erfgoedobject

Burgerhuis in second-empirestijl

bouwkundig element
ID
4128
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4128

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in second-empirestijl gebouwd in opdracht van ‘négociant-commissionaire’ Jean Vercauteren, naar een ontwerp door de architect Jean-Jacques Winders uit 1871. Op dit perceel bevond zich eertijds het woonhuis van de schilder Adam van Noort (Antwerpen, 1561/1562-Antwerpen, 1641), leermeester van Peter Paul Rubens.

Het hotel Vercauteren en het gelijktijdig gerealiseerde hotel De Vooght in de Consciencestraat, behoren met het Entrepôt Steenackers uit 1873 in de Sanderusstraat, en de tabaksfabriek M. Pauwels uit 1875 in de Wijngaardstraat, tot de vroegst gekende realisaties van Jean-Jacques Winders, wiens carrière vermoedelijk omstreeks 1870 van start was gegaan. Op 24-jarige leeftijd won hij in 1873 met een neobarokke compositie de architectuurwedstrijd voor het monument “Schelde Vrij” op de Marnixplaats. Zes jaar later behaalde de architect met Frans Van Dijk de gedeelde eerste prijs in de architectuurwedstrijd voor het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten op de Leopold de Waelplaats. Winders, die aanvankelijk een klassiek eclectisch idioom hanteerde, profileerde zich naar het einde van de jaren 1870 als één van de boegbeelden van de neo-Vlaamserenaissance in Antwerpen, met name door zijn eigen woning “De Passer” uit 1882-1885 in de Tolstraat.

Rijwoning met enkelhuisopstand van drie traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (kunstleien, nok parallel aan de straat). De bepleisterde en beschilderde lijstgevel, weelderig gedecoreerd met bossage, metopen, lijst- en paneelwerk, rust op een plint uit blauwe hardsteen. Nadrukkelijk horizontaal geleed door de zware puilijst en cordonvormende lekdrempels, beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige deur- en vensteropeningen. Het portaal in de rechter travee wordt gemarkeerd door gecanneleerde en geringde driekwartzuilen met een gestileerd composiet kapiteel, als sluitsteen een cartouche met voluten en guirlandes waarop de initialen JV van bouwheer Jean Vercauteren, en als bekroning een gewelfd entablement met topstuk en acroteria. De vensters zijn gevat in een omlijsting tot op imposthoogte. Een door Ionische pilasters geritmeerde borstwering met fraaie gietijzeren leuningen legt de klemtoon op de hoge eerste verdieping. De gevelbeëindiging bestaat uit een klassiek hoofdgestel, waarvan de met rozetten versierde houten kroonlijst steunt op een tandlijst en consoles. Het oorspronkelijke houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters is bewaard, evenals de gietijzeren voetschraper. Hardstenen gedenksteen met opschrift: "In dit huis/ woonde/ Adam/ van Noort/ Kunstschilder/ 1562-1641", ter hoogte van de eerste verdieping.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, ontsloten door de zijdelings ingeplante traphal.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1871#741.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in second-empirestijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4128 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.