Burgerhuizen Mesmaekers
bouwkundig element- ID
- 11928
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11928
Juridische gevolgen
-
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Architectenwoning Mesmaekers
Deze vaststelling is geldig sinds -
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Architectenwoning Mesmaekers
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
Twee enkelhuizen in spiegelbeeld, zogenaamd "Mesmaekers", elk drie traveeën en drie bouwlagen op verhoogde begane grond, onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen); eclectische stijl, 1909, naar ontwerp van architect J. Taeymans.
Lijstgevels, met kleine varianten in opbouw en versiering, met parement van witte verglaasde baksteen, afgewisseld met dito blauwe bandjes naast constructieve en decoratieve onderdelen van natuursteen.
Meest opvallend zijn de zware erkers en de sgraffitoversiering in het fries, vooral goed bewaard op nummer 39. Rechthoekige muuropeningen onder gietijzeren I-balk met rozetvormige bevestigingsbouten; houten vleugeldeuren met reliëfglas en smeedwerk.
- DE BONT Y. 1995: 100 jaar wonen in Turnhout, Architectuur van 1895 tot 1995, Zellik, 26, 112.
Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Turnhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
Uit archiefonderzoek is gebleken dat de polychrome sgraffito-decoraties in art-nouveaustijl in de friezen ontworpen zijn door de Brusselse decorateur-entrepreneur Paul Cauchie en werden uitgevoerd door zijn atelier. In de publiciteitsbrochures van Atelier Paul Cauchie staat vermeld “av. De Mérode et deux autres”. Hoogstwaarschijnlijk betreft het de gevels van de burgerhuizen Mesmaekers naar ontwerp van Jules Taeymans met wie Cauchie eerder samenwerkte aan de sgraffiti in de Heilig Hartkerk (1903-1907).
Het betreft twee sgraffito-friezen op het hoofdgestel. De lijntekeningen op de twee gevels zijn sterk gelijkend maar niet identiek. Op nummer 39 gaat het vooral om variaties van de gestileerde roos met als hoofdkleur groen, op nummer 41 bestaat de tekening meer uit circulaire motieven in rode en oranje kleuren in combinatie met pastilles en details in wit en goud.
De lijntekeningen van de sgraffiti zijn symmetrisch opgebouwd met gestileerde florale motieven en arabesken. Typische elementen van ontwerper Paul Cauchie zijn de circulaire motieven die telkens voorkomen in allerlei variaties zoals de gestileerde roos en het windroosmotief. Ook het kleurenpalet van Cauchie is herkenbaar, met zijn diverse tinten rood en groen op de okerkleurige toplaag en details in wit en goud. De sgraffiti zijn telkens omgeven door een kader in dezelfde kleuren.
- Archief Cauchiehuis Brussel, Publiciteitsfolder van Paul Cauchie, s.d.
- Stadsarchief Turnhout, Bouwdossiers, #1910/4752.
- ARIJS H. 2016: De Cauchie-stijl: een kunsthistorische analyse van de Brusselse sgraffiti van het Cauchie-atelier, Bulletin van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, 34/2013-2015, Brussel, 227-272.
- ARIJS H. 2011: Paul Cauchie (1875-1952): tussen feit en fictie, onuitgegeven masterproef, Vrije Universiteit Brussel, bijlage 4: prospectus, 14-25.
- VAN RAVESTYN A. 2018: Decoratieve elementen in Turnhoutse gevels, 1890-1940, tegeltableaus en sgraffiti in bebouwd erfgoed tijdens de Art nouveau en het Interbellum, onuitgegeven masterproef, Universiteit Antwerpen, 72-74, 131.
- SEGERS F. 2004: Art nouveau in Turnhout, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Universiteit Gent.
