erfgoedobject

Herberg

bouwkundig element
ID
208455
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208455

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herberg
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Herberg "'t Leckerke", gelegen op de hoek met de Grote Heerweg (voorheen het dorpsplein van Beveren-Leie). Vermoedelijk de oudste Beverse herberg, grotendeels herbouwd in 1906. De bijgebouwen zijn nog 18de- en/of 19de-eeuws.

Historiek

13de eeuw. De hoeve (met herberg?) is vermoedelijk reeds aanwezig in de 13de eeuw en gaat terug op de laat Wouter Zuerinc (vermeld in 1260).

14de eeuw. De vermoedelijke eigenaar in 1399 is Jacob van den Hoenackere.

16de eeuw. Volgens De Flou wordt de herbergnaam voor het eerst vermeld in 1570: "ene behuusde hofstede groot honderd lants ligghende ter plaetse in Beveren ende es eene herberghe ghenaempt het Leckerken". In 1570 geeft Jan Ketele de herberg in bruikleen aan Pieter Bouckaert en bestaat het gebouw uit een "westcamere", "oostcamere", "coetse" en "cleijn camerken" (de woning wordt in twee gedeeld door een houten muur).

17de eeuw. In 1607 verkoopt Jan Ketele de hoeve aan Rogier de Borggraeve. In 1631 is de hoeve met herberg eigendom van Pieter van den Bulcke. Eerste weergave op de figuratieve kaart van de parochies Desselgem en Beveren, opgemaakt in 1675 door Gudwalus van der Mariën.

Na de overeenkomst van 1682 wordt de schandpaal van de Sint-Pietersheerlijkheid, wegens de provocerende plaats voor de vierschaar van de heerlijkheid Beaulieu, van de noordzijde van de Grote Heerweg verplaatst naar de zuidzijde, vlak vóór de herberg "Het Leckerke".

18de eeuw. Circa 1700 is de herberg eigendom van Guilliaeme de Voldere. Enkele jaren later komt "Het Leckerke" in het bezit van de Harelbeekse brouwer Olivier de Lombaerde. Op de figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, wordt ten noordoosten van de herberg een schuur weergegeven. In 1789 omschreven als "herberghe in Beveren op de plaetse met woonhuys, schuere, stallijnghen, ovenbuer…", en beschikkend over een "keuken, vaute, westcamer, oostcaemer, weefcamere, waschhuyse, hovenbuer, peirdestal, swijnscot, coeijstal, schuere…".

Na de Franse revolutie doet de herberg dienst als gemeentehuis en krijgt het de naam "Het Communael Huijs". In één van de bijgebouwen wordt een gevangenis ondergebracht.

19de eeuw. Rond 1815 verhuizen de gemeentelijke diensten naar de nieuwe herberg "De Handboog" (thans "Het Fonteintje") wat verderop aan de Sint-Jansstraat. Circa 1834 is de voormalige herberg "Het Communael Huijs" eigendom van brouwer Antonius Gheysens en wordt de herberg uitgebaat door Vandenhende. Kort na 1855 keert het gemeentesecretariaat terug naar de herberg onder het oude uithangbord "Het Gemeentehuis". Wanneer circa 1880 het gemeentehuis er opnieuw verdwijnt, krijgt de herberg de nieuwe naam "De Goede Hoop", verwijzend naar de oorlog van de boeren in Zuid-Afrika. Volgens het kadaster worden de herberg en de schuur aan de Grote Heerweg in 1886 uitgebreid en met elkaar verbonden in opdracht van de Harelbeekse notaris Camille Gheysens; daarnaast worden twee bijgebouwen (waaronder het bakhuis) opgetrokken ten zuidoosten van de schuur.

20ste eeuw. Volgens het kadaster herbouwd in 1905; hierbij ontstaat het huidige volume met de afgeschuinde hoek.

