Geografisch thema

Hogenhovestraat

ID
10890
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10890

Beschrijving

Rechte steenweg (N459) die als verlengde van de Aarselestraat vanuit Aarsele-Dorp, vanaf het kruispunt met de Deinsesteenweg ('t Hoge) afdaalt naar het zuiden toe en doorloopt op grondgebied van Dentergem. Maakt deel uit van de as die de gemeente van noord naar zuid doorsnijdt.
In de periode 1855-1856 worden nieuwe steenwegen ("kalsijen") aangelegd, als onderdeel van een groter traject over verschillende dorpen: de steenweg van Ruiselede naar Wakken (zie Neringenstraat), waardoor tevens een betere verbinding vanaf de dorpskern naar het pas opgerichte station tot stand komt. De bestaande "prochieweg van Aerseelplaats naar Denterghem" wordt verbreed en rechtgetrokken en ter hoogte van de nieuw aangelegde spoorlijn verlengd naar het zuiden toe, doorheen het bosgebied "Braembosch" en "Gavershoek". In de tweede helft van de 19de eeuw wordt de brede gekasseide straat "Statiestraat" genoemd.

Vanaf 1979 wordt de straatnaam gewijzigd in "Hogenhovestraat", zogenaamd naar het voormalige leengoed en kasteel van Hogenhove die aan de westkant van de straat gelegen was. De Flou vermeldt "Hoogenhove" als hofstede en voormalig leengoed gelegen nabij de wijk "'t Hoge". Naar verluidt heeft er ook een kasteel gestaan. Gedurende de 17de en 18de eeuw is dit kasteel van Hogenhove eigendom van de heren van Poeke, de familie de Preudhomme d'Hailly. In 1637 wordt de centrale hoeve in archiefdocumenten van de familie de Preudhomme d'Hailly omschreven als: "schoone behuysde hofstede ... overwalt sonder poorte ofte brugge". In 1802 wordt het neerhof van Hogenhove, een versterkte hoeve, afgebroken. "Hoogenhove-meersch" wordt door De Flou vermeld in 1881 als meersen gelegen op de plaats waar zich vóór 1802 het kasteel en neerhof van de heerlijkheid Hogenhove bevonden, ten zuidwesten van 't Hoge.

In 1852 wordt ten zuiden van het dorpscentrum en de steenweg een stationsgebouw opgetrokken. De spoorlijn Deinze-Tielt-Ingelmunster wordt in dienst genomen in 1855. Vanaf 1906 loopt een tramlijn vanuit Dentergem tot het station van Aarsele, als onderdeel van de lijn Kortrijk-Wakken-Aarsele. In 1933 wordt de stoomtram vervangen door een dieseltram. In 1955 wordt de tramlijn afgeschaft en vervangen door een busdienst.
Het stationsplein wordt vanaf het begin van de 20ste eeuw een nieuw centrum van handel en nering. In oktober 1918 lijdt de stationsbuurt onder een vliegtuigbombardement, waarbij zeven mensen omkomen, zie herdenkingsplaat in kerk.

Op mutatieschetsen uit de 19de en 20ste eeuw komt vaak het toponiem "Keyboschhoek" voor. In het begin van de 20ste eeuw bevindt zich in de straat een herberg: "In de statie by Steenhuyse", met achtergelegen gaaipers. In de jaren 1920 ligt het voetbalterrein van "Aarsele-Sportief" in de Hogenhovestraat.

Brede verbindingsweg met voornamelijk woonfunctie. In de tweede helft van de 18de eeuw heeft de schaars verspreide bebouwing nog een puur agrarisch karakter. De straat liep vanaf "'t Hoge" naar het zuiden toe, maakte een oostwaartse bocht ter hoogte van nummer 34, om uit te komen op de huidige Wontergemstraat die doorliep in de Appelstraat, verder in de richting van Dentergem.

De bebouwing bestaat uit een drietal hoeves (nummers 1, 4, 32) en voormalige herberg "De Mol". Nummer 1, in de 18de eeuw bestaande uit drie grote volumes, thans bestaande uit twee vrijstaande hoevegebouwen rondom deels gekasseid en begraasd erf. Boerenhuis met vernieuwd gevelparement en nieuwe muuropeningen, ten oosten een klein stalletje onder zadeldak in Vlaamse pannen. Langwerpige schuur aan de oostzijde van het erf in witgekalkte baksteenbouw onder zadeldak in mechanische pannen, rechthoekige schuurpoorten en muuropeningen, asemgaten. Ten oosten parallel met de schuur een overdekte mestvaalt onder zadeldak in Vlaamse pannen, open aan de oostzijde. Na beschietingen in 1940 wordt het boerenhuis heropgebouwd. Westgevel met rondboognis waarin Christusbuste.

