Gesticht Onze-Lieve-Vrouw van Deinsbeke, neogotisch complex gebouwd in 1883 en later gekend als Onze-Lieve-Vrouw van Deinsbekecollege.

Historiek

De ontstaansgeschiedenis van het Onze-Lieve-Vrouw van Deinsbekecollege gaat terug tot het midden van de 19de eeuw. Om tegemoet te komen aan het grote gebrek van degelijk en betaalbaar onderwijs in Zottegem richtte August De Rouck in 1862 een nieuwe school op. De van Gent afkomstige katholieke nijveraar en grootgrondbezitter vond de Gentse bisschop Delebecque bereid om een bisschoppelijke school mee op te richten. De nieuwe school werd ingericht in een eigendom van de heer De Rouck, op de huidige locatie aan de Kasteelstraat en Neerhofstraat, dat voorheen dienst deed als bedrijfsruimte, vergaderzaal en bibliotheek van het Sint-Vincentiusgenootschap.

De plechtige opening van het ‘Institution Notre-Dame de Deynsbeke', later gekend als het Gesticht Onze-Lieve-Vrouw van Deinsbeke, had plaats op 21 oktober 1862. Het lessenpakket van het lager en het begin van het middelbaar onderwijs werd er aangeboden. August De Rouck stond, volgens de literatuur, in 1868 de gebouwen af aan het bisdom Gent. Het daaropvolgende jaar werd het langwerpige schoolgebouw, gelegen in de Neerhofstraat, in de Kasteelstraat uitgebreid met een woning van de leraars.

In de periode 1881-1883 werden de tot school ingerichte bedrijfsgebouwen en leraarswoning afgebroken. In 1883 werd een volledig nieuwe school in neogotische stijl in één bouwcampagne opgetrokken. Het ontwerp wordt toegeschreven aan de Oudenaardse architect Alphonse Vossaert (1855-1935), broer van directeur Theodoor Vossaert en oud-leerling van de Sint-Lucasschool te Gent. Alsnog volgens de schoolkroniek werd de bouw deels bekostigd door de oprichter van de school, De Rouck.

Aanvankelijk werd in het gesticht middelbaar en landbouwonderwijs gegeven. Vanaf het schooljaar 1962-1963 verhuisde het secundair onderwijs naar een nieuw gebouw, waardoor het voormalige Gesticht aan de Kasteelstraat – Neerhofstraat enkel nog gebruikt werd door de lagere school. Na een fusie met andere Zottegemse vrije scholen begin 2002, werd het Gesticht niet meer als onderwijsinstelling gebruikt.

Beschrijving

De L-vormige neogotische nieuwbouw in kenmerkend donkerbruin metselwerk, van twee bouwlagen onder doorlopende steile zadeldaken met dakvensters, werd in 1883 ingeplant op de straathoek Kasteelstraat en Neerhofstraat.

De ‘nieuwbouw’ telde ter hoogte van de Neerhofstraat een volume van vier traveeën met schoolkapel + zes traveeën met een hogeropgaande kopgevel uitgewerkt als Brugse travee. De begane grond werd gekenmerkt door doorlopende gekoppelde elegante spitsboogvensters.

De schoolvleugel in de Kasteelstraat telde zes + vijf traveeën, met in de as van de Molenkouter eveneens een hogeropgaande Brugse venstertravee. Deze lange straatgevel werd geritmeerd door de verdiept geplaatste steekbogige venster- en deuropeningen onder een aflijnende tandfries.

Bij de uitwerking van het gevelontwerp hield de ontwerper duidelijk rekening met de voorziene inplanting op de straathoek en de zichtassen en stemde deze op elkaar af.

In de jaren 1921 en 1930 werd de schoolvleugel langs de Neerhofstraat in twee bouwfasen verlengd met een schoolgebouw. Deze nieuwe donkere baksteenbouw van twee bouwlagen en zes traveeën onder zadeldak, vertoont stijlelementen ontleend aan de neogotiek om een visuele eenheid met de 19de–eeuwse kapel- en schoolvleugel te bewerkstelligen.

In 1932 en werd een tweelaags volume toegevoegd ter hoogte van de Kasteelstraat (keuken, wasplaats, poortgebouw), dat qua kleurstelling en hoogte eveneens aansluit bij het bestaande 19de–eeuwse patrimonium. Het binnenplein werd bebouwd met een haakse vleugel in de jaren 1937, 1949 en 1958-1959.