waarneming
Kasteel van de Hertogen van Brabant
archeologisch element- ID
- 3239
- URI
- https://id.erfgoed.net/waarnemingen/3239
- Provincie
- Vlaams-Brabant
- Gemeente
- Tervuren
- Deelgemeente
- Tervuren
- Locatie
- Tervuren (Tervuren)
- Nauwkeurigheid zone
- Tot op 15m
- Oppervlakte zone
- 4 406m²
- Bewaringstoestand
- Bewaard
- Links
- -
Beschrijving
Gelegen op een landtong, ten westen van de samenvloeiing van de Maalbeek en de Voer. De versterking werd aan 3 zijden omringd door water. De kant langs de dorpszijde werd af gesloten door een gracht. De site is nu een ruïne.
Auteurs: Jansen, Isabelle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Grondsporen
Datering: late middeleeuwenTypologie: burchten
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 6, 30.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983d
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 6, 30.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1984: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 7, 19-21.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984k
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijk kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Mediaevalis 8, 33-35.
Literatuur () - C.K.:Dewilde:1985c
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijk kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Mediaevalis 8, 33-35.
- Erfgoedonderzoek
- Bron: Vanwing, K. 2010: In situ conservation of archaeological sites: the situation in Flanders, onuitgegeven master thesis Katholieke Universiteit Leuven, 33-34
Literatuur () - C.K.:Vanwing:2010aa
- Bron: Vanwing, K. 2010: In situ conservation of archaeological sites: the situation in Flanders, onuitgegeven master thesis Katholieke Universiteit Leuven, 33-34
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MULDER K. (ed.) 1987: Het Zoniënwoud. Kunst en geschiedenis van oorsprong tot 18de eeuw (tentoonstellingscatalogus Europalia), Bosvoorde, 139-168
Literatuur () - C.K.:Dmulder:1987aa
- Kaartstudie
- Bron: Ferraris kaart - Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1771 - 1778
Cartografie/iconografie/fotografie ()
- Bron: Ferraris kaart - Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1771 - 1778
- Historische studie Tervuren
- Bron: MÜLLER R.M. 1990. Het hertogelijk kasteel van Tervuren in de middeleeuwen, archivalisch en iconografisch onderzoek. Een bijdrage tot de studie van de middeleeuwse kasteelarchitectuur, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven.
Literatuur () - C.K.:Müller:1990aa
- Bron: MÜLLER R.M. 1990. Het hertogelijk kasteel van Tervuren in de middeleeuwen, archivalisch en iconografisch onderzoek. Een bijdrage tot de studie van de middeleeuwse kasteelarchitectuur, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven.
- Kaartstudie
- Bron: Carnier, M. & Tallier, P.-A., 2013. Het Zoniënwoud in kaart gebracht. La fôret de Soignes à la carte. De wandkaart van Ignace Vander Stock uit 1661. La carte monumentale d'Ignace Vander Stock (1661) B. Boon e.a., Cartografische en iconografische bronnen voor de geschiedenis van het landschap in België XI Brussel: Algemeen Rijksarchief.
Literatuur () - C.K.:Carnier:2013aa
- Bron: Carnier, M. & Tallier, P.-A., 2013. Het Zoniënwoud in kaart gebracht. La fôret de Soignes à la carte. De wandkaart van Ignace Vander Stock uit 1661. La carte monumentale d'Ignace Vander Stock (1661) B. Boon e.a., Cartografische en iconografische bronnen voor de geschiedenis van het landschap in België XI Brussel: Algemeen Rijksarchief.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica 253, 109-113.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983b
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica 253, 109-113.
- Erfgoedonderzoek Tervuren
- Bron: VERBESSELT J. s.d.: Tussen Zenne en Dijle - V, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel XVI, 255.
Literatuur () - C.K.:Verbesselt:1000b
- Bron: VERBESSELT J. s.d.: Tussen Zenne en Dijle - V, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel XVI, 255.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1986: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica II.1, 121-126.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1986j
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijke kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Belgica I. 1, 141-160.
