erfgoedobject

Brouwerij Tavernier

bouwkundig element
ID
211748
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211748

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Brouwerij Tavernier
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige brouwerij Tavernier uit het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw, later ingericht tot maalderij/veevoederbedrijf. Eclectische brouwerswoning als verbouwing uit 1914 van een midden-19de-eeuws volume met achtergelegen brouwerijgebouwen uit het einde van de 19de en begin van de 20ste eeuw.

Geschiedenis

De woning klimt in geschiedenis op tot 1867, wanneer Ferdinand Tavernier, gemeenteontvanger te Pittem volgens bouwplan een woning van twee bouwlagen en vijf traveeën onder zadeldak, opengewerkt door rechthoekige muuropeningen laat oprichten. In 1874 laat zijn zoon, politiecommissaris Henricus Tavernier, een landelijke achterbouw aan de woning realiseren, volgens kadasterplan in 1892 door Jules Tavernier afgebroken en vervangen door een achteraanbouw aan westzijde.

Achter de woning wordt een brouwerij van twee vleugels met gesloten noordoostelijke hoek opgetrokken. De brouwerij wordt in 1903 met een vleugel aan achterzijde uitgebreid, die volgens kadastergegevens in 1919 tot "vertooningszaal" wordt omgevormd. Het kadaster registreert in 1910 een vergroting van de woning aan de achterzijde in opdracht van brouwer Jules Tavernier-Lison. De woning wordt volgens literatuur en kadastergegevens in 1914 opgehoogd en van een nieuwe gevel en dakstructuur voorzien, zie jaartalsteen in centraal dakvenster. De brouwerij Tavernier, ook Sint-Antonius genoemd, wordt stopgezet in 1924. Vanaf eind 1929 worden de gebouwen gebruikt door zoon Robert Tavernier, voor de verwerking van galaliet tot knopen en gebruiksvoorwerpen. Samen met de Bruggeling Alfons Caestecker wordt de Samenwerkende Vennootschap Werkhuizen Galacor opgericht. Een officiële aanvraag tot inrichting van de voormalige brouwerij tot fabriek dateert pas van 1934. In 1936 verhuist het bedrijf naar Loppem. In 1939 wordt de voormalige brouwerswoning met achtergelegen fabrieksgebouwen verkocht aan de handelaar Petrus De Witte-Patteeuw. De bedrijfsgebouwen blijven tot 1957 grotendeels bij kadaster ingeschreven als "maalderij". In 1961 wordt aan westzijde een verbinding gemaakt tussen de woning nr. 31 en de achtergelegen fabriek. De bedrijfsgebouwen worden in 1973 vergroot en omschreven als "veevoederfabriek".

Beschrijving

Eclectische herenwoning van vijf traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak (leien + mechanische pannen). Straatgevelparement in gele sierbakstenen met gebruik van bruine bakstenen voor de banden en de friezen tussen de modillons, die een houten geprofileerde kroonlijst voorzien van een tandlijst kragen. Veelvuldige toepassing van natuursteen voor onder meer de dorpels, banden, consoles, hoek- en sluitstenen, druiplijsten en schouderstukken. Gevel geritmeerd door licht uitspringende gevelvlakken in de buitenste en middelste travee, steunend op natuurstenen vlakke consoles met mijterboogvormige uitsparing. In de uiterste traveeën lager doorgetrokken lisenen, verbonden door een rondboogfries op de borstwering van de tweede bouwlaag. Korfboogvormige muuropeningen onder een natuurstenen sluitsteen en dito druiplijst met krullende uiteinden. Fraaie dubbele houten voordeur, deels beglaasd en voorzien van siersmeedwerk, bekroond door een bovenlicht ingevuld met een rondbogig drielicht. Deur toegankelijk via twee treden, gevat binnen een geprofileerde natuurstenen omlijsting en geflankeerd door voetschrapers. Hoge natuurstenen plint voorzien van panelen. Op de verdieping een centrale, decoratief uitgewerkte driezijdige houten erker, verfraaid door gesculpteerde siermotieven op de hoeken en een fries met panelen en consoles, onder een balkon afgesloten door een balustrade uit hout en ijzeren hekwerk. Drie dakvensters onder trapgevel, met twee tussengelegen oeils-de-boeuf. Het centraal dakvenster bevat een tweelicht met voorliggend balkon, onder jaartalsteen "ANNO 1914" en overhoeks topstuk.

Bewaard houtwerk, schuiframen op het gelijkvloers, ramen met T-indeling en diamantkopmotief op de kruising, gedeeltelijk behouden bovenlicht in gekleurd glas, gevat tussen houten roeden. De zijgevels dragen sporen van ophoging van zadel- naar mansardedak, naar aanleiding van de verbouwing uit 1914. Achtergelegen brouwerij-/ maalderijsite, toegankelijk via ijzeren hek tussen gietijzeren pijlers, ten oosten van de woning. Verankerde donkerrode bakstenen bedrijfsgebouwen, van één bouwlaag onder zadeldak (volume haaks op de straat) en twee bouwlagen onder schilddak (volume parallel met de straat). Dakbedekking in mechanische pannen. Getoogde muuropeningen, bij parallel met de weg gelegen volume voorzien van keldervensters en deels gewijzigde muuropeningen onder een ijzeren latei. Spitsbogige kapelnis in de gevel. Achtergelegen volume onder half schilddak, van drie traveeën gescheiden door lisenen voorzien van industriële ankers en ronde ventilatieroosters en rechte muuropeningen, met bewaard schrijnwerk, onder een ijzeren latei. Aanpalende mouttoren op vierkant grondplan onder platte bedaking, gekenmerkt door verdiepte gevelvelden onder een tandfries, tussen vooruitspringende hoekpenanten. Cilindervormige ijzeren opstand op het dak bekroond door armillarsfeer.

Een plaatsbezoek werd niet toegestaan. Vermoedelijk kent de woning een vrij gaaf interieur.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Pittem, 1867/5, 1874/7, 1893/8, 1903/4, 1911/6, 1919/5, 1939/8, 1957/36, 1961/20, 1973/14.
  • STRUYVE P., Van hoelahoep tot industrieel profiel: de geschiedenis van Injextru Plastics (1947-1997), in het licht van 70 jaar kunststofverwerkende industrie in Tielt en Pittem, Tielt, 1997.

Bron: DEVOOGHT K. & SANTY P. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Pittem met deelgemeente Egem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL49, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerij Tavernier [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211748 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.