Zuidelijk stadsgedeelte, respectievelijk ten westen en oosten van de Rijselsestraat, en omsloten door de hoger gelegen vest.

De Zaalhofwijk genaamd naar het Zaalhof, de nieuwe burcht midden 12de eeuw gebouwd door de graaf van Vlaanderen ten zuidwesten van de pre-stedelijke kern, met omwalling aansluitend bij de Ieperlee (zie stadsinleiding), en tevens de oude vestigingsplaats (tweede helft van de 13de eeuw tot vierde kwart van de 18de eeuw) van het predikherenklooster aan de westzijde van de Wateringstraat tegenover het Zaalhof; omvat de volgende straten (alfabetische volgorde): Ieperleestraat, Kanonweg, Klaverstraat, Nazarethstraat, Neerstraat, Paradijsstraat, Sint-Christoffelstraat, Sint-Janshospitaalstraat, Tegelstraat, Wateringstraat, Zaalhof.

De Sint-Pieterswijk, waarvan de benaming verwijst naar de nabijgelegen Sint-Pieterskerk (zie Sint-Pieterskerkhof), beslaat: de Beurzestraat, Grimminckstraat, Molenstraat, Patteelstraat, Rijkeklarenstraat, het Sint-Pieterskerkhof en het zuidelijk gedeelte van de Bukkersstraat.

Voor dit zuidelijk stadsgedeelte gaf het Comité Consultatif d'Architecture (adviesorgaan bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken) op initiatief van de Hoog Koninklijke Commissaris De Schoonen, de aanzet tot de uitwerking van een alternatief wederopbouwproject in de geest van de nieuwe tuinwijkgedachte van de modernisten, dat echter in 1921 afgevoerd werd.

De Zaalhof- en Sint-Pieterswijk voor de Eerste Wereldoorlog. Stratenpatroon reeds van oudsher aanwezig. Smalle straten en steegjes gekenmerkt door klein bouwpercelen met arbeidershuizen; verschillende beluiken; het Zaalhof sedert het eerste kwart van de 19de eeuw niet meer bebouwd noch omwald, vormde een rechthoekig grasplein met bomen. De Ieperlee die de Zaalhofwijk van zuid naar noord doorkruist, was hier sinds het derde kwart van de 19de eeuw overwelf en fungeerde als riool.

Ook enkele grote inplantingen. De ruiterijschool, gevestigd in de voormalige "Caserne de Cavalerie", gebouwd in 1835-1839 en begrensd door Zaalhof, Wateringstraat, Tegelstraat en Neerstraat; de manege lag aan de overzijde van de Tegelstraat ter hoogte van het in 1783 afgeschafte kapucienessenklooster, waarvan de vermoedelijk nog bestaande gebouwen (tweede kwart van de 18de eeuw) ook door de school werden gebruikt. Het Sint-Jansgodshuis gelegen aan de Ieperlee en toegankelijk via het Sint-Janshospitaal en het Nazarethstraatje, beide uitkomend in de Rijselsestraat. Het godshuis van Onze-Lieve-Vrouw-van-Nazareth, kortweg het "Nazareth" genoemd, gelegen aan de Rijselsestraat op de hoek bij de Grimminckstraat (zie Rijselsestraat nummer 133). Tezamen met het weduwenhof van de Rijkeklarenstraat waren vermelde godshuizen vanaf de Franse Revolutie eigendom van de Burgerlijke Godshuizen, en fungeerden als bejaardentehuizen.

De handelsfunctie was voornamelijk geconcentreerd aan de centrale hoofdas gevormd door de Rijselsestraat.

Wederopbouwproject naar ontwerp van de Brusselse architecten A. Puissant en H. Derée, en de Kortrijkse architect R. Acke; in feite een volkshuisvestingsproject in het kader van de sanering van de ongezonde arbeiderswijken Zaalhof en Sint-Pieters, dat een nieuwe kavelorganisatie veronderstelde.

Het aanlegplan van A. Puissant: tuinwijkconcept, echter eerder geïnspireerd op de "regionale" dorpsbebouwing dan op de typische tuinwijkaanleg naar Engels model, zie de optie voor een nieuw stratentracé met losse en aaneengesloten woonblokken (totaal circa 300 woningen) met achtertuintjes en soms ook met kleiner voortuintje, geïntegreerd met een aantal gemeenschappelijke nutsvoorzieningen als een herberg, publieke baden, vrijgezellentehuizen, een politiekantoor, en een lagere school op de plaats van de vroegere ruiterij-school. "Nieuw" stratenpatroon echter nog aansluitend bij de binnenstedelijke ombouwing van straten en pleinen, en bovendien in grote lijnen nog terug aanknopend bij de vooroorlogse toestand, zie onder meer voorstel tot restauratie van het Sint-Jansgodshuis; de kleine straatjes en steegjes zijn echter verdwenen, en de Ieperlee is opnieuw opengelegd.

