erfgoedobject

Molen van Der Straeten

bouwkundig element
ID
200127
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200127

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Molen van Der Straeten
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Molenromp met maalderij
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Molenkouter
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Molenromp met maalderij
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De molen van der Straeten, gebouwd in 1848, is een bewaarde molenromp die teruggaat op een korenmolen, van het type bovenkruier, stenen grondzeiler.

De molen bevindt zich op de Molenkouter die zich uitstrekt tussen de Kouterbaan en de Mazenzeledries. Het is een open kouter, met nu voornamelijk grasland. In het zuiden komt een aanplant van populier voor met enkele beboste percelen. Op de Ferrariskaart (circa 1775) wordt de kouter als open akkerland weergegeven. Beeldbepalend voor de kouter was de windmolen, die er middenin stond. De huidige windmolen is vermoedelijk de vijfde die hier werd gebouwd, wat wijst op de goede windvang op deze locatie. Volgens J. Verbesselt (1966) "is dit voorzeker een primitieve dorpskouter, duidelijk onderverdeeld in drie delen, van mekaar gescheiden door kouterwegen".

De huidige stenen windmolen werd in 1848 opgericht door Jan Antoon Desmedt, landbouwer in Mazenzele. De molen staat nog niet aangeduid in de Atlas der Buurtwegen en op de Vandermaelenkaart, maar wel op de kadastrale kaart van P.C. Popp. Bij de molen hoort een hoevecomplex, opklimmend tot de 19de eeuw, bestaande uit een aangepast woonhuis met aanpalende en losstaande verankerde, bakstenen gebouwen onder verspringende zadeldaken (Vlaamse pannen, golfplaten).

In 1910 zou de molen door brand zijn beschadigd waarna deze in 1912 werd gemechaniseerd: de molen werd voorzien van een motor en van efficiëntere maal- en transporttoestellen, waarbij de machinekamer werd ondergebracht in een nieuw waaiervormig bijgebouw van 1918 dat ook extra opslag verschafte. De molenkap en het gevlucht werden verwijderd en de romp werd ingekort (de luizolder werd verwijderd). Sinds 1929 werkte de molen verder op stoom met een elektromotor, een driefasige, asynchrome motor van S.E.M. (Société d' Electricité et de Mécanique) uit Gent. De firma Bonte uit Leuven plaatste een (nog bewaarde) cilindermolen. Vandaag is alle bedrijvigheid gestaakt.

Momenteel rest nog een bakstenen molenromp met resten van een witte schilderlaag op een gecementeerde plint. De getoogde vensters zijn op een verticale lijn geplaatst. De molen heeft nog drie zolders (de luizolder werd in 1912 verwijderd). De tweede en derde zolder vormen nu één ruimte onder een platte bedaking met troggewelf. Aan de molen paalt een witgeschilderde bakstenen waaiervormige aanbouw op een gecementeerde plint onder een pannen lessenaarsdak met een schuifpoort.

De maalvloer op de gelijkvloerse verdieping herbergt nog twee koppels maalstenen in houten maalkuipen met gegalvaniseerde ijzeren wanden, één houten galg, een lichtsysteem met handwielen, houten meelgoten, gietijzeren raderwerk verbonden met de motor in de bijgebouwen door middel van een riem in een houten kast. De aanzet van diverse houten Jakobsladders bleven bewaard alsook een cilindermolen 'Louis Bonte - Louvain' met twee verticale gangen en een houten aanvoergedeelte met kijkglas. Als roerend werk bleven een houten builmolen, een graankuiser en een wanmolen bewaard.

  • Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier DB002085, Molenromp met maalderij (DE SCHEPPER J. & WIJNANT J. 1999).


Auteurs: Wijnant, Jo; De Sadeleer, Sibylle; Cox, Lise; Van Caenegem, Annelies; De Schepper, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molen van Der Straeten [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200127 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.