Beschrijving
De bescherming omvat Bastion VII.
Waarden
De lijst van de beschermenswaardige objecten of ensembles omvat bewaarde militaire constructies in de groene gordel met wallen en grachten rondom de stad en een tweetal vooruitgeschoven batterijen op het grondgebied van Sint-Gillis-bij-Dendermonde aangelegd in de Hollandse en Belgische periode die representatief zijn voor het militair archeologisch patrimonium van de fusie Dendermonde. Deze objecten vertonen voldoende intrinsieke kwaliteiten qua cultuur-, architectuur- en historische betekenis en qua authenticiteit, representativiteit, zeldzaamheid of gaafheid om het algemeen belang te verantwoorden. De historische waarde wordt bepaald door de historische context van Dendermonde als vestingstad, evoluerend van een laatmiddeleeuwse versterkte stad tot een gebastioneerde vesting, gedurende tien eeuwen wat een uitzonderlijk geschiedkundig gegeven is. Slechts tweemaal werd de stad van haar vestingstatuut ontnomen maar telkens werd ze omwille van haar strategische ligging weer in de verdedigingsgordel opgenomen.
De historische waarde, meer bepaald de architectuurhistorische en militairhistorische waarde wordt bepaald door: De militaire gebouwen en de verdedigingsgordel werden grotendeels opgetrokken of herbruikt in de Hollandse periode. Het werd één van de laatste vestingen volgens het oud-Nederlands gebastioneerd stelsel,onder leiding van kapitein-ingenieur Alewyn aangelegd tussen 1822 en 1830, waarbij een vesting rondom de stad evenals monumentale bouwwerken verspreid in de stad werden opgericht. In de Belgische periode werd de vesting verder uitgebreid, waardoor Dendermonde een uitzonderlijk voorbeeld van militaire architectuur in Vlaanderen is. Dendermonde is geen typevoorbeeld van een aangelegde vesting volgens een geometrisch polygoonpatroon. De vesting kwam tot zijn definitief uitzicht door opeenvolgende aanpassingen en evoluties, rekening. houdend met de bestaande morfologie en historische verdedigingsstructuur. Door geldgebrek kon men de nieuwste aanpassingen na 1870 niet uitvoeren, waardoor Dendermonde een uniek tijdsdocument van de bakstenen vestingbouw is. Dendermonde is bovendien tot de declassering bij Koninklijk Besluit in 1906, die door de Eerste Wereldoorlog pas in de jaren 1930 effectief werd gerealiseerd, een echte vesting geweest, alwaar de stad met de ganse bevolking inclusief de er gelegerde militairen door een systeem van verdedigingswerken werd omsloten.
Voormalig Bastion VIII, met inbegrip van deel van militaire constructie met rest van kruitmagazijn en verlande hoofdgracht palend aan de voorgracht en lunet met kruitmagazijn met uitsluiting van hedendaagse constructies is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde, sociaal-culturele waarde
historische, in casu militairhistorische en sociaal-culturele, in casu landschappelijke waarde: Bastion VIII geldt als voorbeeld van de evolutie binnen de krijgsgeschiedenis en heeft een historische waarde als voonnalig militair bolwerk. Het is een site die in de Hollandse periode onder leiding van kapitein-ingenieur Alewyn als bastion met oefenterrein werd aangelegd. Daarnaast is het ook een site die in de Belgische periode aan de eigentijdse militaire noden werd aangepast en voorzien van een tweede verdedigingsgracht (de voorgracht) met bijhorend lunet, van enkele militaire gebouwen zoals een in de wal ingebouwde kazemat en twee 'holtraversen' . De demping van de hoofdgracht en de afbraak van de kazemat heeft de identiteit, eenheid en aanleg niet geschaad. Het huidig gebruik van het bastion als natuureducatief centrum en als recreatiegebied heeft het oorspronkelijk karakter alleen maar beschermd. Daarenboven tonen luchtfotografie en cartografisch materiaal aan dat de oorspronkelijk configuratie en aanleg van de verdedigingsgordel nog aanwezig zijn en dat de vroegere functie in het landschap af te lezen valt. Naast zijn historische waarde als getuige van de militaire geschiedenis van Dendermonde, heeft dit domein een belangrijke landschappelijke waarde.