erfgoedobject

Tuin van de gouverneursresidentie

landschappelijk element
ID
134587
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134587

Beschrijving

Beboomde stadstuin, nagenoeg 85 are groot en in meerdere fasen tot stand gekomen, als tuin bij de resi­dentie van de gou­ver­neur, een meermaals verbouwde en aangepaste constructie vertrekkend van een eind 18de-eeuws huis. De tuin ligt deels achter het Provin­cie­raads­ge­bouw (nu Rechtbank van eerste aanleg) in neo-Vlaam­se re­nais­san­ce­stijl, door Paul Sain­te­noy in de jaren 1893-1913 gebouwd.

De kern van de gouverneursresidentie is het classicistisch hotel Van­der­strae­ten uit 1797-1809, dat een eerste maal werd ­uit­ge­breid in 1840 naar ont­werp van Lambert Ja­miné, daarna in 1860 vergroot werd en nogmaals herin­ge­richt de laatste jaren van de 19de eeuw.

De eerste tuin in land­schap­pel­ijke stijl dateerde uit de tweede helft van de 19de eeuw. Op de kadastrale opmetingsschetsen noteerde men in 1889 de bouw van een serre en broei­kas, in 1879-1881 twee zomerhuis­jes en in 1896 een win­ter­tuin. Een bewaard ontwerp uit 1902 van Saintenoy voor een geome­tri­sche tuin werd niet uit­gevoerd. Een nieuwe aanleg in landschap­pelijke stijl volgde in 1905-1909, na de uit­brei­ding langs de Schrijn­wer­kers­straat, naar ontwerp van Biddaer, een ingenieur van het Ministerie van Openbare Werken. De recente herziening van de tuin gebeurde door landschapsarchitect Ber­nard Nolens in 1985, echter met behoud van de be­staan­de bomen. De ijskelder werd toen opgevuld.

De tuin is rechtstreeks toegankelijk via een inrij­poort aan de Dokter Will­em­straat uit de tweede helft van de 19de eeuw. Hij is begrensd door een ver­hoog­de bakstenen tuinmuur in twee soorten baksteenmetselwerk (twee bouwfasen), die het afgesnuit beloop van het straat­tracé volgt, wordt geleed door lisenen en is afgewerkt met een rollaag. De hoge houten inrij­poort is gevat tussen pijl­ers met sokkel voorzien van kegels van blauwe hardsteen als schamp­paal, een gering­ bak­stenen massief met uitspringende bol­schijf en een dia­mantpunt als deksteen. Langs de Schrijn­wer­ker­straat is er eveneens een monu­men­tale tuinmuur in eclec­tische stijl, naar ont­werp van Paul Sainte­noy, daterend uit het begin van de 20ste eeuw. Hij telt dertien muur­tra­veeën plus twee identieke inrijpoor­ten. De hoge muur is van bak­steen­met­sel­werk met ge­bruik van blauwe hardsteen voor de plint, de schamp­palen, de dekstenen en de decoratie. Elke travee is voorzien van een recht­hoekige spiegel van bak­steen met dia­mantpunt van blauwe hard­steen in de hoeken en muurpil­asters met sokkel, basis, ring en kapiteel van blauwe hard­steen. De muur heeft uitgesleten knip­voegen en is bekroond met een laag hek van smeedijzer tussen afge­schuin­de ­ vier­kan­te pijlers van hardsteen met gepro­fileer­de sokkel en kapi­teel. De hoge vierkante hekpijl­ers combineren eveneens het baksteenmetselwerk met hardsteen voor de gebou­char­deerde ringen en het kapiteel met eikelbe­kroning. Het hek is van smeedi­jzer met vierkante stijlen, dubbele onder- en tussenregels en klim­mend beloop voor de bovenregel; de hoge makelaar is bekroond met een smeedijze­ren kruis­bloem. De ronde onderspijltjes en spijlen zijn afwisselend getor­st met een knoop en uitl­o­pend op een ovale ring. De metalen poortvleu­gelp­laat is ver­sierd met sterren.

Bomen
(Het tussen haakjes vermelde cijfer geeft de stamomtrek gemeten op 150 cm hoogte)

Gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) (118 cm), gewone mispel (Mespilus germanica), gewone taxus (Taxus baccata), gewone vleu­gel­noot (Pterocarya fraxinifolia), grootbladige linde (Tilia platyphyllos), Hollandse linde (Tilia x vulgaris), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum) (165 cm), pagodenboom (Cercidiphyllum japonicum), gewone trom­pet­boom (Catalpa bignonioides), zuil­vor­mige eik (Quercus robur 'Fastigiata'), naast tamme kastanje (Castanea sativa) (356 cm), Koelreuteria paniculata subsp. api­culata (48 cm).

  • Kadasterarchief Limburg, Opmetingsschetsen.
  • ANDRES M., R. DENEEF R., Inventaris van de bomen en houtachtige gewassen in de binnenstad van Hasselt, onuitgegeven rapport van de Rijksdienst voor Monumenten- en Landschapszorg, 18 oktober 1976.
  • DRIESEN W., RASKIN R., Het provinciehuis te Hasselt, in Het tijdschrift van het Gemeentekrediet, nr. 196, p. 5-26.

Bron: DE MAEGD C. EN VAN DEN BOSSCHE H., 2006: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 2: As, Beringen, Diepenbeek, Genk, Ham, Hasselt, Heusden-Zolder, Leopoldsburg, Lummen, Opglabbeek, Tessenderlo, Zonhoven, Zutendaal, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; van den Bossche, Herman
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Hotel van de gouverneur

  • Is deel van
    Lombaardstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tuin van de gouverneursresidentie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134587 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.