Beschermd monument

Rijksweldadigheidskolonie: magazijngebouwen

Beschermd monument van tot heden

ID
4712
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4712

Besluiten

Rijksweldadigheidskolonie
definitieve beschermingsbesluiten: 16-02-2007  ID: 4482

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat de magazijngebouwen van de Rijksweldadigheidskolonie.



Waarden

De magazijngebouwen zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De aanhorigheden van de voormalige "grote hoeve” en het magazijncomplex maken zowel door hun functie, ligging, historische en bouwhistorische componenten intrinsiek deel uit van de ontwikkelingsgeschiedenis en eigenheid van de kolonie te Merksplas. De aanhorigheden van de grote hoeve maken integrerend deel uit van het landbouwbedrijf dat in de loop van de tweede ontginningsfase (vanaf 1870) een expansie kende. Het magazijncomplex is het gaafst bewaarde materiële relict van de circa 1900 - destijds even belangrijke - opkomende nijverheidsactiviteit in de kolonie. Zij vervolledigen het reeds beschermde gebouwenpatrimonium dat representatief dient te zijn voor alle facetten van een dergelijke instelling.
De inplanting, schaal en uitwerking van deze gebouwen getuigen van een doordachte planmatige aanleg, een solide vernuftige infrastructuur en refereren aan de grootsheid van zowel de voormalige landbouwuitbating als nijverheidszone van de kolonie. De bijgebouwen van de grote hoeve zijn opgetrokken in een eenvoudige, doch functionele en verzorgde architectuur in streekeigen materialen. De open schuren vormen een 'ensemble' van imposante constructies met sterk beeldbepalend karakter in het landschap. De bouwstijl van het magazijncomplex, naar ontwerp van Victor Besme, is representatief voor de eclectisch-decoratieve baksteenarchitectuur van circa 1900: het gebruik van natuursteen en verschillende baksteensoorten in de gevel duidde op een meer esthetiserende tendens in de architectuur van ook nutsgebouwen en opslagplaatsen. De symmetrische opbouw en gevelgeleding, alsook de geveluitwerking met een opmerkelijke materiaalpolychromie (baksteen-gesinterde steen-arduin) verlenen dit complex een architecturale meerwaarde. De planindeling en draagconstructies bleven grotendeels bewaard.

sociaal-culturele waarde

De Rijksweldadigheidskolonie te Merksplas is een concreet voorbeeld van een uitvoering van een sociale wetgeving ter bestrijding van het pauperisme die haar oorsprong vond in de periode van het Franse bewind en het Verenigd Koninkrijk en verder evolueerde onder het Belgisch Koninkrijk. Deze gestadig evoluerende socio-politieke wetgeving heeft in combinatie met de uitvoering van een ontginningspolitiek zijn repercussies gehad naar een specifieke inrichting van de site en naar de oprichting van een specifiek gebouwencomplex.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Middenmagazijn

Nijverheidsstraat (Merksplas)
U-vormig complex, middenvleugel van negentien traveeën en twee bouwlagen onder plat dak geflankeerd door tweebeukige zijvleugels van dertien traveeën en twee bouwlagen onder dubbel schilddak.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rijksweldadigheidskolonie: magazijngebouwen [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4712 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.