Historiek en context

Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van de heer Bulcke fils, naar een ontwerp door de architect Jean-Laurent Hasse (gevelinscriptie) uit 1884.

Het hotel Bulcke behoort tot het vroege oeuvre van Jean-Laurent Hasse, die actief was van 1875 tot zijn overlijden in 1925. Tijdens de eerste decennia van zijn loopbaan bouwde de architect een groot aantal voorname burgerhuizen in eclectische en neo-Vlaamserenaissance-stijl in Antwerpen waaronder zijn eigen woning uit 1880 in de Osystraat. Vanaf de jaren 1900 verplaatste het zwaartepunt van zijn activiteiten zich naar architectuur voor de industrie, zoals de kantoren en werkplaatsen van Bell Telephone Manufacturing Company in de Boudewijnsstraat waarvoor hij al in 1882 de eerste gebouwen ontwierp, de Compagnie Générale des Tramways d’Anvers in de Grotehondstraat uit 1903, en het automerk Minerva waarvan de eerste fabriek in de toenmalige Warandestraat in 1904 tot stand kwam. Het hotel Bulcke maakt deel uit van een reeks constructies uit begin tot midden jaren 1880 waar Hasse naar verluidt voor het eerst in België gebruik maakte van "grès de Bavière et de Bade". Om deze natuursteen van Zuid-Duitse oorsprong te promoten, bracht hij een foto-album uit met zeven van zijn realisaties. Daartoe behoren ook de hotels Müller en Engels aan de Prins Albertlei en de hotels Henrard in de Gounodstraat.

Architectuur

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen onder een mansardedak (kunstleien). De lijstgevel heeft een parement uit geel baksteenmetselwerk in kruisverband, op een hoge geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Van roze natuursteen (grès de Bavière en de Bade) is overvloedig gebruik gemaakt voor de puilijst, deuromlijsting, erker, platte banden, lekdrempels, lateien, gevelstenen en de fries van het hoofdgestel, maar al deze onderdelen zijn sinds lang wit geschilderd. Horizontaal geleed door de puilijst en asymmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op het zijrisaliet in de twee rechter traveeën. Het wordt op de bel-etage gemarkeerd door een imposante rechthoekige erker op zware, bewerkte voluutconsoles met acanthusblad. Deze is samengesteld uit composiete pilasters en gietijzeren colonnetten, die het entablement en het gebroken fronton met balustrade dragen, en heeft op de sterk geprofileerde borstwering een rolwerkcartouche met Mercuriuskop als symbool van de Handel. De eveneens als risaliet uitgewerkte linker travee, gelaagd door platte banden in de bovenbouw, wordt geaccentueerd door het rondboogportaal, dat is gevat in een geblokte, bewerkte archivolt, steunend op imposten, voluten, wortelmotieven en diamantkoppen. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit rechthoekige vensters met een geprofileerde lekdrempel en waterlijst. De inkomtravee draagt een gevelsteen met de incriptie “Anno 1884”, en het erkerrisaliet onderscheidt zich door panelen op de penanten, een waterlijst op voluutconsoles in de topgeleding en een metopen-trigiefenfries in het klassieke hoofdgestel. Dit laatste is afgewerkt met een gekorniste houten kroonlijst met tandlijst. Een oeil-de-boeuf met waterlijst flankeert de grote houten dakkapel met Ionische driekwartzuiltjes , een gebogen fronton en topstuk. Het houten schrijnwerk van de bewerkte inkomdeur, het ronde bovenlicht en de vensters is bewaard, evenals de smeedijzeren souterraintralies en de gietijzeren voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Vermoedelijk beslaat de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda met bovenlicht de begane grond, en bevond de keuken zich oorspronkelijk in het souterrain.