Beschrijving
De bescherming als monument omvat de Boskapel met omgeving, met inbegrip van de vijftien statiën van de Heilige Rozenkrans.
Waarden
De selectie van beschermingswaardige objecten en ensembles omvat hier zowel een dorpsplein, twee parochiekerken, verschillende kapellen, een voormalig gemeentehuis, een gemeenteschool, pastorieën als verschillende dorpshuizen, zodat typologisch en stijlhistorisch de diversiteit van de gebouwde omgeving aan bod komt en een representatief en goed bewaard deel van het nog bestaande bouwkundig erfgoed van de gemeente vertegenwoordigd is. Deze objecten vertonen intrinsieke kwaliteiten qua historische of cultuurhistorische betekenis of architecturale vormgeving en qua representativiteit, zeldzaamheid, authenticiteit of gaafheid om het algemeen belang van het behoud te verantwoorden.
Boskapel en omgeving met vijftien statiën van de Heilige Rozenkrans is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde, historische waarde, sociaal-culturele waarde
De Boskapel te Buggenhout heeft niet alleen een bijzondere bouwgeschiedenis, maar getuigt heden ten dage nog altijd van traditie en volksdevotie als een belangrijk bedevaartsoord in de meimaand. Deze kapel heeft zeker nog een actuele waarde en wordt ook op andere tijdstippen van het jaar regelmatig bezocht.
Bovendien is de bouwhistoriek van deze kapel nauw verbonden met het verhaal over de dood van een ridder, die tevens drossaard van Grimbergen en Buggenhout was, tijdens een jachtpartij in het jaar 1504.
De huidige kapel, tussen 1664 en 1667 uitgebreid waarbij het oorspronkelijke gebouwtje als koor geïntegreerd werd in een ruimer geheel, is een mooi voorbeeld van barokke religieuze bouwkunst. Zowel de buitengevels als het interieur van de kapel zijn rijk gedecoreerd. In de beeldnis in de voorgevel staat een beeld van de Nood Gods uit 1677, geplaatst volgens de laatste wilsbeschikkingen van prinses E. Van Arenbergh, echtgenote van Alexander II de Bouronville, prins van Buggenhout. Rondom de kapel hangen terracotta bas-reliëfs uit 1858 met de statiën der Zeven Smarten van de Moeder Gods. Het interieur getuigt van een harmonieus geheel en bewaart een unieke gedecoreerde gordelboog waarvan de iconografie verwijst naar de dood van de ridder in verschillende volkse taferelen.
Het voornamelijk 18de-eeuwse mobilair met onder meer het hoogaltaar en zijaltaren van Sint-Eligius en Sint-Rochus door A. Van Brunswyck, respectievelijk van 1763,1765 en 1768 en het doksaal met balustrade en cherubs door A. De Praet, gedateerd 1762, getuigt van een uitzonderlijke artistieke kwaliteit.
Uniek voor de streek is het orgel van Nicolas Langlez, belangrijke 17de-eeuwse orgelbouwer uit Gent, dat in 1686 gemaakt werd voor de Sint-Niklaaskerk te Buggenhout, vernieuwd werd door P. van Peteghem in 1769 en in 1879 overgebracht werd naar de Boskapel.
Het sociaal-cultureel belang van dit bedevaartsoord in een meer recente periode wordt geïllustreerd door de vijftien statiën van de Heilige Rozenkrans, daterend van 1949, die in rotssculpturen in het bos rondom de kapel werden opgesteld door O. Tondeleir en zoon, rotsbouwkundige en paysagiste uit Oude God bij Antwerpen, één van de vermaarste cementrustiekfirma's van België in die tijd.