Literatuur () - C.K.:Dewilde:1985b
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijke kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Belgica I. 1, 141-160.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Literatuur () - C.K.:DeMeuleme:1982aa
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: De Meulemeester J. en Dewilde M. 1984: Het hertogelijk kasteel te Tervuren, Conspectus 1983, Archaelogia Belgica, 258, 151-154
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984a
Beschrijving:
Tegen het woonhuis werd een donjon gebouwd uit witte zandsteen (13de eeuw). Vermoedelijk bestond die uit 5 verdiepingen. Enkel de kelderverdieping bleef bewaard. Er zijn 2 bouwfazen. Begin 14de eeuw werd de gotische zaal gebouwd. Weermuur die het site omsloot: ongeveer 3 m dik, verstevigd door zware steunberen afwateringskokers waren voorzien
op de kaart van Ignace Vander Stock (1661) wordt ook een motte aangeduid, naast het kasteel in de vijver. 13de eeuw-1782
Lithische artefacten
Datering: laatneolithicumTypologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Materiaal: lithisch materiaal
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: SEVENANTS W. 1987: Een archeologische inventaris van de kaarten N.G.I. 23/3-4, 23/7-8 en 31/3-4. Nota's ten behoeve van een streekbeschrijving, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 303-304.
Literatuur () - C.K.:Sevenants:1987a
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: Dengis J.-L. 2010: Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. V Province de Brabant et les trouvailles belges non localisées du moyen âge à 1794, Collection Moneta 111
Literatuur () - C.K.:Dengis:2010aa
- Bron: Dengis J.-L. 2010: Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. V Province de Brabant et les trouvailles belges non localisées du moyen âge à 1794, Collection Moneta 111
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Literatuur () - C.K.:DeMeuleme:1982aa
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Beschrijving:
Tientallen silexfragmenten: kernen, klingen, afslagen en een pijlpunt. Laat-neolithicum tot vroege bronstijd.
Middeleeuwse hal
Datering: volle middeleeuwenGebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 6, 30.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983d
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 6, 30.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1984: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren (Br.), in: Archaeologia Mediaevalis 7, 19-21.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984k
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijk kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Mediaevalis 8, 33-35.
Literatuur () - C.K.:Dewilde:1985c
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijk kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Mediaevalis 8, 33-35.
- Erfgoedonderzoek
- Bron: Vanwing, K. 2010: In situ conservation of archaeological sites: the situation in Flanders, onuitgegeven master thesis Katholieke Universiteit Leuven, 33-34
Literatuur () - C.K.:Vanwing:2010aa
- Bron: Vanwing, K. 2010: In situ conservation of archaeological sites: the situation in Flanders, onuitgegeven master thesis Katholieke Universiteit Leuven, 33-34
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MULDER K. (ed.) 1987: Het Zoniënwoud. Kunst en geschiedenis van oorsprong tot 18de eeuw (tentoonstellingscatalogus Europalia), Bosvoorde, 139-168
Literatuur () - C.K.:Dmulder:1987aa
- Kaartstudie
- Bron: Ferraris kaart - Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1771 - 1778
Cartografie/iconografie/fotografie ()
- Bron: Ferraris kaart - Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1771 - 1778
- Historische studie Tervuren
- Bron: MÜLLER R.M. 1990. Het hertogelijk kasteel van Tervuren in de middeleeuwen, archivalisch en iconografisch onderzoek. Een bijdrage tot de studie van de middeleeuwse kasteelarchitectuur, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven.
Literatuur () - C.K.:Müller:1990aa
- Bron: MÜLLER R.M. 1990. Het hertogelijk kasteel van Tervuren in de middeleeuwen, archivalisch en iconografisch onderzoek. Een bijdrage tot de studie van de middeleeuwse kasteelarchitectuur, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven.
- Kaartstudie
- Bron: Carnier, M. & Tallier, P.-A., 2013. Het Zoniënwoud in kaart gebracht. La fôret de Soignes à la carte. De wandkaart van Ignace Vander Stock uit 1661. La carte monumentale d'Ignace Vander Stock (1661) B. Boon e.a., Cartografische en iconografische bronnen voor de geschiedenis van het landschap in België XI Brussel: Algemeen Rijksarchief.
