erfgoedobject

Station Handzame

bouwkundig element
ID
91237
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91237

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Station Handzame
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Stationsgebouw van 1894, gelegen aan een zijweg van de Kronevoordestraat.

Geschiedenis

In 1858 wordt de spoorlijn Lichtervelde-Veurne ingehuldigd. Aanvankelijk fungeert een houten barak als wachtzaal en bureel. In 1860 wordt te Handzame een station gebouwd. Aanvankelijk is de lijn Lichtervelde-Veurne een private uitbating, maar in 1878 koopt de Staat de concessie terug. In 1894 wordt een nieuw station gebouwd. In dit gebouw waren ook het postkantoor en vanaf 1906 de telefooncentrale gevestigd.
Tussen 1915 en 1918 richt de Duitse eenheid "Flieger Abteilung 19" een vliegveld met drie startbanen op te Handzame, dit voor lange-afstandsverkenningen en nachtelijke bomaanvallen op geallieerde gebieden. De nabijheid van het station is voor het vliegveld van strategisch belang voor de aanvoer per spoor. Hierdoor wordt de omgeving van het station op 30 juli 1917 door de geallieerde Belgen en Engelsen beschoten. Op 20 juli 1944 wordt in het station een halthoudende trein door een geallieerd gevechtsvliegtuig onder vuur genomen. Vanaf 1965 houden goederentreinen geen halt meer te Handzame, waarna de loskaai wordt afgebroken. In 1981 stopt de trein voor de laatste maal in het station van Handzame. Het stationsgebouw is daarna onder meer in gebruik als jeugdhuis.

Beschrijving

Typische stationsarchitectuur voor de tweede helft van de 19de eeuw. Hoofdgebouw van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (rode mechanische pannen), geflankeerd, links door een laag gebouw onder plat dak, rechts door een laag gebouw onder zadeldak. Oorspronkelijk was de bedaking voorzien van een nu verwijderde, gekartelde gootlijst en windborden. Rode verankerde baksteenbouw, gebruik van blauwe hardsteen voor de plint, de onderdorpels en de cordonlijsten. Verzorgd metselwerk zie de lisenen, de aflijnende fries en borstwering, de aflijnende schuin oplopende banden voor de zijgevels. Op de begane grond, getoogde (linker nutsgedeelte) en rondbogige muuropeningen, laatst genoemde onder verzorgde strek en druiplijst. Op de verdieping, als druiplijst uitgewerkte en doorgetrokken strek. Zijgevels met oculi en omlijste naamborden met opschrift "HANDZAME". Deels bewaard houtwerk met kruisindeling en grote roedeverdeling. Hoofddeuren met waaiervormige bovenlichten (de rechter deur van het hoofdvolume is recenter, zie ander bovenlicht).

  • DE BOT H., Stationsarchitectuur in België, Deel I, 1835-1914, Turnhout, 2003, p. 74, 78, 124.
  • LOWIE M., Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 122-123.

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Station Handzame [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91237 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.