Gelegen aan de Molsebaan, barokke kapel van het centraalbouwtype gelegen op een met gras begroeid perceel, door linden omringd.

Historiek

Volgens de bij akte vastgelegde legende in 1645 vondst van een miraculeus Mariabeeld door Willem Verreyt die het tot in Werbeek bracht en tegen een boom plaatste. De opkomende verering leidde tot de bouw van een eerste houten kapel in 1646 op initiatief van de hulpprelaat van Tongerlo, Augustinus Wichmans met toestemming van de vicaris-generaal van 's Hertogenbosch.

In 1665 bouw van de huidige stenen kapel in een classicerende barokstijl, eerstesteenlegging op 13 juni 1665. De naar het oosten georiënteerde rechthoekige uitbouw met koor en sacristie wordt - gezien de ongelukkige verhouding in het geheel en het verschil in baksteensoort - mogelijk later gedateerd; kaarten uit eind 18de eeuw (kaartenarchief van de abdij van Tongerlo) stellen het bedehuis reeds voor in zijn huidige configuratie. Tot op heden jaarlijkse bedevaarten vanuit Eersel en Veldhoven (Nederland).

In 1952 werd de kapel en haar onmiddellijke omgeving beschermd als landschap; in 1974 het bedehuis zelf als monument. Diverse restauratie- en aanpassingswerken in de 19de eeuw en de tweede helft van de 20ste eeuw: dichten of wijzigen van muuropeningen onder meer rechts inkomdeur, segmentboogvensters en oculus in het koor, de vier rondboogvensters hadden oorspronkelijk een lagere aanzet, zie sporen van gedichte metsellagen; de bovenste muurlagen, oorspronkelijk met bepleisterde onderdelen en dito opgevulde steigergaten, werden heropgemetst waarbij de bepleistering en stellinggaten werden weggelaten; de vroegere neogotische binnenschilderingen met schijnvoegen zijn inmiddels overschilderd. Voor geplande restauratiewerken is heden het vooronderzoek aan de gang.

Beschrijving

Achthoekige centraalbouw met aan de oostzijde een rechthoekig koor met aanleunende sacristie; achtkantig leien tentdak met opengewerkte dakruiter onder peervormige spits met smeedijzeren kruis en windvaan; koor onder leien zadeldak, sacristie onder dito lessenaarsdak. Sobere baksteenbouw op plint met afzaat; gebruik van zandsteen voor de plinthoeken en twee bas-reliëfs onder meer in de oostelijke muur van de sacristie en in de noordelijke muur van de centraalbouw.

Hoofdvolume op de hoeken verzwaard met tot aan het dak reikende steunberen, afgedekt met een leien dakje; gevels met muizentand. Koor met kwartbolle bakstenen daklijst, samen met aanbouw voorzien van ankers, aandak en vlechtingen. Rondboogvensters en dito nissen met ontlastingsboog; de drie westelijk georiënteerde muurvlakken met korfboogpoort en -deuren, waarvan één gedicht, alle gevat in een bakstenen spiegelboogomlijsting die aansluit bij de rondboognis erboven met afgeschuinde dorpel; nis van hoofdinkom met zandstenen beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind. Koor met oculi en rechthoekige venstertjes met nieuwe houten lateien; sporen van gedichte segmentboogvensters en oculus; sacristie met rechthoekige deur onder vernieuwde houten latei en oculus.

Interieur

Bepleisterd en beschilderd interieur. Hoofdruimte met een omlopende houten 19de-eeuwse lambrisering in neostijl; koepelgewelf met latere (eerste kwart van de 20ste eeuw) bebording tussen de kepers; originele vloer van rode gebakken tegels. Deuren en vensters in een geschilderde omlijsting met imitatie van negblokken en uitwaaierende schijnvoegen. Scheidingsboog naar koor gevat in een lambrisering van zwart/wit gemarmerd hout, uitgewerkt in een klassieke barokke stijl.

Achter het altaar een lambrisering in dezelfde stijl met twee ingewerkte schilderijen aan weerszijden van een beeldnis; waarschijnlijk vulde deze oorspronkelijk het muurvlak onder de scheiboog op en vormde het geheel één barok altaarfront. Koor met segmentbooggewelf; plankenvloer.

Op een bordes geplaatst eikenhouten altaar in Lodewijk XVI-stijl (18de eeuw ?) voorzien van een Mariamonogram met een rond draaibaar tabernakel, één geheel vormend met de eiken altaarwand die doorloopt in een met engelen en voluten uitgewerkte omlijsting boven de deuren bezijden het altaar; de linkerdeur geeft toegang tot de sacristie achter het altaar.

Steektrap met balustrade naar een houten orgeltribune op buikige Toscaanse zuilen met gesloten leuning waarin centraal een bewaard uitspringend loos orgelfront.

Sacristie: arduinen waterbekken met smeedijzeren draaibare arm voor waterketeltje, 18de eeuw; laddertrap naar zoldertje.

Mobilair. Schilderijen: Maria en haar ouders, Onze-Lieve-Vrouw overhandigt de Heilige Norbertus het wit kleed, midden 18de eeuw, Vlaamse School.

Beeldhouwwerk: in de buitenmuren twee basreliëfs met Piëta en Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw, laatstgenoemde met jaartal "1645" naar de legende, marmer en zandsteen; beelden van Sint-Anna-ten-Drieën en Onze-Lieve-Vrouw, tweede helft van de 17de eeuw, steen; console in de vorm van een wereldbol met serpent van het sinds 1974 verdwenen beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Werbeek, tweede helft van de 17de eeuw, gepolychromeerd hout; laatstgenoemd beeld vervangen door een recenter Onze-Lieve-Vrouwebeeld in beeldnis boven altaar, 1975, door A. Vercaigne.

Meubilair: Altaar met tabernakel, zie hoger, 18de eeuw (?), eik; communiebank en twee ingemaakte biechtstoelen, midden 18de eeuw of 19de eeuw (?), eik; preekstoel, 19de eeuw, eik.

Varia: Vier grote en twee kleine (oculi) gekleurde glas-in-loodramen, de grote met voorstelling van de legende van Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw, één gesigneerd en gedateerd J. Huet, 1937; bronzen klokje, 1726.