Beschermd monument

Kasteeldomein Ter Borcht: walgracht, boogruggen, hekken en torens

Beschermd monument van tot heden

ID
12729
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12729

Besluiten

Kasteel Ter Borcht met omgeving en kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand met omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 15-04-2004  ID: 4206

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De restanten van de omwalling met boogbruggen, de toegangshekken en de twee achthoekige torentjes bij het kasteel Ter Borcht, gelegen langs de Baronielaan te Meulebeke, zijn beschermd als monument. Het kasteel is eveneens beschermd als monument. Het kasteeldomein is beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

De restanten van de omwalling met de twee boogburggen en toegangshekken en de twee achthoekige toegangstorentjes zijn beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: Tijdens het ancien regime was het kasteel Ter Borcht het zwaartepunt van de heerlijkheid Meulebeke, alsook de verblijfplaats van de heren van de heerlijkheid, geattesteerd vanaf 1214. Heel wat bewoners van het kasteel hadden een nauwe band met het dorp Meulebeke. Zo werd het wapen van de familie de Beer doorgegeven als wapenschild van de gemeente. Ook na het verdwijnen van de de Beers blijft er een band bestaan met het dorp. Een van de laatste bewoners van het kasteel, Edgar van Bavegem, was een tijdlang burgemeester van Meulebeke. Het kasteel is samen met het grachtenstelsel, reeds figurerend in een landboek van 1654, een vrij gaaf bewaard voorbeeld van een heerlijke residentie in landelijk gebied.
Het betreft een architectuurhistorisch waardevol geheel met een interessante bouwgeschiedenis, waarvan de oudste gedeelten opklimmen tot het midden van de l7de eeuw zoals afgebeeld in het landboek van Meulebeke (1654). De twee achtzijdige toegangstorentjes onder leien spits zijn de meest gaaf bewaarde restanten uit deze vroegste periode. Zij zijn opgetrokken uit rode baksteen afgewisseld met zandsteen voor de hoek en negblokken. Ook het kasteel zelf heeft ongetwijfeld een 17de-eeuwse kern. Dit blijkt onder meer uit de behouden volumes met vrij scherpe dakhelling, de trapgevels aan oostzijde, het deels zichtbare baksteenparement met de zandstenen hoekblokken onder de bepleistering, de geprofileerde schoorstenen en het gebinte. In de tweede helft van de 18de eeuw werd het kasteel aan westzijde uitgebreid met een kleine kapel met sacristie. Heden ten dage vertoont het kasteel een voornamelijk 19de -eeuws uitzicht. Typerend zijn de bepleistering met neoclassicistische ornamentiek, de gevelordonnantie en de westgevel bekroond met halsgevels. Deze 19de -eeuwse ingrepen zijn vermoedelijk te dateren circa 1863 toen het kasteel werd uitgebreid met een doorrit aan de oostzijde. Ook de deels behouden interieuraankleding, bestaande uit marmeren schouwen, stucversiering en behouden. schrijnwerk, dateert voornamelijk uit deze periode. Vermeldenswaardig is eveneens het fraaie smeedijzer van de toegangshekken en de brugleuningen.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomein Ter Borcht

Baronielaan 27 (Meulebeke)
Het kasteeldomein Ter Borcht is de site van de oude heerlijke verblijfplaats Ter Borcht of Ter Burgt, eertijds de hoofdheerlijkheid van Meulebeke. De site met omwalde motte is bereikbaar via een zuidwaarts lopende dreef met gracht en opgaande bomen. Park ten oosten ervan met restant van vroegere zichtas en gevarieerd bomenbestand, ten westen van de dreef eveneens authentiek bomenbestand. Poortgebouw gemarkeerd door twee achthoekige wachttorentjes die vermoedelijk dateren uit de late 16de of eerste helft 17de eeuw. Toegang tot het opperhof tussen twee hoge vierkante natuurstenen sokkels, bekroond met gietijzeren zuiltjes. Het kasteel Ter Borcht klimt in kern op tot de 17de eeuw, zie onder meer volume, dakhelling, trapgevels aan de oostzijde en dakgebinte, met noordelijke vleugel van jongere datum dan de zuidelijke. De tegen de zuidgevel aangebouwde kapel met sacristie dateert uit de tweede helft van de 18de eeuw en is aangepast in 1860.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.