erfgoedobject

Eclectisch burgerhuis

bouwkundig element
ID
304878
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304878

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch burgerhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis in eclectische stijl, in 1921-1922 samen met het belendende nummer 17 voor verkoop opgetrokken voor het Bureel van Weldadigheid van Merksem, dat de gronden tussen de Molenlei, Camelia- en Azalealei, de Eethuisstraat en de Casterveldenstraat ten gelde maakte. Het oorspronkelijke oprichtingsplan is niet bewaard, waardoor de ontwerper niet gekend is.

De eenheidsbebouwing van twee rijhuizen met een van elkaar afwijkende gevelindeling behoort tot de vroegste verkavelings- en bouwcampagne die volgde op het openen van de straat. Van de schaarse, door tussen- en naoorlogse invullingen of aanpassingen onderbroken baksteenpolychrome of bepleisterde gevels die nog herinneren aan deze periode, onderscheiden de nummers 17 en 19 zich door de verzorgde toepassing van beaux-artsstijlelementen en florale ornamenten die verwijzen naar de straatnaam, en door het nog gaaf bewaarde schrijnwerk.

Twee traveeën breed, telt het burgerhuis drie bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel met een similibepleistering in schijnvoegen rust op een decoratieve, ter hoogte van de muurdammen ingesneden plint in gefrijnde blauwe hardsteen. Blauwe natuursteen werd vermoedelijk ook aangewend voor de overschilderde of bepleisterde cordonlijst, de dorpels en de met verdiepte vlakken verfraaide lateien op de eerste verdieping.

Axiaal opgebouwd toont de lijstgevel de voor het enkelhuis typerende asymmetrische indeling in een smalle, hier licht risaliterende toegangstravee en een brede venstertravee, horizontaal geleed door een geprofileerde lijst in de fries en een zware cordonlijst op de eerste verdieping die doorloopt over de gevel van het nummer 17. Geopend met rondbogen op de begane grond en de tweede verdieping, zijn de vensteropeningen op de eerste verdieping rechthoekig beëindigd. De klemtoon ligt op de brede venstertravee, boven de pui geaccentueerd met een rondboogvormig spaarveld bekroond met een sluitsteen waartegen een gestrikte bloemenslinger, ook toegepast in de hoeken van de vensterdorpels in de toegangstravee. Een halfrond schijnbalkon op een centrale console met rozet op de eerste verdieping, is in de borstwering van de tweede verdieping bekroond door een medaillon met gestrikte guirlande en bloemenslinger. De brede venstertravee is bovenaan gevat tussen twee verzorgde consoles met bloemknoppen onder trigliefen, ook toegepast in de gevel van het nummer 17. De toegangstravee is in de fries bekroond met een door krulornamenten geflankeerd paneel. De gevel is beëindigd met een vermoedelijke vernieuwde eenvoudige houten kroonlijst.

Op de begane grond en de eerste verdieping is het thans zwart geschilderde, sobere houten schrijnwerk bewaard. De enkelvoudige paneeldeur is geopend met een centraal ovaal deurlicht en heeft onder het ruime bovenlicht een kroon- en tandlijst.

Van het interieur zijn geen archiefbescheiden voorhanden, maar uit de gevelordonnantie kan worden afgeleid dat de plattegrond de sedert de 19de eeuw in burgerhuizen toegepaste enkelhuisindeling volgt. Daarbij zijn traditioneel naast de zijdelings ingeplante trap en inkomhal, het salon, de eetkamer en de slaapkamers gesitueerd, met achter de inkomhal in de smallere achterbouw de keuken, het pomphuis, en een wc. Mogelijk was de woning opgedeeld in meerdere wooneenheden.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Kadastrale leggers Antwerpen, afdeling XLI (Merksem), artikel 113, 3253.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen Antwerpen, afdeling XLI (Merksem), 1921-1922/53.

Auteurs: Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch burgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304878 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.