Beschermd monument

Coupure en Leie

Beschermd monument van 05-11-2013 tot heden

ID: 10418
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10418

Besluiten

Bomenrijen van platanen en linden en watergebonden bouwkundig erfgoed langs Coupure en Leie
definitieve beschermingsbesluiten: 05-11-2013 ID: 5224

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Oost-Vlaanderen: Gemeente
Gent: Deelgemeente
Gent: Straat
Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai, Coupure, Lindenlei, Maurice De Weertstraat: Locatie
Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai, Coupure, Lindenlei, Maurice De Weertstraat (Gent): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
123 004m²: Beschermingsdossiers
4.001/44021/105.1 4.01/44021/1428.1

Typologie: bomenrijen, borstweringen, bruggen, gekandelaarde bomen, infrastructuur aan en in het water, kanalen (infrastructuur), meerpalen, sluis- en brugwachterswoningen, sluizen
Datering: 19de eeuw, na WO II, tweede helft 18de eeuw, voor WO I
Soort: Platanus hispanica (x), Tilia

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de bomenrijen van platanen en linden en het watergebonden bouwkundig erfgoed langs Coupure en Leie, evenals de zone die het kanaal en de volledige straten Coupure Rechts en Coupure links overdekt, de Maurice De Weertstraat, Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai en Lindenlei.

Waarden

Bomenrijen van platanen en linden en watergebonden bouwkundig erfgoed langs Coupure en Leie, evenals de zone die het kanaal en de volledige straten Coupure Rechts en Coupure links overdekt, de Maurice De Weertstraat, Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai en Lindenlei zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

industrieel-archeologische waarde

Industrieel-archeologisch is de brug belangrijk als constructie in staal met geklonken liggers uitgevoerd door de Ateliers de Construction de CourcellesNord, Henri-Pélerin, een belangrijk ijzerconstructieatelier in Henegouwen. Het brugwachtershuisje van 1908, opgetrokken in een kleurrijke baksteenarchitectuur, is het enige nog bewaarde voorbeeld aan de Coupure en een zeldzaam wordend voorbeeld van dergelijke, vroeger noodzakelijke gebouwtjes bij draai- of ophaalbruggen.
De 19de-eeuwse afsluitingen met gietijzeren gedateerde balusters met onder meer het Gentse stadswapen en buisleuningen tussen leeuwenkopjes zijn zeldzaam wordende relicten van oud straatmeubilair. De gietijzeren meerpalen waaronder verschillende gedateerd van 1852, 1857, van 1862, 1863, 1869, 1883 en 1884, zijn nog materiële getuigen van de vroegere binnenscheepvaart op de Coupure.
De kasseien van de Maurice De Weertstraat.

historische waarde

De bomenrijen begeleiden de waterloop en de wegen langsheen de waterloop en zijn typisch voor de landschapsarchitecturale aanleg van 18de-eeuwse kanalen in de stad. Ze vormen een eenheid met de gestructureerde omgeving van de Coupure en werden aangeplant na de aanleg van de kanalen (circa 1785). Eind 18de eeuw was de Coupure nog niet bebouwd en de omgeving nog landelijk. De bomen boden beschutting aan de burgerij die hier kwamen wandelen.
De infrastructuur aan het Zuideinde van het Coupurekanaal met Sint-Agnetasluiskom, brug en brugwachtershuisje vormt een uitzonderlijk historisch en industrieelarcheologisch samenhangend geheel waarvan de sluiskom teruggaat tot de aanleg van de Coupure in 1751-1753. Deze sluiskom is een goed bewaard en uitzonderlijk voorbeeld van een sluiskom met typische buikvormige kolken opgetrokken uit Doornikse steen.
De huidige Sint-Agnetabrug van 1951, de derde brug op deze locatie, is een zeldzaam voorbeeld van een ijzeren ophaalbrug in stedelijke context en de enige bewaarde ophaalbrug over de Coupure in Gent.

artistieke waarde

De bomenrijen van plataan en linde zijn beeldbepalend voor de Coupure, mede door hun omvang en hun mooie representatieve (kunst-)snoeivorm en hun homogeen karakter als lijn langs het water.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Monument Michael Lustig

Lindenlei (Gent)
Op 8 mei 1998 schonk de joodse gemeenschap dit gedenkteken aan de stad Gent. Het bevindt zich in het parkje naast de Leie. Men herdenkt er de joodse rabbijn Michael Lustig en de Gentse slachtoffers van de holocaust.

Watergebonden lijnaanplantingen van gekandelaarde platanen aan de Leie

Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai (Gent)
Op het talud lang de Leie staat langs de Bijlokekaai een intacte lijnaanplanting van gekandelaarde platanen.

Watergebonden lijnaanplantingen van gekandelaarde platanen en lindes

Coupure (Gent)
In de herfst van 1795 werd er langs de Coupure een promenade met verschillende bomenrijen aangelegd in opdracht van de prefect van het Scheldedepartement. In de archiefbronnen worden de boomsoorten niet vermeld maar uit een latere bron (1809) blijkt dat het om linden en platanen ging. Nog steeds staan er langs de coupure bomenrijen van platanen en linden. Alle bomen zijn gekandelaard en worden nog periodiek gesnoeid.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Coupure en omgeving

Albert Baertsoenkaai, Bijlokekaai, Bijlokestraat, Bijlokevest, Brioolstraat, Contributiestraat, Coupure, Ekkergemstraat, Hospitaalstraat, Iepensteeg, Iepenstraat, Jan van Hembysebolwerk, Krommenelleboog, Lieven de Winnestraat, Lindenlei, Maurice De Weertstraat, Papegaaistraat, Pieter Colpaertsteeg, Roderoestraat, Theresianenstraat, Twaalfkameren, Waldamkaai (Gent)
De Coupure wordt afgeboord door bomenrijen van lindes en platanen. De Sint-Agnetabrug en de sluiskom vormen het zuidoostelijke uiteinde van de Coupure waar het kanaal aansluit bij de Leie.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Coupure en Leie [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10418 (geraadpleegd op 24 november 2024).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.