erfgoedobject

Gedenkplaten Belgian Field Hospital Clep

bouwkundig element
ID
213352
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213352

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het rustoord Clep is gelegen langs de Gapaard nummer 9, langs de drukke weg Ieper-Veurne, op circa 1500 meter ten zuidoosten van de kerk van Hoogstade en de Belgische militaire begraafplaats, op de grens met Pollinkhove, in een vlakke omgeving. Aan de voorgevel hangen twee gedenkplaten.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaten herinneren aan het Belgian Field Hospital Clep en aan dokter Willems, bestuurder van het militair hospitaal.

Joseph Clep (° Herzeele, 1785 - + Brussel, 1871) was een Franse notaris en volksvertegenwoordiger die een zomerverblijf had in Alveringem. Hij huwde met Isabelle Cousijn uit Beveren-aan-de-IJzer, maar het huwelijk bleef kinderloos. Bij legaat liet hij een godshuis voor ouderlingen oprichten. De werken duurden van 1873 tot 1876, architect was François Heyninx uit Ieper. De bediening van het rustoord Clep werd toevertrouwd aan de Zusters van Liefde uit Kortemark.

Op 29 januari 1915 werd het rustoord uitgekozen om het Belgian Field Hospital te herbergen, dat uit het Bisschoppelijk College van Veurne moest verdwijnen uit veiligheidsoverwegingen. Clep lag enerzijds voldoende dicht bij het front om gekwetsten aan te voeren (circa 7 kilometer van Fort Knokke verwijderd). Bovendien was het gelegen langs een grote baan om levensmiddelen en medicamenten aan te voeren. Tenslotte lag het rustoord voldoende ver van het front om nog veilig te zijn voor het grote geschut.

Het Belgian Field Hospital te Hoogstade bewees grote diensten tijdens de Tweede Slag bij Ieper, met de eerste Duitse gasaanval op 22 april 1915.

Op 15 mei 1916 werd het Belgian Field Hospital een Belgisch militair veldhospitaal, met Belgisch personeel, op enkele nurses na. De gewonden en zieken kregen meermaals het bezoek van Koning Albert en Koningin Elisabeth.

Oorlogsvrijwilliger en chirurg Ch. Willems was na zijn werk in Duinkerke door de Inspecteur Général van de Service du Santé van het Belgische Leger Mélis, naar Hoogstade gezonden. Daar was hij medisch directeur van het Belgian Field Hospital. Hij behield de leiding toen het een Belgisch veldhospitaal werd. Deze kolonel-geneesheer was in het burgerlijk leven hoofdchirurg van het Gentse Bijloke-hospitaal en professor aan de Universiteit Gent. Hij had reeds vóór de Eerste Wereldoorlog de aandacht van de medische wereld op zich gevestigd door zijn kennis en talent. Hij verbeterde talrijke operationele methodes en had ervaring opgedaan in de Balkanoorlog.

In het gebouw van het rustoord zelf werden acht operatietafels geïnstalleerd die doorlopend bediend konden worden. In dat gebouw werden ook alle dokters en personeel gelogeerd. Voor de gewonden zelf werden zes grote barakken opgetrokken. De capaciteit bedroeg 200 bedden. Het waren vooral zwaargewonden die hier geopereerd werden. Van mei tot en met oktober 1916 overleden 32% van de patiënten; van november 1916 tot en met oktober 1917, 19%. In de totaal zouden zowat 1320 militairen overlijden in het militair veldhospitaal Clep.

In juli 1917 werden aan het front drie chirurgische voorposten opgericht, om te vermijden dat gekwetsten met buikwonden op weg naar een veldhospitaal zouden overlijden aan infecties of bloeduitstortingen. De chirurgische voorpost die afhankelijk was van het veldhospitaal in Hoogstade werd in de hoeve 't Abelenhof in Reninge geïnstalleerd. De voorposten bleven ongeveer één jaar operationeel, in de zomer van 1917 werden ze met het oog op de geplande offensieven weer afgeschaft.

Met het Bevrijdingsoffensief eind september 1918 draaide het veldhospitaal te Hoogstade opnieuw op volle toeren.

Kenmerken

Twee bronzen gedenkplaten met geprofileerde omlijsting, steunend op vier pseudokraagstenen.

De gedenkplaat voor het Belgian Field Hospital Cleb heeft volgend opschriften: "Hier bestond gedurende den oorlog 1914-18 de Britshe Stichting, het Belgian Field Hospital dat later het Belgisch Militair Hospitaal van Hoogstaede werd", "Ici fonctionna pendant la guerre 1914-18 le Belgian Field Hospital Fondation Britannique qui devint ensuite l'Hôpital Militaire Belge d'Hoogstaede". De letters staan in vlakreliëf. Hoogte: 100 centimeter, breedte: 152 centimeter. Uitvoering: J. Verbeyst, Brussel, (bronsgieter) (gesigneerd).

De gedenkplaat voor dokter Ch. Willems Clep stelt de beeltenis van Ch. Willems voor in vlakreliëf. "Dankbare hulde aan Kolonel-Geneesheer Ch. Willems Bestuurder van het M.H. van Hoogstaede", "Hommage de Reconnaissance au Colonel-Médecin Ch. Willems Directeur de l'H.M. d'Hoogstaede". Hoogte: 100 centimeter, breedte: 152 centimeter. Uitvoering: A. Hastat - 1938 (gesigneerd en gedateerd op de buste).

  • DEN BAES J. (eindred.) 2004: Momenten van Oorlog in Vredestijd. Een tocht langs Oorlogserfgoed in Veurne-Ambacht, V.V.V. s Alveringem, Lo-Reninge, Veurne, Veurne-Ambacht, Koksijde.
  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
  • RYON A. 1965: Het rustoord Clep te Hoogstade. Aanvang/oorlogsjaren/verbouwing, Hoogstade, 108.

Bron: WOI Relict (970): Gedenkplaat Belgian Field Hospital Clep (Hoogstade - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenkplaten Belgian Field Hospital Clep [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213352 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Alveringem

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.