Reeds in de tweede helft van de 11de eeuw bouwde abt Adelardus II van Sint-Truiden een kerkgebouw, of meer waarschijnlijk liet hij er één restaureren, dat waarschijnlijk van toen af aan de Heilige Trudo was gewijd. De oude kerk had, behalve het hoofdaltaar, twee zijaltaren, namelijk het Onze-Lieve-Vrouw-altaar en het altaar van Sint-Sebastiaan, beide evenwel niet gedoteerd en niet gewijd, in feite dus geen beneficies. Van 12 oktober 1797 tot 13 september 1801 werden de publieke kerkelijke diensten opgeheven, alsook de twee klokken en de kerkgoederen verkocht.

In 1878, afbraak van de oude, bouwvallig en te klein geworden, mergelstenen kerk en vervanging door de huidige georiënteerde neoromaanse kerk, naar ontwerp van architect Stappers (Hasselt, ontwerp van 1877). Voor een lichte neoclassicistische inslag zorgen de driehoekige frontons van het zuidportaal, transeptarmen en oostelijke geveltop van het koor. Van de oude kerk bleef er niets over dan de gothische toren uit de 15de eeuw. Op zondag 10 augustus 1879, inwijding door Monseigneur Doutreloux. In 1890, herstellingswerken aan de toren, naar ontwerp van architect H. Martens (Leuven, plannen van circa 1888). In 1939-40, vergroting van de kerk met één travee van 6,5 m en bouw van een nieuwe toren, confer andere kleur van het voegwerk. Circa 1965, opfrissing van het kerkinterieur.

De plattegrond ontvouwt een deels ingebouwde, ten noorden van een rond traptorentje voorziene, vierkante zuidwesttoren, een zaalkerk van vier traveeën met iets inspringende narthex, bij de eerste travee aansluitende, halfronde noordelijke doopkapel en zuidportaal in de tweede travee, een transept met armen van één travee en vlakke sluiting en een koor van één rechte travee met flankerende zuidsacristie, noordelijke bergruimte en halfronde apsis.

Door een kerkhof ten noorden en ten oosten omgeven, ter hoogte van het zuidportaal van een latere bakstenen muur met ijzeren hek voorzien en deels door klimop begroeid bedehuis. Baksteenbouw met rechthoekige, driehoekige en puntgevelvormige spaarvelden met aflijnende dubbele overhoekse muizentanden, alsook muuropeningen in geprofileerde bakstenen omlijstingen; gebruik van hardsteen voor steigergaten en waterlijsten van toren, afgeschuinde lekdrempels, lateien, aanzetstenen, hoekblokken, rondbogig en cirkelvormig maaswerk, afwerking van portaal en versneden steunberen en afzaat van sokkel; zandsteen voor rondboogfries van apsis met bekronende kruisjes, kwartronde daklijsten en aflijnend geprofileerd lijstwerk van frontons; bewaard houtwerk en ijzerbeslag.

Leien bedakingen: toren met licht ingesnoerd, vrij spits en hoog tentdak met zuidelijke dakkapel, bolbekroning waarop smeedijzeren kruis en windhaan; narthex, schip, transept en koor onder verspringende zadeldaken met smeedijzeren kruis op dakbeëindiging van koor; sacristie en bergruimte onder lessenaarsdaken met oostelijk dakschild; doopkapel en apsis onder halfconische, traptoren onder conische bedaking.

Toren van drie geledingen. Eerste geleding met telkens één rondboogvenstertje ten westen en ten oosten; ten zuiden, rondboognis met beschilderd Heilig Hartbeeld; ten oosten, gedenkplaat met inscriptie: BEMANNING WELLINGTON:/ 31.05.1429/ SGT. E. EDWARDS/ SGT. W. CRAMPTON/ SGT. M. BOYLE/ SGT. W. MC LEOD/ SGT. H. SPROSTON, verwijzend naar de vliegtuigcrash van de Wellington op 31 mei 1942, onthuld op 31 oktober 1991 nadat de namen van de vijf bemanningsleden in 1989 waren meegedeeld door de Commenwealth War Graves Commission. Tweede geleding met telkens twee analoge venstertjes, behalve ten noorden. Derde geleding met aan alle zijden een uurwerk en twee rondbogige galmgaten, ingeschreven in een rechthoekig spaarveld. Lagere, tot de tweede geleding van de toren oprijzende traptoren met twee dito venstertjes.