Rond 1925 valt de activiteit in de herberg stil. Bij de omvorming tot woning verdwijnt volgens de literatuur de sierlijke dakoverstek boven de toegang. In de jaren 1970 is de woning eigendom van biersteker Rogiers uit Deerlijk, die in diezelfde periode (vóór 1978) het gebouw restaureert. Een foto van 1978 toont dat er op dat moment werken worden uitgevoerd aan het dak. In 1980 wordt de woning terug herbestemd tot herberg en worden de oude schuur, het karrenkot, de koestal en de voutekamer ingericht als verbruikszaal. De herberg wordt geopend in 1981, waarbij opnieuw gekozen wordt voor de benaming "Het Leckerke". Volgens een foto uit de jaren 1980 zijn de gevels nog niet beschilderd.

Beschrijving

Schuin ten opzicht van de weg gelegen herberg met ten noordoosten ervan de voormalige schuur, stallingen en bakhuis. Hoge, bakstenen afsluitingsmuur met toegangshek aan de kant van de Sint-Jansstraat, herbouwd in het laatste kwart van de 20ste eeuw.

Eénlaagse herberg van 1906, met volgens de literatuur bewaard 18de-eeuws metselwerk in de oost- en zuidgevel. Witgeschilderde en verankerde baksteenbouw op een gepekte plint en onder een gemansardeerde bedaking (deels pannen, deels leien) met twee vermoedelijk in 1978 toegevoegde dakvensters (kant Grote Heerweg). Afgeschuinde hoektravee met bekronende dakkapel. Straatgevels met muizentandfries en getoogde openingen. Vernieuwd houtwerk.

Voormalige schuur met aanpalende stallingen dwars op de Grote Heerweg, thans in gebruik als verbruikszaal. Hoofdzakelijk daterend uit de 19de eeuw, doch met restanten van 18de-eeuws metselwerk. Witgeschilderde en verankerde baksteenbouw op een gepekte plint en onder een pannen zadeldak. Volgens de literatuur is in de hoek van de voormalige schuur nog de eind 18de- of begin 19de-eeuwse gevangenis ingebouwd; kleine ruimte afgezet met bakstenen muurtjes en voorzien van een deur met getraliede opening en doorgeefluikje.

19de-eeuws bakhuis en kleinere gebouwtjes ten zuidoosten van de voormalige schuur.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Beveren-Leie, 1888/2, 1906/2.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 559: Figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid van de hand van pastoor Gudwalus van der Mariën, 1675.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 561: Kaerte figurative van de gelegendheyd der vry-eygen kerke heerlykhede van Ste-Pieters Desselghem, competerende de exemple abdye van Ste-Pieters nevens Gent, bestrekkende binnen de prochien van Desselgem, Beveren, Deerlyk en Waereghem, gemaeckt ten jaere 1764 door Joseph de Coster.
  • COOREVITS S., DE CLERCQ E., Vensters op het Verleden, Erfgoedwandelingen in Beveren-Leie, Desselgem en Sint-Eloois-Vijve, 2008, p. 12.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Beveren-Leie in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972, nummer 7.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Bevers schetsboek, Beveren-Leie, 1982, p. 55-59.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1929, Deel IX, kolom 549.
  • DE WIN P., Inventaris van de feodale schandpalen op Belgisch grondgebied, Deel 2 Het Leckerke weer levend!, in Onder de Clocke, augustus 1981.
  • DUCATTEEUW E., VANDERMAELEN L., WANTE L., Historische kaart Waregem, in De Gaverstreke, jaargang 20, 1992, p. 22-23.
  • MERLIER R., De landelijke bebouwing in de Sint-Pietersheerlijkheid door de eeuwen heen in Desselgem, Beveren-Leie, Deerlijk en Waregem, promotor F. Dambre-Van Tyghem, Waregem, 1976, p. 354-355.
  • Provincies Oost- en West-Vlaanderen, Brussel, 1996, p. 193-194.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208455 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.