Geografisch thema

Ernest Feysplein

ID
6884
URI
https://id.erfgoed.net/themas/6884

Beschrijving

Driehoekig plein ten noorden van het Hazegras, uitziend op de jachthaven. Belangrijk verkeersknooppunt met de Leopold III-laan en de Graaf de Smet de Naeyerlaan. Vanuit de zuidelijke punt vertrekken verder de Oesterbankstraat en de Perronstraat. Reeds van bij de aanleg van de zuidelijke stadsuitbreiding eind van de 18de eeuw is daar een plein voorzien, op de plaats van de geslechte ravelijn van de zuidelijke wallen rond de binnenstad. Draagt eerst de naam "Nieuwe Markt", dan "Stationsplein" en vanaf 1888 "Vandersweepplaats of -plein". Sinds 1945 huidige naam, ter ere van een gefusilleerd lid van het Geheim Leger.

18de-eeuwse Nieuwe Markt ten noorden begrensd door Amerikaanse kreek en oud sas van de Sint-Catharinakreek, die in 1822-23 worden opgedoekt om de markt te vergroten, ten zuiden begrensd door verkavelingen. Markt neemt niet alleen plaats in van huidige Ernest Feysplein, maar ook ruimte ten westen daarvan, waar later het station wordt gebouwd. Eerste pleinbebouwing vanaf 1790 sluit aan bij de net gegraven dokken, voornamelijk opslagplaatsen en herbergen, onder meer "de Koophandel" en "'t Vuurschip". Ten zuidwesten van Amerikaanse Kreek, vanaf eind 18de eeuw klein arsenaal met ringmuur waartegen tiental huisjes. Samen met zoutkeet en enkele andere huizen afgebroken voor nieuw groter arsenaal in 1820, afgebrand in 1865. Op deze plaats nu Stedelijk Technisch Instituut. Amerikaanse kreek in 1867-1869 gedempt voor aanleg spoorverbinding met Zeestation van 1871.

Oude bebouwing wordt in 19de- en begin 20ste eeuw vervangen door overwegend in neo-Vlaamse renaissancestijl opgetrokken openbare gebouwen en winkels, herbergen, cafés en hotels.

Aan noordoost-kant van het plein, politiekantoor van 1885 naar ontwerp van architect E. Coppyn, in plaats van eerste kantoor, een houten gebouwtje van 1855 langs de Stapelhuiskaai, nu oostelijk deel van de Leopold III-laan. Kantoor op plein afgebroken in 1899 voor aanleg van de Graaf de Smet de Naeyerlaan. In 1905 ongeveer op dezelfde plaats nieuw kantoor in neo-Vlaamse renaissance, zogenaamd "De Drie Meerminnen" naar ontwerp van G. Vandamme (Oostende); typerend hoektorentje, beeldhouwwerk van stadsbeeldhouwer K. De Kesel. Afgebroken in 1955 voor de aanleg van de Leopold III-laan.

Aan westkant "Nieuw Station" naar ontwerp van architect F. Laureys (Oostende), gebouwd tussen 1880 en 1882 ter vervanging van het eerste Oostendse stationsgebouw naar ontwerp van A. Payen (Brussel) van 1844 langs de huidige Leopold III-laan, dat in de westgevel van het nieuwe wordt ingebouwd. Toren met wijzerplaten en hoofdgebouw met loketten in de grote zaal "Pas-Perdus" in eclectische stijl, in tegenstelling tot perrons, door modern ijzeren gebinte overdekt. Station vanaf 1946 gesloten voor reizigersverkeer, in 1956 gesloopt; vervangen door appartementsgebouw zogenaamd "De Mast" naar ontwerp van "Groep Structures" (Brussel) van 1972 (nummer 15) en grootwarenhuis.

Inspelend op stationsfunctie, ensemble van oorspronkelijk vijftien burgerhuizen in neo-Vlaamse renaissance rond de drie straathoeken van het plein: winkelhuizen, herbergen en hotels. Stijl naar verluidt door de stad opgelegd. Aan oostzijde van plein (nummers 2-9) tot in Oesterbankstraat (nummer 2-4), gevelrij van negen huizen, waarvan enkel heropgebouwde gevels overblijven, geïncorporeerd in getrapt appartementsgebouw met eronder parkeerhaven, afgewerkt in 1997. Op andere hoek met Oesterbankstraat een tiende huis (zie Oesterbankstraat nummer 1); aan de overkant van de Graaf de Smet de Naeyerlaan een rij van vijf huizen, recent afgebroken en vervangen door appartementsgebouw (nummers 2-10). Ensemble gebouwd tussen 1901 en 1909 naar ontwerp van verschillende architecten, onder meer A. Raoux (Oostende) voor nummer 5 en 6 ("Hotel de l'Avenir") en J. Gobin (Oostende) voor het hoekhuis, het vroegere hotel "L' Espérance" (Oesterbankstraat nummer 4). Opgetrokken in baksteen uit Zandvoorde, arduin voor plinten en Euvillesteen voor decoratieve elementen, onder meer bij nummer 5, bureau van buurtspoorwegen, schild met inscriptie "C.F.V." (Chemin de Fer Vicinaux) en wapenschilden van België, West-Vlaanderen en Oostende en bij nummer 8, zogenaamd "Hotel de la Gare", versierd met gebeeldhouwde vrouwenhoofden en buste van visser in geveltop.

  • DREESEN J.B., Merkwaardige gebouwen te Oostende. De gevelreeks in Vlaamse renaissancestijl op het Ernest Feysplein, in De Plate, jg. 9, 1980, p. 131-134.
  • LOGGHE F., Het Hazegras. De verloren rijkdom van een wijk. Een greep uit de geschiedenis, Oostende, 1999.

Bron: CALLAERT G., DELEPIERE A.-M., HOOFT E., KERRINCKX H. & VANNESTE P. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostende, Deel IA: Stad Oostende, Straten A-M, Deel IB: Stad Oostende, Straten N-Z en wijken Haven, Hazegras, Opex, Deel II: Deelgemeenten Mariakerke, Raversijde, Stene en Zandvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL6, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ernest Feysplein [online], https://id.erfgoed.net/themas/6884 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.