Geografisch thema

Bruwaanstraat

ID
12740
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12740

Beschrijving

Bochtige weg tussen de Kruiskerkestraat en de Bruggesteenweg. Kronkelt zich door de Vorte Bossen. Bedrewane (Bederwaen, Borrewaen of Bruwaan) is een oud toponiem. In de literatuur interpreteert men de de betekenis van de naam enerzijds als woeste grond of heidegrond: de straat ligt inderdaad aan de rand van het voormalige Bulskampveldgebied (zie Beernem). In dit brongebied met vochtige bossen is anderzijds de verklaring als borre = bron en waen = volks verkleinwoord voor Jan of Joannes eveneens mogelijk. Een derde, meest voor de hand liggende mogelijkheid wordt geopperd door R. De Brabandere, die stelt dat 'waen' verwijst naar de Wantebeek, waardoor Borrewaan 'bron van de Wantebeek' zou betekenen.

De Vorte Bossen behoren tot de ankerplaats Schoonbergbos-Vorte Bossen-Wantebeek binnen de omvattende relictzone Oude Veldgebieden Hoogveld-Blekkervijver-Bulskampveld. Het natuurgebied vormt een merkwaardig oud bosrelict en vertoont een typische middelhoutstructuur met enkele (zeer) oude hakhoutstobbes. Het bos wordt als natuurreservaat beheerd door De Torenvalk vzw.
De vroegst gekende vermelding dateert van 1242, wanneer bisschop Walter de Marvis de parochiegrens tussen Aalter en Ruiselede vastlegt (zie Kruisbergstraat en Zandbergstraat). In zijn reisverslag is er sprake van Olivier van Bedrewane als bewoner van een motte in het westelijk deel van de Vorte Bossen. Indertijd lag hier de heerlijkheid van Bruwaan, een leen van Ooigem bestaande uit "land, bos, meers en water" en samengaand met het "Goed te Gallatas" (zie Haantjesstraat nummer 7).
De naam duikt in de loop der tijden regelmatig op. De Flou vermeldt Jan van Bederwaen in een 14de-eeuws renteboek van Ruiselede, Gillis van Bederwaen in 1457 en in 1556 komt "gheseit 't Leen te Bederwaen" voor. Lodewijk de Bersacques tekent in 1613 een figuratieve kaart van een gedeelte van de Vorte Bossen, beschreven als: "de gheleghentheyt van een groote partie van meersch, bosch ende petterij, ghaende met den Ghoede te Galentas inde prochie van Ruusselede, groot twaelf bunderen een hondert 24 roeden". Het gaat om een afgebakend geheel, begrensd door een omlopende gracht. Dit gedeelte zou te situeren zijn ten zuiden van de Bruwaanstraat, terwijl de motte zich bevindt ten noorden van de Bruwaanstraat, vlak bij de Krommekeerstraat. In een document van 1616 staat de "bewalde mote met de synghelen ende buytten wallen" van het "leen ghenaempt den borwaen" getekend met een dubbele omwalling. Het leen is gelegen in de "bruwaenbossen" en eigendom van de heer van (der) Vichte. Eveneens afgebeeld op de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques en aangeduid als "den borwaen". Op een figuratieve kaart van 1828, horend bij de verkoopakte van de hoeve "Goed te Galletas", heeft de "mote van den Borwaen" nog slechts één omwalling.
Op de Atlas der Buurtwegen (1842) beschreven als "Chemin du Cabaret dit den Nachtegael au Krommekeer" of "Bruwaen Straet".

Het eerste deel, zonder bebouwing, loopt door de Vorte Bossen. Het tweede, landelijke deel heeft schaarse, verspreide bewoning, geconcentreerd rond het kruispunt met de Kruiskerke-straat.
Ter hoogte van nummer 15 staat op de Grenskaart al een woning aangeduid. Oudste bebouwing wellicht opklimmend tot de 19de eeuw. Achter de recente gevel van nummers 14-16 schuilt een oudere kern zie zijgevel. Nummer 14 was de voormalige herberg z.g. "De Zwarte Hond", tijdens de Eerste Wereldoorlog een pleisterplaats voor Duiste soldaten die schietoefeningen deden in een nabij gelegen oefenveld. Door de aanwezigheid van de herberg werd de straat door de bevolking ook wel "Zwarte Hondstraat" genoemd. Het achterin gelegen lage huis, nummer 8, is grondig aangepast.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • Rijksarchief Gent, Familiefonds Vanden Hecke de Lembeke, nummer 2488.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nummer 1135.
  • BRAET M., De Nachtegaal, in Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, 1993, nummer 4, p.147.
  • BRAET M., Het oude Goed della Faille, het leen te Galentas en familie de Kerckhove d'Ousselghem, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 3, 2006, p. 151.
  • BRAET M., Het Ruisleeds Veld: parochie met een boeiend verleden, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, nummer 3, 1997, p. 122-123.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 10-11.
  • DE BRABANDERE R., 17de eeuwse reconstructie van de Vorte Bossen in Ruiselede, in De Roede van Tielt, jg. 28, nummer 1, 1997, p. 19-22.
  • DEGUFFROY G., DEPREDOMME J., Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 4, 1993, p. 170.
  • DEPREDOMME J., Ruiseleedse gebouwen en plaatsnamen op de Grenskaart van 1627, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 2, nummer 2, 1985, p. 87-92.
  • DEPREDOMME J., Vijftig jaar geleden: Dubbel gouden jubileum in de Kruisbergstraat, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, nummer 2, 1984, p. 70-73.
  • MOMMERENCY P., Enige geschiedkundige, botanische en ornithologische gegevens over de Vorte Bossen te Ruiselede, niet gepubliceerde nota’s, 1971.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 55.
  • VERHOUSTRAETE A., Feodaal overzicht van Ruiselede (overdruk uit Appeltjes van het Meetjesland), Maldegem, 1965, p. 49.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Beuk met boomkruis Vorte Bossen

  • Omvat
    Hakhoutstoven van fladderiep in Vorte Bossen

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bruwaanstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12740 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.