Het noordelijk deel van de ankerplaats stond tot circa de 10de eeuw onder invloed van de getijden. In deze zone is tevens een veenlaag aanwezig die vanwege zijn archiefwaarde informatie bevat over de ontstaansgeschiedenis van het kustlandschap. Het lineaire aspect van de kanalen zorgt voor migratiekansen voor planten en dieren. Langs het Kanaal Ieper-IJzer krijgt de natuur volop kansen om zich te ontwikkelen. Er is een afwisseling in natuurtypes: er zijn hooilanden, struwelen, bossen, hakhout,... In de broeken en op de Vaubandijk bevinden zich reliëfrijke graslanden met waardevolle vegetaties. Op de dijkjes en langs de oever van de Martjesvaart komt waardevolle vegetatie voor.

De 10de-11de-eeuwse kanalisatie van de Ypere, na kanalisatie Ieperlee genoemd, is uniek te noemen en kan worden gelinkt aan de snelle groei van de stad Ieper. In de loop van de tijd werden diverse werken uitgevoerd om het kanaal goed bevaarbaar te houden. De Ieperlee is nu nog een bescheiden waterloop, maar de rechtlijnigheid duidt duidelijk op het gekanaliseerde karakter. In de middeleeuwen was de Ieperlee de economische slagader van Ieper. Tussen 1636 en 1641 werd het Kanaal Ieper-IJzer aangelegd ten oosten van de Ieperlee. Het Sas van Boezinge getuigt van een grote waterbouwkundige inventiviteit waarbij de aanvankelijk vier overdrachten, vervangen werden door één sluis: het Sas van Boezinge.

Reeds in de 16de eeuw werd het kanaal ingezet als verdedigingslinie met diverse forten. Tijdens de Franse-Spaanse Oorlogen in de 17de eeuw, werden door Vauban vestingwerken aangelegd, waaronder een aarden wal langs de linkeroever van het Kanaal Ieper-IJzer en werd onder andere het Sas van Boezinge beveiligd door een hoornwerk. Restanten van deze 17de-eeuwse fortificaties zijn nog terug te vinden in het landschap. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het kanaal voor lange tijd de frontlinie tussen de Duitsers en de geallieerden, deze periode liet sporen na in de vorm van bunkers en vele herinneringsmonumenten met als belangrijkste de Kanaalsite John McCrae.

Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog was het landschap verwoest en werd het heraangelegd door de wegen en de percelering vrijwel exact over te nemen van voor de oorlog. De hoeven werden vlakbij hun voormalige sites wederopgebouwd. Alle gebouwen met erfgoedwaarde dateren dus uit de wederopbouwperiode. Sommige sites gaan terug op sites met walgracht, waarvan reliëfverschillen en soms nog waterpartijen herkenbaar zijn in het landschap. Het Kanaal Ieper-IJzer werd ook opnieuw bevaarbaar gemaakt en in 1933 opnieuw in gebruik genomen. Ter vervanging van het Sas van Boezinge kwamen twee sluizen met identieke sluiswachterswoningen. Het Kanaal Ieper-IJzer en de daaraan verbonden bedrijven en overslagplaatsen illustreren het historisch belang van deze waterverbinding voor handel en bedrijvigheid in het verleden.

De Martjesvaart is een tweede gekanaliseerde waterloop binnen deze ankerplaats. Het was een lokale waterloop, vooral gebruikt door de inwoners van Merkem. Tot aan Langewade was de Martjesvaart bedijkt. Bij Merkem ligt de kasteelsite de Coninck de Merckem die samen met het dorp tijdens de oorlog volledig verwoest werd. Het kasteel gaat mogelijk terug op een castrale motte. Na de oorlog werd het kasteelpark heraangelegd en werden het kasteel, bijbehorende bediendenwoningen, de kerk en pastorie heropgebouwd tot een ruimtelijk en historisch sterk samenhangend geheel.

Het Kanaal Ieper-IJzer is een sterk lijnvormig element, benadrukt door de dijk en begeleidende bomenrijen. Het deel van het kanaal tussen Boezinge en Drie Grachten is visueel aantrekkelijk door het bochtige verloop en de wisselende kanaalbreedtes. Het Sas van Boezinge vormt een mooi geheel met zijn sluis, het sluiswachtershuisje, de wallen van het hoornwerk,... Het kasteelpark van Merkem vormt een opvallend element in de verder zeer open omgeving. Het traject van de Martjesvaart, vooral tussen Merkem en Langewade, is esthetisch waardevol door haar smalle maar diepe bedding tussen de dijkjes met begeleidende begroeiing.

Op verschillende standplaatsen zijn er waardevolle zichten die het landschap leesbaar houden, bijvoorbeeld de zichten naar het kanaal ten zuiden van Boezinge, of de vele zichten in de broeken. Deze zichten speelden tijdens de Eerste Wereldoorlog ook vaak een rol van betekenis.

De vroege kanalisatie en de blijvende investeringen die gedaan werden om de een vlotte waterverbinding te garanderen, geven het belang van de Ieperlee en later het kanaal Ieper-IJzer aan voor de stad Ieper.

De periode van de Eerste Wereldoorlog is zeer bepalend geweest voor dit gebied. Er liggen verschillende cruciale punten van de oorlog binnen deze ankerplaats, resulterend in verschillende herinneringsmonumenten. Bij bepaalde van deze monumenten werden tot lang na de oorlog herdenkingsbijeenkomsten georganiseerd, zoals bij de Obelisk voor de Grenadiers. In een verbandpost aan het kanaal schreef John McCrae zijn internationaal bekende gedicht 'In Flanders Fields', dat met de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog wordt geassocieerd en dat de klaproos als Commonwealth symbool voor deze oorlog bekend maakte.

In Noordschote zijn een aantal ommegangkapellen aangrenzend aan de vallei van de Ieperlee, waarlangs elk jaar nog een ommegang wordt gehouden.

Het kanaaltracé van met name het Kanaal Ieper-IJzer werkt sterk structurerend in het landschap. Het vormt een duidelijke corridor, benadrukt door de hoog opgeworpen dijken en de begeleidende begroeiing er langs. De wegen lopen parallel aan de waterwegen en er zijn slechts op een beperkt aantal plekken doorsteken mogelijk tussen de beide oevers.