Beschrijving
Het site van het vroegere kasteel en van de huidige abdij van Male, gelegen langs de Pelderijnstraat te Sint-Kruis, is beschermd als monument. De bescherming omvat de middeleeuwse resten (de vierkante omwalde site met fundamenten en oudere kelders van het kasteel zoals het was in 1390-1397, met vier vleugels gesloten opgesteld en voorzien van vier midden- en vier hoektorens) en de gerestaureerde 18de-eeuwse gedeelten met de 19de-eeuwse aanvullingen (de oostvleugel (tot aan de aanzet van de vroegere middentoren), de zuidoostvleugel , de zuidoostelijke hoektoren, het 18de-eeuwse ingangsgebouwtje aan de tuinzijde van de poorttoren en de brug over de slotgracht daterend van 1807). De recente gebouwen zijn niet mee opgenomen in de bescherming.
De toren van het voormalig kasteel van Male werd reeds beschermd als monument bij koninklijk besluit van 5 mei 1959.
De als monument beschermde abdij maakt deel uit van het als dorpsgezicht beschermde gehucht Male.
Waarden
Het site van het vroegere kasteel en van de huidige abdij van Male (de recente gebouwen uitgezonderd), bestaande uit de middeleeuwse resten (de vierkante omwalde site met fundamenten en oudere kelders van het kasteel zoals het was in 1390-1397, met vier vleugels gesloten opgesteld en voorzien van vier midden- en vier hoektorens) en de gerestaureerde 18de-eeuwse gedeelten met de 19de-eeuwse aanvullingen (de oostvleugel (tot aan de aanzet van de vroegere middentoren), de zuidoostvleugel , de zuidoostelijke hoektoren - alle met behouden interieurelementen -, het 18de-eeuwse ingangsgebouwtje aan de tuinzijde van de poorttoren en de brug over de slotgracht daterend van 1807), is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:
historische waarde, wetenschappelijke waarde
Het zijn de restanten van de interessante evolutie van burcht - lusthof - abdij welke verscheidene eeuwen overspant.
Het zijn belangrijke getuigenissen voor de militaire, sociaal- culturele en politieke geschiedenis van het graafschap Vlaanderen als zijnde een voormalig militair bolwerk, centrum van het grafelijk gezag en verblijfplaats van de graven van Vlaanderen.
Als voormalige zetel van de heerlijkheid, in 1560 verheven tot baronnie, is deze site van belang voor de administratieve en de sociale geschiedenis van het ancien régime.
De l8de-eeuwse vleugels en vooral de interieurs illustreren op een geslaagde wijze de verfijnde l8de-eeuwse levenswijze en hebben als dusdanig een sociaal-culturele en een architectuurhistorische waarde.
De 19de-eeuwse ingrepen en de restauraties aan de l8de- en de 19de-eeuwse gedeelten zijn getuigen van de gangbare opvattingen omtrent architectuur en restauratie binnen een bepaalde periode en zijn in deze zin interessante elementen voor de architectuur-historie.
De wetenschappelijke waarde van het site ligt vervat in zijn stedenbouwkundig belang als zijnde een zeer beeldbepalend en het belangrijkste element binnen het gehucht.