Inventaris
waarneming

Kartuizerklooster

archeologisch element
ID
150825
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/150825
Provincie
Vlaams-Brabant
Gemeente
Leuven
Deelgemeente
Leuven
Locatie
Bankstraat 75 (Leuven)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
20 573m²
Bewaringstoestand
Bewaard
Links
-

Beschrijving

De bureaustudie en het terreinwerk toonden aan dat het relatief onuitgesproken reliëf binnen het park in de eerste plaats het resultaat was van grootschalige nivelleringswerken die zijn uitgevoerd bij de oorspronkelijke aanleg van het kloosterdomein in de late 15de of vroege 16de eeuw. Hierbij werd op grote schaal grond afgegraven in het westelijke deel van het huidige park, om voornamelijk ingezet te worden ter hoogte van de cluster aan hoofdgebouwen centraal binnen het domein. Hierdoor is er binnen het park geen sprake meer van een intact bodemprofiel. De op basis van de geologische kaarten te verwachten bodemopbouw met een dik pakket zandleemafzettingen is niet meer aanwezig (westelijke deel van het park) of mogelijk begraven onder ophogingen (oostelijke deel). Waar leempakketten werden aangetroffen binnen de proefputten betrof dit telkens herwerkt materiaal vermengd met veel bouwpuinafval. 

Bij het veldwerk werden geen vondsten aangetroffen. Wel leverde de studie van de profielen en het muurwerk wat bijkomende inzichten op. Zo werd ter hoogte van proefput PP7 duidelijk dat er van de kluizen in het westelijke deel van het park nog restanten aanwezig zijn in de ondergrond. Hoewel de overige zes proefputten werden aangelegd binnen wat ooit de kloostergang was, zijn er geen sporen aangetroffen van begravingen of van bewaarde vloerniveaus. Binnen proefput PP2 kon er een aangestampt, horizontaal leemlaagje herkend worden op een diepte van ca. 50-60 cm onder het huidige maaiveld. Dit kan een mogelijke aanwijzing zijn voor waar de (bedding van de) oorspronkelijke vloer zich bevond.
Over het algemeen moet rekening gehouden worden met de aanwezigheid van behoudenswaardig archeologische restanten vanaf een diepte van een halve meter onder het huidige maaiveld. Uit de verschillende reeds uitgevoerd en nog lopende archeologische onderzoeken binnen het Kartuizerklooster blijkt ook dat het anonieme grondplan opgemaakt in de jaren 1782-1784 een zeer nauwkeurige bron van informatie vormt wanneer deze door middel van georefereren gecorrigeerd wordt.

De opstaande muren rondom het huidige park vertonen duidelijk verschillende fasen van heropbouw en restauratie. Deze zijn reeds in 1999 gedocumenteerd door Robin Engels in zijn masterthesis The former Carthusian Monastery in Leuven. Maar op basis van het uitgevoerde veldwerk kan ook worden geconcludeerd dat een deel van de muur ter hoogte van profielput PP6 tot op het niveau van de fundering is heropgebouwd. Veel van deze ingrepen worden gelinkt aan een restauratiefase in de vroege 20ste eeuw. Dit geldt onder meer ook voor een deel van de steunberen aan de westmuur. Een aantal steunberen dateren echter uit de originele bouwfase van deze, waardoor de originele functie van deze kloostermuur als keermuur voor het achterliggende grondmassief ook gesteund wordt


Auteurs: Claeys, Johan
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Archeoworks

Kloosterdomein

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: bouwmaterialen, inhumatiegraven, kapellen (gebouwonderdelen), keermuren, kloosterkerken, kloosters, kloostertuinen, kluizen, ossuaria, pandgangen
Materiaal: aardewerk, bot (menselijk)
Gebeurtenis:

Beschrijving:
onderzoek 2010 Het proefsleuvenonderzoek in het voormalige Kartuizerklooster is uitgevoerd in zes onderzoekszones: de verdwenen westelijke kloostergang, verdwenen kapellen, verdwenen kloostertuin.
In zones I tot en met V is het historisch grondplan bevestigd in de aangelegde proefsleuven. De fundamenten van de gebouwen zijn overal in goede staat aangetroffen. Op de locatie van de voormalige kloosterkerk zijn er daarenboven twee onbekende fasen aangetroffen, waarbij telkens slechts een deel van de fundamenten van de koorgedeelten zijn aangetroffen. Zowel in de grote kloostergang, de kloostertuin als de voormalige kerk zijn er menselijke skeletresten gevonden. In de grote kloostergang en de kloostertuin betreft het intacte inhumaties; in de voormalige kloosterkerk betreft het een ossuarium in een kuil binnen het kleinste koorgedeelte.
In de bouwvoor op de locatie van de voormalige kloosterkerk (zone I) is een grote hoeveelheid recent vondstmateriaal aangetroffen, afkomstig van de restauratiefasen van de gebouwen in de 20ste eeuw. In de dieper gelegen niveaus valt de grote afwezigheid van vondstmateriaal op. Het meeste vondstmateriaal is aangetroffen in zones IV en V in de tuin van de lekenbroeders en gaat terug tot de periode van het Kartuizerklooster. Op basis van het historisch plan van het voormalige Kartuizerklooster waren er geen gebouwen
aanwezig in de moestuin zone VI. Het proefsleuvenonderzoek heeft hier geen noemenswaardige archeologische sporen aan het licht gebracht.

Militair gebruik van het klooster

Datering: nieuwste tijd, vierde kwart 18de eeuw
Typologie: militaire gebouwen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Beurtelings huisden Franse als Oostenrijkse troepen in de kloostergebouwen.
De gemeenschapsgebouwen werden gebruikt als opslagruimten voor landbouwproducten en militaire goederen.
In 1798 werden de gebouwen verkocht. De kerk werd afgebroken, de andere gebouwen werden verhuurd.
Onderzoek 2013 in het kasseipad tussen Heilige-Geeststraat 148 en 152 brachten 5 structuren aan het licht.
2 uit de pre-19de-eeuwse bouwfase: restanten van een bijgebouwtje op het binnenhof van de proselieten en van een grote schuur langs de Heilige-Geeststraat
3 sporen dateren van (kort na) de Eerste Wereldoorlog: 1 spoor is een structurele versterking voor de versterking van de ZO hoek van het hoofdgebouw. Het andere is een in onbruik geraakte waterleiding/bezinkput. Een laatste spoor is de fundering van de westelijke tuinmuur die achter de huizenrij loopt. Deze huizen zijn opgetrokken in de periode 1923-1926.

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Leuven

  • Is deel van
    Kartuizerij van Terbank en park

  • Is gerelateerd aan
    Bankstraat 53

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kartuizerklooster [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/150825 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.