erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Theresia van het Kind Jezus

bouwkundig element
ID
201354
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201354

Juridische gevolgen

Beschrijving

Modernistische hallenkerk met neogotische reminiscenties van 1938 toegewijd aan de Heilige Theresia van Lisieux van het Kind Jezus. De kerk is ontworpen door architect Léonard Homez uit Elsene en is opgericht op een plateau ten zuidoosten van de Kaudenaardewijk, in de omgeving van het lyceum en de lagere school "Regina Caeli".

Historiek

Door toedoen van pastoor Jan Peeters, onderpastoor in Itterbeek, werd er in de Kaudenaardewijk omwille van de grote bevolkingstoename een nieuwe parochie opgericht. Bij de oprichting van de parochie in 1925 werd er eerst een voorlopige kerk gebouwd die nu dienst doet als parochiezaal (H. Theresialaan nummer 79). Deze voorlopige kerk verving de Sint-Bernarduskapel, die zich bevond aan de Bracopslaan in Anderlecht. De nieuwe kerk kwam er in de toen nog landelijke omgeving op een helling van zeven meter. Het bedehuis werd gebouwd in 1938 en in dit jaar eveneens geregistreerd op het kadaster. De inwijding van de kerk gebeurde op 14 mei 1939. In 1939 verscheen het artikel "Eglises Nouvelles" in "Bâtir" waarin de Heilige Theseriakerk wordt beschreven. Architect Homez ontwierp een kerk die sober van stijl moest zijn en puur en sereen van sfeer.

Beschrijving

De plattegrond vertoont een noord-zuid georiënteerde hallenkerk met een schip van vijf traveeën en een koor met een vlakke sluiting; links van de toegang ten westen de doopkapel, rechts ten oosten de begrafeniskapel. Ten noordoosten bevind zich de ingebouwde vierkante toren onder zadeldak, de keuze van deze locatie werd mee bepaald door de stabiliteit. Rechts en links van het koor zijn er aanbouwen onder platte daken met onder andere de sacristie ten oosten en een bergruimte en weekkapel ten westen.

De kerk is opgetrokken in gewapend beton met invulmetselwerk van bruine Boomse baksteen onder een groot pannen zadeldak. Er wordt gebruik gemaakt van decoratief baksteenmetselwerk met onder andere muurvlechtingen in de puntgevels. Verder wordt er similisteen gebruikt voor onder andere de afzaten en de sluitstenen van de muuropeningen, de dekstenen en de omlijsting van de spitsboogvormige toegang. Vooruitspringend toegangsportaal onder zadeldak. Rechts van het portaal gevelsteen met: "L. Homez arch. 1938". Links van de zuidgevel staat een kleine bakstenen pseudoluchtboog met hierboven een groot beeld van de Heilige Theresia tegen de gevel, gebeeldhouwd door Adhemar Goeters (Lokeren). Voornamelijk brede grote en kleine spitsboogvormige muuropeningen. Tegen de westgevel drie driezijdige kleine uitspringende volumes, die in het interieur corresponderen met de ingebouwde biechtstoelen. Puntgevel van het koor met kruis in overhoeks geplaatst baksteenmetselwerk. De klokkentoren onder zadeldak en bekroond met een kruis heeft hoge smalle verticale lichtgleuven over bijna gans de lengte van de toren. Bovenaan horizontale galmgaten met hierboven een horizontale oversteek of sterk geaccentueerde kroonlijst. De stompe klokkentoren zou volgens de literatuur geïnspireerd zijn op de vroegere luizenmolen gelegen aan de Vlinderstraat in Anderlecht. Rechthoekige muuropeningen in de sacristie en onderaan in de toren.

Het interieur van de kerk heeft het uitzicht van een zaalkerk, maar met versmalde pseudozijbeuken met lage spitsbogen tussen de traveeën. De pseudozijbeuken doen dienst als gangpaden om de erediensten vlot te doen verlopen. Volgens het artikel uit 1939 was het de bedoeling dat het zicht zoveel mogelijk naar het tabernakel in het koor werd getrokken door alle zichtlijnen hier te laten samenkomen. Voorst sober interieur met een gevlamde tegelvloer en wit bepleisterde spitsbooggewelven en vrijgelaten decoratief baksteenmetselwerk aan de wanden van het koor en de pseudozijbeuken. Links van het inkomportaal steen met opschrift: "Anno Domini/ MDCCCCXXXVIII/ die octava mensis Maii / Excmus ac Rmus Dnus/ J.M. Van Cauwenbergh/ episcopus Synaitanus/ hunc primarium/ lapidem posuit."

Meubilair in art-decostijl uit de jaren 1930. De verlichting onder de vorm van fakkels dateert eveneens uit de jaren 1930. Er wordt zoveel mogelijk ingewerkt in de muren, zie de biechtstoelen en de nissen van de kruisweg. Al het bronswerk werd vervaardigd door "Art et Métal" uit Brussel. De glasramen uit het interbellum vertellen het leven van de patroonheilige of het Kind Jezus en zijn vervaardigd door J.B. Jacobs (Brussel 1939-1942), Frans Maes (Jette) en F. Crickx (Brussel). Buiten het signatuur van de maker zijn ook de verschillende schenkers vermeld op de glasramen. In de zuidgevel en het koor zijn de glasramen uit de jaren 1990 vervaardigd door M. Nevens (Beersel), met aan de zuidgevel een afbeelding van de Sint-Antoniuskapel en de Sint-Alenakapel.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Dilbeek, Afdeling II (Dilbeek), 1938/94.
  • COEKELBERGHS D. & JANSSENS W. (red.) 1981: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Brabant, Kanton Sint-Kwintens-Lennik, Brussel, 16.
  • DELETANG M. 1939: Eglises Nouvelles. Sainte Thérèse de l’Enfant Jésus, à Dilbeek. Saint Alix, à Jolibois (Woluwé-Saint Pierre). Architecte: Léonard Homez, Bâtir, 84, 469-471.
  • GEZEL E. 1970: Aanvulling van de beknopte geschiedenis van Dilbeek, Eigen Heem, 1, 5, 140.
  • VEREECKE H. 2008: De Sint-Theresiakerk, Monumentenmap uitgegeven door het gemeentebestuur van Dilbeek naar aanleiding van Open Monumentendag op zondag 14 september 2008, Dilbeek.

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De parochiekerk Sint-Theresia van het Kind Jezus werd in 1937-1938 gebouwd door aannemer Gebroeders Verstraete uit Rumbeke/Wilrijk.

  • Informatie verkregen van Luc Spyckerelle (augustus 2021).
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Theresia van het Kind Jezus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201354 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.