De kapel is vandaag achterin gelegen tussen Leopoldstraat en Vonckstraat.
HISTORIEK
Vóór 1800 waren er in Herenthout twee parochies, namelijk Sint-Pieter en Sint-Gummarus. De oudst gekende sporen betreffende het bestaan van de Sint-Gummarusparochie klimmen op tot 1427. Wegens bouwvalligheid van de toenmalige constructie werd circa 1550 een nieuw koor gebouwd; vermoedelijk nogmaals verbouwd circa 1774. Parochie in 1803 afgeschaft ten voordele van de Sint-Pietersparochie. In 1820 ingericht als gemeenteschool, de zogenaamde Torekensschool, naderhand diverse functies. Algemene restauratie in 1999-2000 naar ontwerp van architect F. Vergauwen van Groep Infrabo.
BESCHRIJVING
Georiënteerd, eenvoudig zaalkerkje in gotische stijl, op rechthoekige plattegrond; opgetrokken uit baksteen, met schip van vier traveeën onder steil zadeldak met octogonale dakruiter (nok parallel aan de straat, leien) en iets smaller koor van twee rechte traveeën en driezijdige sluiting onder iets lagere leien bedaking. Eertijds gecementeerde westelijke tuitgevel met deels herstelde (1963-1965) muurvlechtingen en aandak met top- en schouderstukken; begane grond met grote muurfragmenten van ijzerzandsteen, gedeeltelijk doorlopend over de noordgevel van het schip, duidelijk verwijzend naar een oudere, vermoedelijk romaanse constructie. Latere korfboogpoort onder gedicht steekboogvenster en rechthoekige laadopening met houten luik. Noordgevel geopend door vier, in de 19de eeuw (vermoedelijk bij de inrichting tot school) verkleinde korfboogvensters. Zuidgevel gemarkeerd door verjongende, versneden steunberen, waartussen 18de-eeuwse korfboogvensters met ijzeren roeden in gecementeerde, vlakke omlijsting. Bewaard muurfragment van ijzerzandsteen in oostzijde van het schip.
Koor gemarkeerd door zandstenen speklagen; spitsboogvensters, ten dele blind, in geprofileerde zandstenen omlijsting met waterlijst; deels behouden gotische tracering en doorgetrokken waterlijst onder de vensters.
Interieur
Eertijds met bepleisterd tongewelf, heden geplafonneerd; ten dele bewaard koorgewelf met oude schaduwschilderingen, verborgen onder het later ingebracht plafond.
Ten westen grafstenen afkomstig uit het portaal van de Sint-Pieter- en Pauluskerk, zie Botermarkt.
- Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier A/0373.
- VERBIEST F., Het Lierse kapittel van St.-Gummarus en zijn bezittingen te Herenthout, in Taxandria, 1956, XXVIII, p. 106-122.
- VERCAMMEN E., Jan Frans Bossaerts (1794-1859), onderwijzer te Herenthout van 1823 tot 1857, Sandelyn, IIIe Jaarboek, p. 46-84.