Integratie van de nieuwe wijk in de stadsstructuur door middel van een vlotte verbinding via de nieuwe ringweg binnen de vestingen, voorzien in het plan van stadsarchitect J. Coomans, en het uitbouwen van de Rijselsestraat, de ruggengraat van beide wijken, tot commerciële as op basis van individuele wederopbouw door plaatselijke eigenaar.

Architecturale aanpak van A. Puissant, H. Derée en R. Acke (elk 100 woningen): vrij uniforme architectuur, echter ook veel meer overhellend naar de lokale, "regionalistische" bouwtraditie den naar de radicalere modernistische vormgeving, zie bakstenen breedhuizen van twee bouwlagen onder zadeldak soms afwisselend in combinatie met een puntgevel of een in- en uitgezwenkte top; voorts gebruik van houten kozijnconstructies voor de muuropeningen.

22 april 1920: goedkeuring van het voorontwerp door het "Comité Consultatif d'Architecture". Echter grote bezwaren in Ieper vanwege het stadsbestuur, het bestuur der Burgerlijke Godshuizen en de lokale bevolking, fundamenteel gericht tegen de geplande onteigeningen.

Ondanks een aangepast aanlegplan met overwelfde Ieperlee, en waarbij nu naast het terrein van het Sint-Jansgodshuis, ook die van het Nazareth en van het weduwenhof uit het plan gelicht zijn, verwerpt de gemeenteraad het project (15 januari 1921).

Wederophouw van de Zaalhof- en Sint-Pieterswijk grosso modo met behoud van het vooroorlogse stratenpatroon en pandenindeling, behalve kleine rooilijnwijzigingen, het in verbinding stellen van de Ieperleestraat met de Kanonweg, verdwenen beluiken, en de verkaveling van de gronden van de vooroorlogse ruiterijschool voor het oprichten, in het begin van de jaren 1930, van "goedkope werkmanswoningen" naar ontwerp van architect H. Landtsheere (Ieper) door de Samenwerkende Maatschappij "Ons Onderdak" Yper. Herstel van het Zaalhof naar het vooroorlogse uitzicht, zie huidig grasplein omzoomd met kastanjelaars en centraal Heilig Hartbeeld op zuil. Tevens behouden woonfunctie: arbeiders- en burgerwoningen, godshuizen (bejaardentehuizen); handelshuizen voornamelijk aan de Rijselsestraat.

Eenvoudige wederopbouwarchitectuur. Bakstenen rijhuizen onder meer meerdere eenheidsbebouwingen, van twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen); traditioneel woningtype met achtertuintje. Historiserende inslag bij de bebouwing uit de jaren 1920, onder meer verkregen door het gebruik van trap- of puntgevels, korf- of rondboogomlijstingen voor de verdiepte muuropeningen, aflijnende baksteenfriezen; metselaarstekens van lichtere bakstenen (Neerstraat nummer 14-30); cartouches met volkse wijsheden "Ieder vogel prijst zijn nest", en "Oost West t'Huis Best" met jaartal 1922 op bovenpenanten van respectievelijk Bukkersstraat nummer 27 en nummer 31.

De arbeiderswoningen gebouwd door "Ons Onderdak", zie verschillende eenheidsbebouwingen (spiegelbeeld- of repeterend schema) aan de Kanonweg, Ieperleestraat, Tegelstraat (westelijk gedeelte), en Wateringstraat, onder meer gekenmerkt door het gebruik van cement voor de bovendorpels van vensters en deuren, en de opeenvolging van uit het dak stekende schoorstenen (zie Tegelstraat).

Voorts, wederopbouw naar het vooroorlogse uitzicht van het Nazareth (zie Rijselsestraat, nummer 133) en restauratie van een nog behouden 16de-eeuwse vleugel van het Sint-Jansgodshuis; ook het weduwenhof werd heropgebouwd (zie Rijkeklarenstraat); voor de wederopbouw van de Rijselsestraat, zie aldaar.