beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden
Militair Domein de Molenheide
definitieve beschermingsbesluiten: 23-02-1995 ID: 2811
De bescherming als landschap omvat het Militair Domein de Molenheide, een relict van het uitgestrekte heidegebied in de Limburgse Kempen. Het beschermde landschap wordt gekenmerkt door de afwisseling van landduinen, struikheide, bospercelen en naaldhoutaanplanten.
Militair Domein de Molenheide is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:
in casu natuurwetenschappelijke waarde: Door zijn belangrijke ligging tussen belangrijke natuurreservaten, natuurgebieden en beschermde landschappen zoals 'De Slangebeekbronnen', 'De Teut', 'Ten Haagdorenheide', 'De Schemmersberg' en 'Het Wik' fungeert de Molenheide als migratieroute voor tal van planten- en diersoorten.
Het landschap strekt zich uit in de overgangszone tussen de Hoge en de Lage Kempen. De gemiddeld 300 meter brede en 10 meter hoge noordwest-zuidoost georiënteerde en centraal in het landschap gelegen natuurlijke steilrand is een belangrijke landschapsvormende factor. Dergelijke overgangsgebieden worden gekenmerkt door een eigen dynamiek en zijn bijgevolg in ecologisch en geografisch opzicht uitermate belangrijk.
Het voorkomen van landduinen, zeer waardevolle fysische landschappen voor de bestudering van de landschapsvorming onder invloed van wind en vegetatie. In ecologisch opzicht zijn landduinen belangrijk omwille van hun microklimaat. Bovendien maken zij de bestudering van de successie van de pioniervegetatie, met zandzegge en buntgras via korstmossen en heide naar struweel en tenslotte naar bos, mogelijk.
Struikvegetaties hebben een steeds groter wordende zeldzaamheidswaarde, onder andere omdat de lage voedingsstofniveaus, essentieel voor heidegebieden, onder de huidige omstandigheden van veralgemeende luchtverontreiniging, moeilijk te handhaven zijn.
De Molenheide behoort tot het Kempens plateau- één van de meest interessante gebieden in avifaunistisch opzicht voor Vlaanderen.
De Molenheide maakt deel uit van de areaalgrens zowel voor plantensoorten met een Atlantische verspreiding als voor meer continentale soorten.
De heide is een belangrijke en steeds zeldzamer wordende cultuurhistorische landschapseenheid, ontstaan en in stand gehouden dankzij de mens. Het is een getuige van een menselijke levenswijze en een essentieel onderdeel van de traditionele landbouw voor 1900.
De esthetische waarde wordt bepaald door het voorkomen van een mozaïek van stuifduinen, gefixeerde jonge duinen, duinpannen en heidegebieden met een heterogene vegetatiestructuur.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Militair Domein de Molenheide [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4113 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.