Noordoost - zuidwest georiënteerd neogotisch bedehuis van 1929-30, naar ontwerp van architect A. Lippens (Hasselt).

HISTORIEK

In 1884-86, kroepepidemie in Hamont. In april 1885, aankomst van de eerste zwartzuster uit Sint-Truiden. Men besloot een gasthuis op te richten met plaats voor opvang van bejaarden. Architect L. Goyaerts (Tilburg), expert in de bouw van zieken- en bejaardentehuizen, werd hiervoor aangetrokken. Vooral de Teuten en in het bijzonder de families Simons en Feyen schonken grote bedragen.

Begin 1888, eerstesteenlegging van het thans verdwenen gebouw, in naam van Monseigneur Doutreloux. Het klooster werd toegewijd aan Sint-Jan Berchmans, die pas was heilig verklaard.

In 1889, verder werken aan het zogenaamde Sint-Jan Berchmanstehuis, waar de zwartzusters sinds 26 oktober 1889 verbleven. Het kloosterpand was centraal opgesteld. Het betrof een breedhuis met dubbelhuisopstand van vijf traveeën en twee bouwlagen met de deurtravee uitlopend in een trapgevel met ingeschreven spitsboognis met heiligenbeeld, het geheel geflankeerd door twee van trapgevelvormige bekroningen voorziene diephuizen onder gecombineerde zadeldaken en voorzien van licht getoogde muuropeningen.

In 1901-02, aanbouw van de kliniek. In 1903-04, optrekken van een boerderij, die tot 1987 bleef bestaan. In 1909, oprichting van een vleugel voor oude mannen. In 1910, vergroting van het hospitaal. In 1913, opening van het noviciaat, dat van Sint-Truiden naar Hamont was overgebracht en er bleef tot in 1967. Op 4 juni 1930, inwijding van de nieuwe kapel van 1929-30 door deken A. Smeets.

Op 12 december 1944, schade door Duitse bommen. In 1945-46, oprichting van een nieuwe afzonderlijke afdeling voor vrouwen. Van 1946 tot 1976 was er een kraamafdeling in gebruik in de rechtervleugel, een nieuw gebouw dat op 4 mei 1947 werd ingezegend. In 1954, verbouwing van klooster en noviciaat.

In 1956, bouw van het nog bestaande linkerdeel, naar ontwerp van architect J. Simons (Heusden). In 1958, opheffing van de kliniek en verbouwing van de kamers voor bejaardenzorg. In 1960-62, oprichting van de nieuwe materniteit Mater Dei naar ontwerp van dezelfde. De oude werd omgevormd tot rusthuis. In 1976, aanpassing van de gebouwen en sluiting van het moederhuis. In 1977, verbouwing van de opgeheven materniteit tot rusthuis. In 1987-90, renovatiewerken, waarbij afbraak van oude gebouwen, onder meer de schuur.

In 1989-1999, bouw achter het tehuis van 39 serviceflats naar ontwerp van architect A. Spaas (Hamont-Achel). Eind 1995 werd de ten noordoosten van de kapel gelegen "tussenbouw" in gebruik genomen, waarin administratie en bejaardendiensten zijn ondergebracht, naar ontwerp van dezelfde, in opdracht van het Leuvense architectenbureau Archiduk. Midden 1997, ingebruikname van de lokalen voor Kind en Gezin. In oktober 1997, oprichting van de vzw Dienstencentrum De Kring.

BESCHRIJVING

De plattegrond van de neogotische kapel beschrijft een schip van vijf traveeën met een inspringend koor van twee rechte traveeën voorzien van een driezijdige sluiting en een zuidoostelijk aanbouwsel.

Bakstenen gebouw onder zadeldak (kunstleien) tussen aandaken met zinken bekleding, schouderstukken en bekronend kruis ten zuidwesten, achtzijdig dakruitertje met naaldspits waarop ijzeren kruis ten noordoosten en twee dakkapellen onder plat dak ten noordwesten; lagere analoge bedaking van het koor; zuidoost-aanbouwsel onder lessenaarsdak met zuidwest-dakschild (mechanische pannen); geprofileerde houten kroonlijst op dito consoles boven een getrapte baksteenfries. Afwerking van zandsteen voor druiplijsten, maaswerk, sluitstenen, muurbanden ter hoogte van de afgeschuinde lekdrempels en kordonlijst bovenaan; hardsteen voor lekdrempels, afzaat van breukstenen plint en dekstenen van de onversneden steunberen, die de traveeën scheiden, vooraan op elkaar zijn gesteld en aan de koorsluiting overhoeks zijn aangebracht.

Voorgevel met getoogd luik in geveltop en aangebouwd dienstencentrum van 1995 met in het verlengde de linkervleugel van vijf traveeën van 1956, qua volume en deels qua afwerking enigszins gelijkend op het bedehuis.

Zijgevels met spitsbogige drielichten met oculi bovenaan. Analoge tweelichten in het koor.

Ten zuidoosten en ten zuidwesten, nieuwbouw van het rusthuis, onder meer 39 serviceflats De Kempkens.

Mobilair: verdwenen, met uitzondering van de decoratieve en figuratieve glasramen, op het einde van de jaren 1990 gerestaureerd, en het orgel van Arnold Clerinx in 1969 overgebracht uit het Sint-Truidense weeshuis van de zwartzusters (bouwjaar niet bekend, doch stilistisch vallend in zijn "eerste periode"; werken aan het instrument in 1969-70 door L. Joris (Averbode)).