erfgoedobject

Kasteel Ter Balk

bouwkundig element
ID
39887
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39887

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Ter Balk
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Domein Ter Balk
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Ter Balk
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalig allodiaal goed sedert 1145 eigendom van de Sint-Michielsabdij van Antwerpen die er een hoeve en een watermolen bouwde.

Heden is het een complex geheel van vier vleugels rondom een binnenplaats, daterend uit de 17de en 18de eeuw; een eerste maal circa 1920 en een tweede maal circa 1968-69 in neotraditionele stijl gerestaureerd met gebruik van vermoedelijk talrijk, van elders gerecupereerd materiaal (deuromlijstingen).

Woonhuis ten westen, voor het grootste deel resultaat van de restauratie uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Twee verdiepingen hoog gebouw met zadeldak (leien), in traditionele stijl; begane grond van zandsteen in breuksteenverband afgewerkt met een reeks blindbogen, en bovenverdieping van bak- en zandsteen; vernieuwde kruis- en half kruisvensters, getrapte trap dakvensters en een volutengeveltje ter bekroning van de linkertraveeën; in de vooruitspringende bijbouw, een vermoedelijk hergebruikte, mooie rondboogdeuromlijsting. De tegen de achtergevel aanleunende vergrotingen en bijgebouwen in dezelfde stijl, resulteren van de jongste restauratie; zandstenen begane grond met bakstenen bovenverdieping voorzien van nieuwe kruisvensters doch originele deuromlijsting gedateerd "ANNO 1767" op de imposten: geprofileerd rondboogbeloop met neuten, bewerkte imposten en sluitsteen, ingeschreven in een rechthoek met druiplijst en ingegrifte zwikken. Deze achtergevel ziet uit op een kleine, door de beek in twee gedeelde geplaveide binnenplaats, afgezet met éénlaagse dienstgebouwen, grosso modo daterend uit de 17de eeuw doch met latere aanpassingen en verbouwingen. Zuidervleugel met één verdieping en afgesnuit zadeldak (leien), met nieuwe getrapte dakkapellen en kruisvensters; zuidergevel voorzien van een rondboogdeur verrijkt met een bewerkte sluitsteen en een op krullen uitlopende druiplijst en met jaartal 1720 gegrift in de steen erboven; rechts ervan, ingemetselde steen met jaartal 1745 en in licht reliëf afgebeelde motieven van landbouwwerktuigen.

Ten zuidoosten, polygonaal hoektorentje van zandsteen bekroond met een tentdak (leien). Aan de overzijde van de beek, éénlaags dienstgebouw van breuksteen met een bakstenen topgevel aan de beekkant; een zandstenen frontonnetje als bekroning gedateerd Anno 1731 en een onderaan ingemetselde reliëfsteen.

Noordervleugel met één verdieping van breuksteen onder schilddak (leien); jaarankers 1626 in de korte westgevel en verweerde steen met "ADNA 1756" ingemetseld in de zuidergevel; nieuwe muuropeningen en hergebruikte gebeeldhouwde makelaar in de deur van de westgevel. Eénlaagse oostvleugel van breuksteen met rondbooginrijpoort en bekronende jaarsteen gedateerd 1687.

  • GERRITS T.J., De kroniek van Ter List onder Nederokkerzeel, in Eigen Schoon en de Brabander, 1971, p. 27-52.

Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Domein Ter Balk


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Ter Balk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39887 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.