Gedurende de eerste helft van de 19de eeuw is weinig verandering in bebouwing waar te nemen. De komst van de spoorlijn in 1855 en de aanleg van het station en de steenweg zorgt voor een nieuwe impuls in bebouwing gedurende de tweede helft van de 19de en het begin van de 20ste eeuw.

Nummer 71, voormalig brouwershuis en herberg Sint-Christof. Wordt volgens kadaster reeds in 1858 opgericht langs het pas aangelegde stuk steenweg, in opdracht van de weduwe van brouwer De Beil uit Aarsele. Vanaf 1906 wordt de herberg ook gebruikt als tramstation, als vertrekpunt van de buurtspoorweg Aarsele-Wakken. Verankerd bakstenen volume, witgekalkt met gepekte plint, onder zadeldak deels in mechanische, deels in zwarte Vlaamse pannen. Afgeschuinde hoektravee, licht getoogde muuropeningen, onder meer gedicht en/ of gewijzigd. Zuidelijke vleugel met poort, onder lagere nok.

Nummer 18, eenlaags bakstenen dubbelhuis van drie traveeën onder zadeldak in mechanische pannen uit het einde van de 19de of het begin van de 20ste eeuw. Eertijds getoogde muuropeningen, bij vensters later vervangen door betonnen latei. Gecementeerde plint met voegwerkimitatie. Gootlijst waaronder tandfries.

Nummer 31, ééngemaakt samenstel van zes/ vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak in mechanische pannen. Gecementeerde verankerde lijstgevel met voegwerkimitatie. Begane grond met getoogde muuropeningen, tweede bouwlaag kleinere rechthoekige muuropeningen onder ijzeren lateien met I-profiel en rozetten, met nieuwe invulling. Nummer 47 opgericht in 1901, verbouwd tijdens het tweede of derde kwart van de 20ste eeuw. Nummer 39: vermoedelijk uit de eerste helft van de 20ste eeuw, eenlagig bakstenen woonhuis onder mansardedak in leien en mechanische pannen. Gebruik van zwarte baksteen voor accenten zoals band en tandlijst. Gevelopeningen ingrijpend gewijzigd.

Al in het interbellum gaat door de bouw van nieuwe huizen de woonfunctie overwegen en ontwikkelt er zich meer bebouwing rond de stationsbuurt. Nummer 65, elektriciteitscabine, opgericht in 1930, geblokte hoekpenanten. Nummers 26-28, samenstel uit het tweede kwart van de 20ste eeuw met voortuintje, baksteengevels met ruitvormig sierelement, gecementeerde plint, rechthoekige muuropeningen onder betonnen lateien met granito-afwerking, vernieuwd schrijnwerk. Nummer 59/ Wontergemstraat, woonhuis uit het interbellum in art-decostijl, ingrijpend verbouwd: gedichte muuropeningen en aanbouw van winkelruimte.

Vanaf het midden van de 20ste eeuw evolueert het aanzicht van de straat tot lintbebouwing, voornamelijk met woonfunctie. Verdere invulling met voornamelijk rijbebouwing en halfopen bebouwing met voortuinen, bijvoorbeeld nummers 5-25, 38-52. Tevens oprichting van bedrijfsgebouwen als nummer 54, voormalig RTT-gebouw, naoorlogse standaardarchitectuur; nummers 61-63, naoorlogse huizen met bedrijfsgebouwen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Aarsele, 1856/3, 1855/6, 1858/6, 1906/13, 1930/12.
  • Aarsele. Verleden en heden, Aarsele, 1978, nummers 17-18, 94.
  • BRAET A., Aarsele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 14.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel VI, Brugge, 1926, kolom 296, 396.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis het achterliggende werkplaats

  • Omvat
    Burgerhuis met bedrijfsgebouwen

  • Omvat
    Dorpswoning met bakkerij in achterhuis

  • Omvat
    Het Neerhof

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Station Aarsele

  • Is deel van
    Aarsele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hogenhovestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10890 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.