Voormalig woonwinkelpand en schoenfabriek De Busschere frères et soeurs, gebouwd in 1910 naar ontwerp van architect Octave Devos.

Historiek

In 1859 laat burggraaf August de Jonghe d'Ardoye een rij van drie woningen bouwen (op huidige nummers 24-26-28). In 1882 vestigt meester-schoenmaker Gustaaf De Busschere zich in de Brugstraat te Ardooie, waar hij een winkel openhoudt voor schoenen, confectieartikelen en herenkledij. In 1883 wordt bij nr. 28 in opdracht van Lodewijk de Jonghe d'Ardoye en Gustaaf De Busschere-Declercq een werkplaats gebouwd aan de oostzijde, vermoedelijk de eerste kleine schoenmakerij. In 1897 verkrijgt Gustaaf De Busschere de volledige eigendom. De zaak groeit snel uit, aanvankelijk gefocust op Ardooie en omgeving. In 1910 wordt het huidige volume van woonhuis en schoenfabriek opgetrokken naar ontwerp vande Ardooise architect Octave Devos (†1956), leerling van Sint-Lucas te Gent. Op dat moment zijn reeds 17 schoenmakers in dienst. Het gebouw wordt opgetrokken in twee bouwfasen: eerst worden de twee traveeën van het pakhuis (lederopslagruimte) gerealiseerd, het daaropvolgende jaar wordt het woongedeelte aangebouwd.

Op de Wereldtentoonstelling van Gent (1913) behaalt het bedrijf een gouden medaille, de afzet breidt zich uit tot de grotere en verdere steden. Waar het nabijgelegen Izegem zich richtte op de machinale productie, bleef Ardooie fijn handwerk leveren. In 1914 zijn al 31 arbeiders in dienst. Na de Eerste Wereldoorlog zetten de kinderen De Busschere het bedrijf voort. Broers Henri en Emiel richten daarnaast ook een pantoffelatelier op in de Stationsstraat (zie aldaar). In de jaren 1920 werd geëxporteerd naar Frankrijk en Engeland. Bij gebrek aan bekwame vaklui richtte de firma in 1927 een eigen vakschool (leerwerkschool) voor schoenmaken en patroonsnijden op, door Staat en Provincie erkend (Kortrijksestraat). Vanaf 1937 wordt naar Amerika geëxporteerd. Tijdens deze bloeiperiode telde het bedrijf maar liefst 167 werknemers, waarvan 131 thuiswerkers. In 1940 worden de achterliggende ateliers beschadigd door een bom. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte de export in, na de oorlog worden de activiteiten hervat.

In 1953 registreert het kadaster een bedrijfsuitbreiding langs de achterzijde (sheddaken), vermoedelijk al vroeger gerealiseerd en rond 1955 opnieuw uitgebreid (nu verdwenen).

Vanaf de jaren 1950 neemt de vraag naar handwerk af door de hoge prijs. In 1954 wordt thuiswerk opgegeven en de fabricatie volledig ondergebracht in de bijgebouwen in de Brugstraat. In 1956 sluit de vakschool zijn deuren. In 1968 wordt de woning aan achterzijde uitgebreid en heringericht. Door stijging van loonkost en grondstoffen is de firma genoodzaakt in 1972 de deuren voorgoed te sluiten.

Intussen is ook het nevenbedrijf Articles Chaussants Em. De Busschere, failliet gegaan (zie Stationsstraat). Voor de afdeling pantoffels wordt een nieuwe firma opgericht, onder de naam Belgian Shoes. De fabricatie wordt hernomen in de Brugstraat om later te verhuizen naar Izegem. Op het einde van de jaren 1980 worden de resterende bedrijfsgebouwen afgebroken.

Beschrijving

Groot volume in donkerrode baksteen van drie bouwlagen en vier traveeën onder mansardedak in zwarte mechanische pannen (nok parallel met straat). Witgeschilderde houten geprofileerde kroonlijst. Straatgevel in witgrijze parementbaksteen, travee-indeling benadrukt door licht verdiepte muurvelden oplopend in segmentboogfries. Segmentbogige muuropeningen met bewaard schrijnwerk, tweeledige vensters op de derde bouwlaag. Hoge natuurstenen plint en dito onderdorpels. Begane grond aan de oostzijde verlengd met poortgebouw waarin een rondbogige houten poort onder getrapt fronton. In de rechtertraveeën een ijzeren geklinknagelde winkelpui met I-profielen, bestaande uit een centrale beglaasde toegangsdeur, geflankeerd door grote drieledige ramen met bovenlicht in verticale roedeverdeling en met gekleurde beglazing. Tegen de onderzijde van de ramen zijn glas-in-loodpanelen geplaatst met onder meer figuratieve voorstelling van de schoenmakersstiel. Overhoeks baksteenfries op de zijgevel. Aan de achtergevel verwijst een duidelijke bouwnaad naar de aansluitende bouwfasen. Trapkoker onder platte bedaking. Nog twee beuken onder sheddaken bewaard als atelier, met nieuwe achtergevel.

Interieur. Dubbelhuisstructuur van de woning aan achterzijde verbroken door de latere uitbreiding. Hal en aanpalende ruimtes in veelkleurige keramische tegels met florale en geometrische motieven. Trap met arts-and-craftinvloeden, deuren met drieledige beglazing in fraaie omlijsting. Ruimtes aan straatzijde eertijds in gebruik als winkelruimte en bureel, ramen met gebrandschilderd glas (F. Roderburg, Brugge), onder meer met afbeeldingen verwijzend naar de schoenmakersstiel. Muren oorspronkelijk beschilderd met taferelen, van de hand van Leopold Sacrez uit Meulebeke, later overschilderd.

Pakhuisgedeelte (lederopslag) met houten niveaus: balkenroosteringen tussen metalen I-profielen, plankenvloeren, toegankelijk via houten trappen en vloerluiken.