Beschermd monument

Pastorie Sint-Egidiusparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
8190
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8190

Besluiten

Pastorieën en huizenrij
definitieve beschermingsbesluiten: 04-12-2003  ID: 4127

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat de pastorie van de Sint-Egidiusparochie, de ommuurde tuin en het bijgebouw, gelegen aan de straatkant.



Waarden

De historische waarde van de pastorie bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Dat vereiste een 'pastoreel huis'. Deze verplichting werd herhaald tijdens het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.
Het is pas ná de seculiere wet van 25 september 1769 dat de meeste pastorieën opgericht werden onder druk van de politieke overheid. De tiendenheffers werden daartoe verplicht. Slechts weinig pastorieën van voor 1769 bleven bewaard wat hen tot bijzondere getuigen én referentiepunten maakt voor de evolutie in de tweede helft van de 18de eeuw. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van Concordaat van 1801.
De pastorie hoort door deze historische context samen met de kerk, gemeentehuis en dorpsschool tot de historisch gegroeide dorpskern, de parochie en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.

De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). De drang naar het nieuwe en moderne resulteerde niet zelden in het herinrichten van één of meerdere kamers met nieuwe vormen, materialen en stijlen. Verschillende pastorieën getuigen van deze architecturale evolutie. In zowel de 18de als eerste helft van de 19de eeuw is de invloed vanuit Frankrijk op de kunst en architectuur in onze contreien zeer duidelijk. Die invloed is zeer duidelijk merkbaar in zowel de toegepaste stijlen als in de 18de-eeuwse formele tuinaanleg waarbij het huis 'entre cour et jardin' geplaatst werd.

De typologie kent een zeer specifieke evolutie van dubbelhuis naar vrij grondplan. Typisch en uniek voor de pastorie is de mogelijkheid om de bovenverdieping af te sluiten van de benedenverdieping dankzij een smeedijzeren hek of luik dat van op de verdieping kan gesloten worden.

De tuinen getuigen allen van de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt.
Verschillende tuinen zijn landschappelijk tevens van betekenis door hun bijzonder dendrologisch waardevol bomenbestand.

De pastorie van de parochie Sint-Egidius met inbegrip van de ommuurde tuin en bijgebouw aan de straatkant is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde, historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De gaaf bewaarde en beeldbepalende 20ste-eeuwse pastorie van de Sint-Egidiusparochie, met bijhorende tuin en bijgebouw werd, ongeveer gelijktijdig met de bouw van de kerk, door de gerenommeerde architect Henri Vaerwyck ontworpen naar aanleiding van de heropgerichte parochie op het nieuw aangelegd plein. Dit gebouw uit 1908-1909 in neotraditionele stijl is naar vorm, constructie, materiaalkeuze, aankleding en aanleg integraal behouden en is een kenmerkend en representatief voorbeeld van gevel architectuur en van de eenheid kerkpastorie.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Sint-Egidiusparochie met tuin

Frans Van Schoorstraat 12 (Dendermonde)
De pastorie uit 1908-1909 werd gebouwd in neostijl naar ontwerp van architect Henri Vaerwyck na de voltooiing van de nabijgelegen neogotische Sint-Egidiuskerk van 1903-1907 naar dezelfde architect. Zowel pastorie met omgevende tuin als kerk werden ingeplant op een nieuw aangelegd plein in het dorpscentrum.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.