Literatuur () - C.K.:Carnier:2013aa
- Bron: Carnier, M. & Tallier, P.-A., 2013. Het Zoniënwoud in kaart gebracht. La fôret de Soignes à la carte. De wandkaart van Ignace Vander Stock uit 1661. La carte monumentale d'Ignace Vander Stock (1661) B. Boon e.a., Cartografische en iconografische bronnen voor de geschiedenis van het landschap in België XI Brussel: Algemeen Rijksarchief.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica 253, 109-113.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983b
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica 253, 109-113.
- Erfgoedonderzoek Tervuren
- Bron: VERBESSELT J. s.d.: Tussen Zenne en Dijle - V, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel XVI, 255.
Literatuur () - C.K.:Verbesselt:1000b
- Bron: VERBESSELT J. s.d.: Tussen Zenne en Dijle - V, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel XVI, 255.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1986: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Archaeologia Belgica II.1, 121-126.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1986j
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijke kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Belgica I. 1, 141-160.
Literatuur () - C.K.:Dewilde:1985b
- Bron: DEWILDE M. 1985: De donjon van het hertogelijke kasteel te Tervuren, in: Archaeologia Belgica I. 1, 141-160.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Literatuur () - C.K.:DeMeuleme:1982aa
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: De Meulemeester J. en Dewilde M. 1984: Het hertogelijk kasteel te Tervuren, Conspectus 1983, Archaelogia Belgica, 258, 151-154
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984a
Beschrijving:
Uit Lediaanse zandsteen opgetrokken. Smalle muren, ondiep gefundeerd, groot rechthoekig gebouw, gelijkvloerse keldertoegang: geen verdedigende functie, wel woonfunctie
zogenaamde "hall". Dit gebouw werd afgebroken om plaats te maken voor de Gotische Zaal (14de eeuw). In de werklaag van dit gebouw werden Andenne-aardewerk en een zilveren munt: Hendrik I (1190-1235).
einde 12de eeuw-begin 13de eeuw
Middeleeuwse munt
Datering: volle middeleeuwenTypologie: losse vondsten, munten
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Tervuren
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: SEVENANTS W. 1987: Een archeologische inventaris van de kaarten N.G.I. 23/3-4, 23/7-8 en 31/3-4. Nota's ten behoeve van een streekbeschrijving, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 303-304.
Literatuur () - C.K.:Sevenants:1987a
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: Dengis J.-L. 2010: Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. V Province de Brabant et les trouvailles belges non localisées du moyen âge à 1794, Collection Moneta 111
Literatuur () - C.K.:Dengis:2010aa
- Bron: Dengis J.-L. 2010: Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. V Province de Brabant et les trouvailles belges non localisées du moyen âge à 1794, Collection Moneta 111
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1983f
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & M. DEWILDE 1983: Het kasteel van de hertogen van Brabant te Tervuren, in: Aspecten van de archeologie in Brabant. V.O.B.O.F, 9-13.
- Archeologische opgravingen Tervuren
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Literatuur () - C.K.:DeMeuleme:1982aa
- Bron: DE MEULEMEESTER J. & DEWILDE M. 1982: Tervuren (Bt): hertogelijk kasteel, in: Archeologie 2, 108-109.
Beschrijving:
Denier van Hendrik I van Brabant (1190-1235).
Muurresten vooronderzoek 2018
Datering: late middeleeuwenTypologie: muurresten
Gebeurtenis:
Beschrijving:
In 8 van de 10 werkputten werden resten aangetroffen waarvan uitgegaan wordt dat ze tot de voormalige omwalling behoren. De bewaringswijze en diepte waarop deze resten aangetroffen werden, is divers. Een aangetroffen hoek in natuursteen in werkput 6 stemt overeen met de zuidwesthoek van de reeds in de jaren ‘80 opgegraven eind 13de-/begin 14de-eeuwse ‘gotische zaal’. De bakstenen resten die in de werkputten 2 en 3 ten zuiden van de omwalling werden aangesneden, komen wellicht overeen met de in de jaren ’80 reeds opgegraven en gedocumenteerde resten van een gebouw uit de eerste helft van de 14de eeuw/begin 15de eeuw.
Relaties
-
Is gerelateerd aan
Sint-Hubertuskapel
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Kasteel van de Hertogen van Brabant [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/3239 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.