Voorgevel van narthex met twee gekoppelde dito venstertjes, waarboven oculus. Zijgevels van schip met rondbogige tweelichten tussen de ritmerende versneden steunberen. Doopkapel met rondboogvenstertjes. Rechthoekig zuidportaal met afgeronde bovenhoeken, in een geprofileerde omlijsting, met hoekblokken, mijterboogvormige druiplijst waaronder kruisje; bekronend driehoekig fronton met centraal kruis met van een centrale rozet voorzien, vierpasvormig spaarveld. Transeptsluiting met dito tweelicht, gekoppeld met flankerende dito venstertjes; bekronend driehoekig fronton met centraal oculus. Koor met aan noord- en zuidzijde telkens één oculus en in het driehoekig fronton van de oostelijke geveltop een rondboogvenstertje. Apsis met ritmerende lisenen waartussen analoge tweelichten. Sacristie en bergruimte met rechthoekige muuropeningen, met gelijkaardige afwerking als bij het portaal.

Volledig bepleisterd en beschilderd interieur. Overkluizing van schip door middel van graatgewelven, rustend op geprofileerde pilasters met dito gekorniste imposten. Analoge overkluizing van transept, koor en portaal. Rondbogige muraal-, triomf- en gordelbogen. Tongewelf boven orgeltribune en schelpvormige overkluizing boven apsis en doopkapel.

Mobilair afkomstig uit de oude kerk: altaarstuk op doek van voormalig hoofdaltaar met voorstelling van Onze-Lieve-Vrouw met Kind in landschap tussen bloemen en vruchten (midden 18de eeuw); gepolychromeerde houten beelden: triomfkruis (Maasland, Limburg (?), 1520-30, vernieuwde polychromie), Sint-Antonius abt (Maasland, 1460-70, vernieuwde polychromie), Heilige Apollonia (tweede helft 16de eeuw), Sint-Trudo (Maasland, 1450 (?), polychromie fragmentarisch (?)), rechtstaande Madonna met Kind (Antwerpen, tweede helft 17de eeuw), Sint-Bavo en Sint-Willebrordus; houten beelden van Sint-Sebastiaan (Maasland, circa 1520-30, polychromie afgeloogd), Onze-Lieve-Vrouw met Kind (Maasland, Limburg (?), invloed van Jan van Steffesweert, 1520-30, polychromie afgeloogd) en Sint-Jozef; eiken dienstaltaar, samengesteld uit voormalige communiebank (tweede helft 18de eeuw); uit een kerk van Tongeren afkomstig orgel van circa 1825, met eiken orgelkast voorzien van neorococo sierelementen, in 1882 hersteld en omgebouwd door Pereboom en Leyser (Maastricht) en dito in 1965 door E. Verschueren (Tongeren).

Mobilair voor de nieuwe kerk: gipsen beelden van Heilig Hart, Sint-Antonius van Padua en Heilige Barbara; neoromaans houten hoofdaltaar (circa 1878); twee neogotische eiken biechtstoelen; eclectische eiken balustrade van orgeltribune (circa 1878?); 1901 gedateerde, neoromaanse doopvont van hardsteen en marmer, met deksel van messing; decoratieve en figuratieve glasramen, door pastoors geschonken (eind 19de of begin 20ste eeuw); herschilderde muurschilderingen met de voorstelling van de vier evangelisten op de koorwanden en van Christus tussen de lammeren op het apsisgewelf; in 1928 volgens P. Daniëls en J. Paquay aanwezige grote klok (1826) en Sint-Catharinaklok (1813) door Andreas Van den Gheyn (Leuven).

Tegen de kerk, hardstenen grafkruisen, met moeilijk leesbare inscripties, van Jos Van Vlaesmel († 1618) en van Hendrick en Geertruit Gielen († 1637). Ten westen van het portaal, hardstenen gedenkteken voor beide Wereldoorlogen, met inscriptie: R.I.P./ 1940-1945 en drielobbig spaarveld met ingeschreven zwaard, palmtak en Heilig Hart, alsook bekronend kruis.

Op het kerkhof: diverse gietijzeren kruisen; beschilderde calvariegroep met Christus tegen hardstenen kruis en terracotta beelden van Maria en Johannes, op getrapt basement met inscriptie: O KRUIS/ ONZE/ EENIGE HOOP/ WEES GEGROET/ CHRISTUS JEZUS U ZIJ GLORIE/ VOOR EEUWLANG VRUCHTBAAR BESTUUR/ DER DRIE LAATSTE VERWANTE HERDERS/ 1826 J. SIMONS G. LEEN A. KUYPERS 1926; Lourdesgrot met ijzeren hek.

In de zonnewijzer (1981) op het plein voor de kerk werd de wijzerplaat van het oude torenuurwerk verwerkt.