Beschermd monument

Duitse flankerende bunker Leopoldkanaal

Beschermd monument van tot heden

ID
113352
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/113352

Besluiten

Duitse flankerende bunkers Leopoldkanaal
definitieve beschermingsbesluiten: 25-04-2018  ID: 14668

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft bunker 1 van de flankerende Duitse bunkers langs het Leopoldkanaal en maakt deel uit van de Hollandstellung.



Waarden

De Duitse flankerende bunkers Leopoldkanaal (Hollandstellung) omvattende bunker 1 zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

culturele waarde

Als materiële getuigen van de Grooten Oorlog, die Vlaanderen jarenlang in zijn greep had en het leven van ontelbaar veel mensen ingrijpend tekende of volledig verwoestte. De Eerste Wereldoorlog was een internationale gebeurtenis bij uitstek, waarbij het gros van Vlaanderen door een vijandelijke mogendheid werd bezet. De herinnering aan de Eerste Wereldoorlog kent nog steeds een breed maatschappelijk en internationaal draagvlak.

technische waarde

Als betonnen constructies, die specifiek voor militaire doeleinden werden opgetrokken. Deze betonnen constructies met hun bouwtechnische kenmerken van zowel bovengrondse als ondergrondse aard, getuigen van het belang en de evolutie van de betonbouw in de stellingenoorlog, die de Eerste Wereldoorlog geworden was. Nooit eerder werden zo massaal betonnen verdedigingsconstructies opgetrokken als tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar waar er in de eerste oorlogsjaren werd geïmproviseerd en geëxperimenteerd met allerlei typologieën en toegepaste technieken in de betonbouw, evolueerde men geleidelijk naar zo sterk en efficiënt mogelijk uitgedokterde standaardontwerpen, die in sommige gevallen voor meerdere doelen konden gebruikt worden. Tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog zou dit leiden tot de massale uitbouw van heuse bunkerstellingen, met bunkers die tot in het kleinste detail waren gestandaardiseerd.

architecturale waarde

Typologisch gezien betreft het twee zeldzaam bewaarde flankerende bunkers, die tegen het talud van het Leopoldkanaal werden opgetrokken. Voor bunkers uit de Eerste Wereldoorlog betreft het indrukwekkende betonnen constructies met twee toegangen, een gang en vier kamers, waarvan de twee uiterste kamers een schietopening bevatten in de buitenmuur aan oostelijke respectievelijk westelijke zijde: van hieruit kon het wateroppervlak in beide richtingen met vuur bestreken worden. De westelijke flankerende bunker staat via een ondergrondse gang in verbinding met een dubbele observatiepost aan de noordelijke zijde van de kanaaldijk, wat deze bunkers tot een zeldzaam geheel maken. Ook deze observatiepost en de nabijgelegen bunker langs de noordelijke zijde van de kanaaldijk zijn gebaseerd op standaardtypes, die door de Duitse marine meermaals werden opgetrokken langs de Hollandstellung. In de observatiepost zijn authentieke ijzeren elementen bewaard die onder meer verwijzen naar de waarnemingsapparatuur die er gehanteerd diende te worden.

historische waarde

Als zijnde twee flankerende bunkers uit de Eerste Wereldoorlog die aan de waterzijde, tegen het talud van de noordelijke berm van het Leopoldkanaal zijn opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung. Vanaf deze bunkers konden pogingen om het Leopoldkanaal over te steken, verhinderd worden via beschietingen vanuit de flankerende schietopeningen. Ook langs het Afleidingskanaal werden flankerende mitrailleursposten opgetrokken. Langs het Leopoldkanaal werden de flankerende mitrailleursposten op een regelmatige afstand van 1300 meter opgetrokken. De contextwaarde is bijgevolg heel hoog. De bunker ten oosten van Strobrugge maakte deel uit van een bruggenhoofd ten noorden van Strobrugge. De bunker ter hoogte van Dijkstraat 33 vormde een steunpunt in samenhang met een andere bewaarde mitrailleurspost en een bewaarde dubbele observatiepost. De ensemblewaarde is hier bijgevolg heel hoog. De flankerende bunkers vormen bovendien een belangrijke historische getuige van de bloederige gevechten aan het Leopoldkanaal in oktober 1944. Daar waar vele bunkers van de Hollandstellung tijdens de Tweede Wereldoorlog als schuilplaats werden gebruikt door de burgerbevolking, is van beide flankerende bunkers geweten dat ze tijdens Operation Switchback effectief door Duitse militairen werden gebruikt. Vanuit de bunker ten oosten van Strobrugge beschoten Duitse militairen van de 64ste Infanteriedivisie op 6 oktober 1944 Canadese eenheden die er het Leopdldkanaal wilden oversteken. Dit leidde tot vele dodelijke slachtoffers bij de Regina Rifles en het Royal Montreal Regiment. Met de grootste moeite slaagden de Canadezen erin een klein bruggenhoofd te vestigen aan de noordzijde van het Leopoldkanaal en de bemanning van de bunker uit te schakelen.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Duitse flankerende bunker Leopoldkanaal

Vlotweg (Maldegem)
Artilleriebunker, onderdeel van de 'Hollandstellung', opgetrokken door de Duitse zeemacht tijdens de Eerste Wereldoorlog.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.