Inventaris

Ronse (Ronse)
Deze zone omvat de historische stadskern van Ronse.

Kaatsspelplein (Ronse)
De eerste vermelding van een "cella" te Hrodhenake op deze site dateert van 831, volgens de legende gesticht door de Heilige Amandus of onder zijn impuls circa 650-660, gewijd aan Heilige Petrus en Heilige Paulus. De overbrenging van de relieken van Sint-Hermes in 860 vormde de aanzet tot de ontwikkeling van een bedevaartsoord en later in de romaanse periode volgde de bouw van een kapittelkerk. De zeer ruime, romaanse crypte uit de tweede helft van de 11de eeuw bleef bewaard. De huidige kruisbasiliek met westtoren in late Brabantse gotiek werd gebouwd tussen 1425 en 1526. Sinds 1803 parochiekerk en in 2019 gewijd als basiliek.

Sint-Martensplein 9-10 (Ronse)
Kerk in lokale gotische baksteenstijl uit de 15de eeuw,. Vierkante westtoren met kenmerkende achthoekige bekroning, tweebeukige hallenkerk en drie zuidelijke kapellen. Als gevolg van de bevolkingstoename eind 18de eeuw uitbreiding met een derde zuidbeuk in plaats van kapellen in 1807 en bouw in 1829 van een imposant transept en onderkelderd koor met sacristie en vergaderzaaltje in strenge classicistische stijl volgens plannen van architect L. Roelandt.

Gustaaf Ponchautstraat (Roosdaal)
Vroeg-gotische basilicale kerk met driebeukig schip uitlopend op een smaller rechthoekig koor opgebouwd in de loop van de 13de eeuw en noordportaal uit de 14de eeuw, omringend, ommuurd kerkhof.

Kapelleweide 9 (Roosdaal)
Oud bedevaartsoord vermeld in de 12de eeuw, voorportaal met zuidtoren 1900 of 1917, beuk van drie traveeën, toegevoegde zuidzijbeuk van 1917, uitspringend transept en smal koor van circa 1840, de noordgevel gaat terug tot de 11de-12de eeuw.

Koning Albertstraat 132 (Roosdaal)
Landhuis van middeleeuwse oorsprong, aangepast in de 18de eeuw en na brand in de loop van de eerste helft van de 20ste eeuw heropgebouwd en gerestaureerd, huidig gebouw met complexe plattegrond, gelegen in beboomde park met vijver en bereikbaar via lang dreef met hekpijlers, tweede ingang in Koollochting met ronde toren en aanhorigheid.

Koning Albertstraat 132, Koollochting 1 (Roosdaal)
Landhuis met bijgebouwen, vermoedelijk teruggaand op middeleeuwse site, gerestaureerd in historiserende stijl in het laatste kwart van de 19de eeuw en vroege 20ste eeuw met recuperatiemateriaal van het kasteel Thy-le-Château (Namen) tot pittoresk geheel met donjon en kantelen; ommuurd domein van circa 2 hectare met dicht bosplantsoen, heuveltje en vijver met eilandje.

Lange Kamstraat 23 (Roosdaal)
Heden een éénlaags boerenhuis van één bouwlaag van vijf traveeën onder stomp zadeldak met kern opklimmend tot de 15de of 16de eeuw, aansluitende hoevegebouwen uit de 19de eeuw.

Aarschotsesteenweg, Rigessel (Rotselaar)
De kasteelsite van Wezemaal omvat de ondergrondse funderingen van het 12de-eeuwse kasteel van de heren van Wezemaal.

Aarschotsesteenweg 39 (Rotselaar)
Vrouwenpark is één van de weinige en voor wat Brabant betreft de enige cisterciënzerinnenabdij waarvan belangrijke restanten uit de 13de eeuw - periode van ontstaan en hoogbloei - bewaard bleven.