Inventaris

Ginderoverstraat 32 (Diepenbeek)
Voormalige watermolen, tweede banmolen op de Stiemer, met dienstgebouwen rondom rechthoekig erf, bereikbaar langs de oprit. Deze molen is buiten werking sedert 1961, maar tot 1965 werd nog voor eigen rekening gemalen. De Stiemer werd stroomopwaarts deels verlegd en ingekokerd.

Molenstraat 24 (Diepenbeek)
Oorspronkelijk Middelmolen genaamd. De huidige benaming Sapitelmolen is een verbastering van Kapittelmolen, daar de molen afhing van het Sing-Lambertuskapittel van Luik. Hij wordt voor de eerste maal vermeld in 1272.

Plompaertstraat 29 (Diepenbeek)
Watermolen op de Stiemer, in kern opklimmend tot de 18de eeuw. Gebouwen onder zadeldaken, in U-vorm gegroepeerd rondom het rechthoekige erf.

Bruggeveldstraat 28-32 (Dilbeek)
Domein rond een L-vormig waterkasteel, gebouwd als 'huis van plaisantie' rond 1600 bij een watermolen met een historisch tuinperceel van 2 hectare. Het kasteel met koetshuis werd herbouwd rond 1750 en renaissancistisch gerestaureerd in 1928-1932 onder leiding van architect Paul Saintenoy. Toen werd ook de tuin historiserend heraangelegd overeenkomstig een 18de-eeuwse figuratieve kaart; monumentale onderaardse kelder met graatgewelf uit 1836 in het sterrenbos. De huidige molen dateert uit de 19de eeuw.

Lostraat 84 (Dilbeek)
Bovenslagmolen met gebouwen opklimmend tot in de 18de eeuw.

Molenstraat 113 (Dilbeek)
Hoeve met watermolen met 18de-eeuwse kern, gelegen ten zuiden van de Molenbeek.

Poverstraat 6 (Dilbeek)
Eind 18de-eeuwse watermolen op de Pedebeek, heden woonhuis met bijgebouwen.

Zandstraat 74-78, 78A-B (Dilsen-Stokkem)
Windmolen De Hoop, gebouwd in 1870, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier, stellingmolen met een achthoekige gemetselde gaanderij. Achteraan het molenerf bevindt zich de gerenoveerde, vroegere molenaarswoning uit de tweede helft van de 19de eeuw, met een lager aansluitend stalgedeelte en een dwarsschuur. Het langgestrekt, evenwijdig aan de straat gelegen, bakstenen volume onder zadeldak gaat terug op een pannendroogschuur van een hier gelegen pannenfabriek.

Engelsmolen 1 (Erpe-Mere)
Bovenslagmolen met ijzeren scheprad, gelegen op de Molenbeek, in een boomrijke omgeving. Huidige molen met twee bouwlagen en drie traveeën door middel van muurankers op de voorgevel gedateerd: vermoedelijk 1774; verhoogd en uitgebreid met een nieuw molenaarshuis in de tweede helft van de 19de eeuw van het dubbelhuistype met twee en een halve bouwlaag van vijf traveeën onder zadeldak.

Gotegemstraat 1 (Erpe-Mere)
Nog in werking zijnde bovenslagmolen op de Molenbeek met ijzeren scheprad en sluis, voor het eerst vermeld in 1387; in 1808 worden molen en molenaarswoning herbouwd, in 1898 plaatsen van een stoommachine, circa 1900 plaatsen van een geklonken ijzeren bovenslagrad. Molenaarswoning in het verlengde van de molen onder afgewolfd zadeldak.