Geografisch thema

Vuurkruisenlaan

ID
7803
URI
https://id.erfgoed.net/themas/7803

Beschrijving

Vertrekkend aan het Heldenplein als hellende aanzet tot de zogenaamde "Europabrug" over de Willebroeksevaart.

Al in 1415 werd het plan opgevat om de Zenne te kanaliseren met de bedoeling een gemakkelijke verbinding te realiseren tussen Brussel en Antwerpen. Op aanraden van Italiaanse ingenieurs werd hiervan afgestapt en in de periode 1550-1561 ging men over tot het graven van een volledig nieuw kanaal ter verbinding van Brussel met de Rupel. Vier sluizen (Drie Fonteinen, Humbeek, Tisselt en Willebroek) moesten het niveauverschil compenseren. De economische rol van de Zenne was hiermee definitief ten einde.

In de loop der eeuwen werd het kanaal meermaals verbeterd en verbreed, onder meer in 1830 wanneer de toenmalige ophaalbrug, die gelegen was in het verlengde van de Vlaanderenstraat, werd vervangen door een draaibrug. In 1896 werd het beheer over het kanaal door de stad Brussel overgedragen aan de S.A. du Canal et des Installations Maritimes de Bruxelles. Deze maatschappij liet het kanaal uitgroeien tot een Zeekanaal door moderniseringswerken uit te voeren die onder meer bestonden uit het versterken van de oevers en de vergroting van de diepgang, zodat ook middelgrote schepen konden doorvaren tot Brussel; tegelijkertijd werden nieuwe sluizen voorzien en een haven voor binnenvaart- en zeevaartverkeer. Deze werken, aangevat in 1900, werden tijdelijk onderbroken door de Eerste Wereldoorlog, maar in 1922 kon het nieuwe kanaal ingehuldigd worden; aansluitend vestigden zich vele bedrijven langs het kanaal. De kanaalbrug van Vilvoorde werd echter vernield tijdens een bombardement op 17 mei 1940 en in 1943 vervangen door een metalen draaibrug die de Vlaanderenstraat verbond met de Grimbergsesteenweg op het gehucht Kassei; in 1972 moest ze plaats maken voor een betonnen hefbrug, de zogenaamde "Europabrug", iets verder naar het zuiden in het verlengde van de Vuurkruisenlaan, waardoor het commerciële belang van de Vlaanderenstraat ernstig werd geschaad.

Om te blijven voldoen aan de steeds toenemende behoefte, werden in de loop van de twintigste eeuw immers voortdurend aanpassingswerken uitgevoerd; de eerste grote ophaalbruggen van ijzer en staal werden gebouwd juist na de Tweede Wereldoorlog; toen de NV Zeekanaal en Haveninrichtingen van Brussel in 1965 startte met een nieuw moderniseringsprogramma om Brussel toegankelijk te maken voor zeeschepen van 5000 ton moesten nogmaals nieuwe bruggen voorzien worden met bredere vaargeulen en grotere hoogte; het is in deze context dat de Europabrug werd gebouwd; deze betonnen hefbrug met vier heftorens, een metalen brugdek en -leuning, dateert van 1968 en werd ingehuldigd op 25 april 1972. Ze heeft een overspanning van 50 m en met inbegrip van de viaduct een totale lengte van 376 m. Voor fietsers en voetgangers werden vier toegangshellingen voorzien van gewapend beton, gestut door telkens drie steunpunten. Voor de vormgeving van dit kunstwerk werd beroep gedaan op de Brusselse architect De Hens. Recent werden de ophaalmechanismen vervangen.

  • CALDERON A., Historiek der straten van Vilvoorde, Leuven, 1993, p. 337-338, 340.
  • De nieuwe hefbrug van Vilvoorde, s.l., 1972.
  • DE NIL L., Een Zeekanaal van de Hoofdstad tot de Schelde, in Vlaams Brabant, tweemaandelijks tijdschrift, nummer 5, 1996, p. 20-23.
  • POLFLIET K. en VERMIJLEN T., 450 jaar Zeekanaal Brussel-Schelde, s.l., s.d.

Bron: KENNES H. met medewerking van STEYAERT R. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Vilvoorde, Deelgemeenten Vilvoorde en Peutie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB1, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vuurkruisenlaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/7803 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.