Inventaris

Hoogstraat 20-22 (Damme)
Herenhoeve gebouwd in 1874 voor Laurentius De Leyn, landbouwer in Lapscheure. Deze vooraanstaande man bouwde al in 1855 een gelijkaardige herenwoning rechts van de hoeve, die vanaf 1874 in gebruik werd genomen als pastorie. In 1874 wordt een grote woning opgetrokken, met een haaks achterliggend bijgebouw en ten oosten van de woning een stal-schuurvleugel. Statige boerenwoning, dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak. Centraal deurrisaliet bekroond door klein driehoekig pseudofronton met oeil-de-boeuf.

Hoornstraat 3 (Damme)
Grote hoeve, bestaande uit een boerenhuis met geïncorporeerde paardenstal, geflankeerd door lagere koeienstallen. Achter boerenhuis, haakse aanbouw. Opvallendste hoevegebouw vormt de monumentale dubbele schuur, haaks op boerenhuis-stal. Tegen de straat aan, stal. Onverhard erf met vaalt en huisweide voor koeien. Reeds vermeld in 1733; huidige gebouwen zijn grotendeels 19de-eeuws. Boerenhuis bestaande uit twee opkamertraveeën + drie traveeën van anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldak.

Houtstraat 44 (Damme)
Samenstel van twee éénlagige boerenhuizen, haaks op de straat ingeplant met onverhard erf, afgescheiden van de straat door haag. Opgetrokken volgens kadaster in 1869, circa 1889 uitgebreid met bijgebouw aan de straat.

Kerkstraat (Damme)
Overgebleven gedeelte van 13de-eeuwse georiënteerde gotische kerk, uitgebreid in de loop van de 13de tot de 16de eeuw en waarvan schip, transept en torenspits afgebroken in 1725-1727. De koorpartij die in de loop van de tweede helft van de dertiende eeuw omgevormd wordt tot hallenkoor is één van de oudste voorbeelden van dit type in Vlaanderen. Gelegen in grotendeels ommuurd terrein ten zuidwesten van het stadscentrum met aanpalend kerkhof met leilindes ten zuiden en kerkplein ten noorden.

Kerkstraat 11 (Damme)
Huis naar verluidt uit 1659 (verdwenen datering) mogelijk met oudere kern, zie bebouwing van diephuizen weergegeven op stadsplannen van A. Sanderus (1614-1644) en J. Blaeu (1649). Voorheen bestaande uit twee diephuizen met dubbele puntgevel; linkerpuntgevel als bijkomende vleugel in 1860 opgetrokken op een nog onbebouwd perceel. Zogenaamd als herinnering aan de wijnhandel waarvan de stad Damme in de middeleeuwen het stapelrecht bezit ("Biskajers": handelaars). In de loop van de 19de en 20ste eeuw achtereenvolgens in gebruik als graan- en kolenhandel en vervolgens tot het derde kwart van de 20ste eeuw als benzinestation. Naar verluidt gevels ontpleisterd in 1933.

Kloosterstraat 4 (Damme)
Half vrijstaand burgerhuis in neoclassicistische stijl, opgetrokken volgens kadaster in 1869, thans geïntegreerd bij de Vrije Basisschool Sint-Maarten. Breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak en met een geschilderde bakstenen lijstgevel. Links, zij-ingang via poort in bakstenen afsluitmuur.

Kloosterstraat 4A (Damme)
In de tweede helft van de 19de eeuw, wordt een schoolgebouw in 1854 opgericht door pastoor Karel Coppieters en beheerd door de zusters Maricolen uit Brugge. De oude school wordt in 1885 opgesplitst en omgevormd tot drie woonhuizen (nummers 9-11-13). Aan de straatzijde, éénlagige vleugel van veertien traveeën onder pannen zadeldak doorbroken door grote dakkapellen onder platte bedaking. Tussen vijfde en zesde travee, natuurstenen beeldnis waarin Onze-Lieve-Vrouwbeeld met Kind onder spitsboog en gesculpteerde wapenschilden.

Koolkerkesteenweg 86 (Damme)
Verzorgde 19de-eeuwse hoeve met losse bakstenen bestanddelen, waarvan de twee hoofdvleugels haaks op de straat zijn ingeplant. Opvallend boerenhuis haaks op de straat, breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Voortuin met smeedijzeren hekwerk versierd met ossenkoppen, tussen bakstenen pijlers. Ten westen aansluitende bakstenen schuur- en stalvleugel onder pannen zadeldak. Aan het uiteinde, tweeledig wagenhuis. Schuurvleugel met rondboognis met Mariabeeld.

Lapscheurestraat (Damme)
Georiënteerde renaissancistische polderkerk, uitzonderlijk voor de streek met oosttoren, gelegen in de dorpskern van Lapscheure, aan het kruispunt van de Lapscheure- met de Hoogstraat. Omringend kerkhof ten zuiden en westen, afgezoomd met lage, bakstenen muur onder ezelsrug, westelijk en zuidelijk toegankelijk via twee gietijzeren toegangshekken tussen bakstenen pijlers. Rijen zerken, waarvan de oudste van arduin; tien gietijzeren kruisen, verspreid over het kerkhof. Vier eenvoudige rode bakstenen pijlerkapelletje

Lapscheurestraat 4 (Damme)
Historische site die in de 17de eeuw ontstaan is ten noorden van de in 1640 nieuw ingeplante parochiekerk. Thans bestaat het ensemble uit de centraal, haaks op de straat gelegen 17de-eeuwse pastorie met ten zuiden daarvan de herenwoning die in 1845 is opgetrokken als kosterwoning. Ten oosten, 19de-eeuwse stalgebouwen, in 1910 uitgebreid met een haakse stalvleugel en een grote schuur ten noordwesten.