erfgoedobject

Gemeentelijke begraafplaats De Jacht

bouwkundig element
ID
305517
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305517

Juridische gevolgen

Beschrijving

Begraafplaats De Jacht is gelegen langs de Bierbeekpleindreef, aan de rand van Heverleebos en Meerdaalwoud. De begraafplaats werd aangelegd vanaf 1959 als nieuwe gemeentelijke begraafplaats voor Heverlee volgens een waaiervormig aanlegplan op een rechthoekige plattegrond. Aangezien er een overdracht gebeurde van de voorgaande begraafplaats in het centrum van Heverlee, kregen enkele historische graven hier een nieuwe plaats.

Historiek

De begraafplaats werd ingericht langs de Bierbeekpleindreef. Deze dreef werd reeds aangelegd in 1765 onder hertog Louis-Engelbert van Arenberg, ter hoogte van zijn voormalig jachtbos. De naam ‘De Jacht’ verwijst dan ook naar deze vroegere jachtpraktijk die door de hertogen in Heverleebos werd uitgeoefend. De begraafplaats grenst aan de Britse militaire begraafplaats, aangelegd in 1946.

Er was nood aan een nieuwe begraafplaats buiten het centrum aangezien de voormalige begraafplaats, gesitueerd aan de Sint-Lambertuskerk in het centrum van Heverlee te klein geworden was. Ook was de gemeente door de verbredingswerken aan de Waversebaan en de Vandenbemptlaan genoodzaakt een andere locatie voor de begraafplaats te zoeken. Deze begraafplaats in het centrum werd door de gemeente gesloten verklaard in 1959. Protest van de lokale gemeenschap tegen deze beslissing volgde. In de loop van negen jaar werden bijna 700 vergunde graven met grafstenen, ofwel 2764 stoffelijke overschotten, overgebracht van de oude begraafplaats naar de nieuwe aan de Bierbeekpleindreef. Tegen eind 1968 was de verhuis naar de nieuwe begraafplaats afgerond. Door deze overbrenging bevinden zich op de huidige en eerder recente begraafplaats enkele historische graven. Op de nieuwe begraafplaats langs de bosrand werden ook slachtoffers van beide wereldoorlogen begraven. De gemeente behield tegenover de toegang een ereperk vrij voor de gesneuvelden en de invaliden van de beide wereldoorlogen.

In 1960 werden de hekken rond de nieuwe begraafplaats geplaatst. Deze hekken werden reeds vervangen door een moderne afsluiting. Een jaar eerder werd de ingangspartij gebouwd bestaande uit een gespiegelde opstelling van twee huisjes verbonden door een gebogen bakstenen omheiningsmuur aan weerszijden van de toegang. Het rechtse huisje fungeerde als dodenhuisje, het linkse als het huisje van de bewaker. De huisjes hebben hun oorspronkelijke functie vandaag verloren. Deze toegangspartij werd ontworpen door architect R. Vandendael. Een nieuw cirkelvormig en open ceremoniehuis werd toegevoegd in 2003 en bevindt zich op de begraafplaats op enkele meters van de toegangspartij uit 1959.

Beschrijving

De begraafplaats De Jacht bevindt zich op een langwerpig, rechthoekig perceel langs de noordelijke rand van Heverleebos. Het plan van aanleg voor de begraafplaats met de paden, plantsoenen en beplantingen werd in 1956 opgemaakt door de gebroeders Michiels, tuinarchitecten uit Scherpenheuvel. Het waaiervormige plan van aanleg wordt bepaald door twee parallelle, segmentbogige paden die de hoofdstructuur aangeven.

De ingangspartij, centraal gelegen aan de noordelijke lange zijde, bestaat uit twee gespiegelde, identieke gebouwtjes, oorspronkelijk het dodenhuisje en het bureel van de bewaker. De huisjes, beide op rechthoekige plattegrond, werden opgetrokken in rode baksteen onder zadeldaken met zwarte pannen. Rechthoekige venster- en deuropeningen werken de gevels open langs de zijde van de straat en langs de zijde van de begraafplaats. De huisjes hebben een plint in breuksteen die, net zoals de baksteen, doorloopt in de lage, boogvormige omheiningsmuur. Deze muur wordt beëindigd door een deksteen in hardsteen.

Vanuit de ingangspartij vertrekken twee rechte, met bomen afgezoomde paden waaiervormig naar de noordoostelijke en noordwestelijke hoek van de begraafplaats. Doordat deze diagonale paden de gebogen paden kruisen, worden verschillende plantsoenen afgebakend. Afwisselend werden deze ingericht als grafvelden, strooiweiden en urnenvelden.

Centraal bevindt zich het rechthoekige, ruime ereplein voor de oorlogsgraven. Deze identieke oorlogsgraven bestaan alle uit een gefrijnde, hardstenen stèle op een hardstenen voet. Deze stèle werd segmentboogvormig afgewerkt langs de bovenzijde en voorzien van een dieperliggend, gepolijst kruis aan de voorzijde. Een beschreven plaatje en een foto verwijzen naar het begraven oorlogsslachtoffer.

De oudste graven, afkomstig van de begraafplaats aan de Sint-Lambertuskerk, bevinden zich tegen de bosrand. Doorheen de tijd werden verschillende overgebrachte graven reeds vervangen. Enkele voor Leuven en Heverlee belangrijke personen bleven hier tot op vandaag begraven. Voorbeelden zijn het grafmonument van Louis van Arenbergh, Leuvense architect van onder andere de Sint-Lambertuskerk te Heverlee. Deze grafzerk, die zich voorheen bij de door hem ontworpen kerk situeerde, dateert van het laatste kwart van de 19de eeuw. De rechthoekige grafsteen omvat naast het opschrift een ingegrift blad. De ingesnoerde bovenzijde van de steen wordt gekenmerkt door een bas-reliëf met een ingewerkt kruis, geflankeerd door twee toortsen en florale motieven. Ook de in Leuven en Heverlee erg actieve architect Theo Van Dormael kreeg een nieuwe rustplaats langs de rand van het bos. Deze eenvoudige hardstenen grafplaat uit het tweede kwart van de 20ste eeuw gaat gepaard met een grafkruis, eveneens in gefrijnde hardsteen. Verder kregen verschillende kloosterordes, actief in Heverlee, hier een groepsbegraafplaats.

  • Stadsarchief Leuven, Bibliotheek, Documentatiemap, Nieuw kerkhof: aanleg en beplanting, dodenhuisje, briefwisseling i.v.m. de overdracht.
  • PEETERS M. 1983: Gids voor Oud-Leuven, Antwerpen.

Auteurs: Elsen, Liedewij
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentelijke begraafplaats De Jacht [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305517 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.