erfgoedobject

Hoeve De Schoone Borneput

bouwkundig element
ID
58013
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/58013

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve zogenaamd "De Schoone Borneput", schilderachtige historische hoeve met losse witgeschilderde bestanddelen onder pannen zadeldaken en met rood geschilderd schrijnwerk.

Historiek

Eerste vermelding van de hoeve in een staat van goed van 1554: "dhofstede met de walgrachten rontsomme ghenaempt den schoonen borneput". Beschrijvingen van 1595 en 1654 geven dezelfde (beknopte) informatie. Dateringen op de zomerkeuken en op het woonhuis, respectievelijk "1569" en "1647" vormen het tastbare, materiële bewijs van de grote ouderdom van de hoeve. De vierkante walgracht wijst erop dat de hoeve nog verder in de geschiedenis kan teruggaan. Wellicht was de hoeve steeds eigendom van adellijke privé-personen.

Op de kaart van Ferraris (1770-1778) zien we twee grote parallelle volumes en ten westen daarvan één kleiner, omwald door een vierkante gracht, ten zuidwesten aansluitend op een kleinere walgracht omheen de moestuin. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) worden dezelfde gebouwen weergegeven, evenwel zonder omwalling, die ondertussen wellicht is gedempt. In het derde kwart van de 19de eeuw wordt ten zuiden van de schuur een stal gebouwd. In 1880 volgt een uitbouw van de boerenwoning naar het westen toe; de boerenwoning wordt ook deels door een bakstenen muur omgeven. De zomerkeuken/bakhuis wordt met een varkensstal uitgebreid. In 1937 wordt de stal naast de schuur uitgebreid. De waterput waarnaar de naam van de hoeve verwijst sierde tot de jaren 1930 het erf (aan erfzijde van boerenwoning). De stal ten zuiden van het erf is door een nieuwbouw woning vervangen. De rest van de eeuwenoude gebouwen is vrijwel intact gebleven.

Beschrijving

Het oudste bewaarde gebouw is de zomerkeuken ten westen van het erf, gedateerd in een gevelsteen naast de deur "1569". Witgekalkt bakstenen volume met gepekte plint, onder pannen mank zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op straat). De muuropeningen zijn rechthoekig; opgeklampte deur. Rechts aan het gebouw, onder lager zadeldak, de gaaf bewaarde oven. Aan de achtergevel werd in 1880 een varkensstal aangebouwd onder dezelfde nok.

Aan de straatkant van het erf, ten noorden, de boerenwoning, deels omringd door lage bakstenen muur. Witgekalkte verankerde baksteenbouw van twee opkamertraveeën en zes traveeën onder pannen zadeldak met klok onder tentdakje; de opkamertraveeën zijn gevat onder een hogere nok, aan de noordzijde, een aanbouw onder lessenaarsdak die al aangeduid is op het Primitief kadasterplan (circa 1830). Zijpuntgevels met aandaken en geprofileerde schouderstukken, oostelijke zijpuntgevel van de opkamer is versierd met een rechthoekig zoldervenstertje waarboven een halfrond boogveld met jaartal "1647" in cartouche; uiterst westelijke zijpuntgevel doorbroken met tudorbogig zoldervenster. Rechthoekige beluikte muuropeningen met vervangen houten schrijnwerk; muuropeningen opkamer gewijzigd, er zijn bouwsporen die verwijzen naar hoge vensteropeningen met versierde sluitstenen. Aan erfzijde, recente veranda. Indeling en aankleding interieur gemoderniseerd; twee nisjes in binnenmuren bewaard evenals de balkenlagen met geprofileerde balksloefen. Kelder met tongewelf onder opkamer in onstabiele toestand (is geschoord).

Aan de zuidkant van het erf, een 53 meter lange schuur onder een typerend pannen mansardedak (nok parallel aan de boerenwoning, Vlaamse pannen). Een bouwspoor in de westelijke zijpuntgevel wijst erop dat de mansardekap een 18de-eeuwse verbouwing van een oudere schuur is. Schuur met één grote poort met overstek en reketdeur; ten oosten geïncorporeerde stallen met kleine rechthoekige muuropeningen; ten westen voormalig wagenhuis, omgebouwd tot garage. Acht gebintes, gaaf bewaard; in wagenhuis is nisje bewaard. Kopbalkgebintes, dubbel geschoorde nokstijl.

De omwalling rond het erf is gedempt, maar het huis ligt op een zichtbare hoogte, de grachten zijn door een lichte verdieping in de tuin ook nog duidelijk te situeren.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen  Brugge, mutatieschetsen Zuienkerke, Meetkerke, 1880/16, 1937/2.
  • Stadsarchief Brugge, Staten van Goed, eerste reeks, nr. 440 (1595).
  • Rijksarchief Brugge, Ommelopers Jonckheere, nr. 1302a: Ommeloper van de vollanden van de watering van Blankenberge, gemaakt door Antheunis Schoenmaker en François van der Poorte (1554), met aanvullingen tot in 1868, fol. 71.
  • Rijksarchief Brugge, Staten van goed van het Brugse Vrije, Eerste reeks, nr. 8861 (1654).
  • Rijksarchief Brugge, Ommelopers Peper, nr. 348: Nieuwe ommeloper van de parochie Meetkerke, gemaakt door Petrus Gilliodts (1797), fol. 92v.
  • POLLET J., Toponymie van Meetkerke met een geschiedkundige schets, Brugge, 1942, p. 83.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SNAUWAERT L. 2002: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zuienkerke en deelgemeenten Houthave, Meetkerke en Nieuwmunster, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL13, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve De Schoone Borneput [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/58013 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.