erfgoedobject

Hoeve Ter Loo

bouwkundig element
ID
210022
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210022

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Ter Loo
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historische hoeve, neerhof van het zogenaamd goed "TER LOO" (zie nummer 56) zie metalen opschrift op de toegangshekken gevat in witbeschilderde pijlers bekroond met bollen. Achterin gelegen en toegankelijk via een bekiezelde oprit.

Historiek. Het leengoed ter Loo wordt reeds vermeld in 1322. Het is niet duidelijk wanneer de hoevegebouwen voor het eerst zijn opgetrokken. In 1551, bij de aankoop van het goed door Daniel de Schietere, is er in elk geval al sprake van een hofstede. Het kasteel wordt wellicht opgetrokken tussen 1551 en 1560. Kasteel en neerhofgebouwen worden afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Op het einde van de 16de eeuw worden kasteel en neerhof beschadigd door plunderende bendes. Het neerhof wordt verlaten, maar zou in 1619 weer in gebruik zijn.

In 1640-1644 wordt een gravure van het kasteel met neerhof gepubliceerd in Sanderus' "Flandria Illustrata". Het kasteel is omringd door een geometrische siertuin binnen een vierkante omwalling. Het opperhof is toegankelijk via een houten brug. Het neerhof is nog eens omwald, eveneens met een vierkante omwalling. Het is vanaf de straat, in het noorden, toegankelijk via een stenen poort met kantelen. Het neerhof is gedeeltelijk in gebruik als boomgaard en bevat verder verspreide gebouwen, meestal in vakwerk opgetrokken, maar met een stenen woonhuis in de noordoosthoek. In 1675 wordt er bij het overlijden van Charles de Schietere een staten van goed opgemaakt, waarin de volledig inboedel van het neerhof beschreven wordt. Er is onder meer sprake van een "cnechtencamer", een "hovenbeur" en een "brauwery".

Volgens de literatuur worden de oorspronkelijke hoevegebouwen circa 1750 afgebroken voor de aanleg van de Torhoutsesteenweg (1751-1754) zie een ontwerpkaart voor de aanleg van de nieuwe steenweg, bewaard in het gemeentearchief van Zedelgem. Ontwerp oorspronkelijk met recht verloop tussen Brugge en Torhout, waarbij de nieuwe straat rakelings de binnenste omwalling van "ter Loo" passeert. Omwille van de ondergrond uitgevoerd met enkele bochten, mogelijk zorgt dit ervoor dat de weg iets verder van "ter Loo" af komt te liggen, zoals te zien op de Ferrariskaart (1770-1778). Of de neerhofgebouwen al dan niet zijn afgebroken is onzeker.

Op de Ferrariskaart is het goed afgebeeld als "Chateau Masthof" met omwald kasteel met formele tuin en buiten de omwalling de neerhofgebouwen. Een weg vertrekt vanaf de Torhoutsesteenweg en maakt een omtrekkende beweging om het goed. Aan het begin van deze straat staat een kruis afgebeeld en even verderop, aan de noordzijde van dezelfde weg, de familiekapel. Een dubbele bomenrij verbindt de kapel met de Torhoutsesteenweg. De neerhofgebouwen liggen verspreid ten noorden en ten oosten van het kasteel.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) en op de Atlas der Buurtwegen (1845) zijn de gebouwen in dezelfde configuratie afgebeeld. Op het primitief kadasterplan is de familiekapel als "cappelleken" aangeduid op grosso modo dezelfde locatie als op de Ferrariskaart. Op de Atlas der Buurtwegen en ook op de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850) zijn de gebouwen aangeduid als "Château de Mr. Deschietere".

In "1846" zie jaarsteen wordt een nieuwe schuur opgericht. In 1847 wordt de woning ver- of herbouwd, zie gevelsteen in de zijgevel: "TER LOO / DANIEL DE SCHIETERE KOGT HET IN 1551. / CAREL HEEFT 'T VERNIEUWT IN 1847." Boven deze gevelsteen bevindt zich een ouder bas-reliëf in blauwe hardsteen met het wapenschild van de familie de Schietere en bovenaan met jaartal "1576". Deze steen is vermoedelijk afkomstig van de oude inrijpoort, verplaatst bij de verbouwing van de hoeve. De stalling dateert volgens kadastergegevens van 1884. In 1922 worden kasteel en hoeve verkocht aan verschillende eigenaren. In 1960-1962 wordt een deel van de hoeve, met de familiekapel, verkocht voor de oprichting van het *Centrum voor Kunstmatige Inseminatie (zie nummer 48). In 1993 wordt ook de schuur uit 1846 verkocht (zie nummer 52A) en omgevormd tot cultureel centrum.

Beschrijving. Hoeve met losse bestanddelen in een U-vorm rond een deels gekasseid, deels begraasd erf gelegen. Gebouwen in bruine, verankerde baksteen onder zadeldak (mechanische en Vlaamse pannen). Woonhuis ten noordwesten van het erf. Dubbelhuis boven een grijze, bepleisterde plint en met recentere rechthoekige muuropeningen onder lateien. Schuurstalvolume ten zuidwesten deels met gewijzigde muuropeningen. De dwarsschuur ten noordoosten (zie nummer 52A) is sedert 1993 afgescheiden van het erf.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1848/39, 1884/48, 1993/43.
  • BEERNAERT B. e.a., Binnen en buiten. Winter- en zomerverblijven van de Brugse elite vanaf de late middeleeuwen, Brugge, 2007, p. 30-31.
  • BRAET J., Historisch verbonden met Loppem: De familie de Schietere (de Lophem), in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 24, nr. 2, 2003, p. 44-69.
  • DECEUNINCK V., De aanleg van de weg Brugge-Torhout, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 22, nr. 1, 2001, p. 3-20.
  • VERVENNE A., Oude hoeven, herbergen en molens en hun bewoners te Loppem, Loppem, 1976, p. 65-68.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Domein Ter Loo

  • Is gerelateerd aan
    Dwarsschuur goed Ter Loo

  • Is deel van
    Torhoutsesteenweg (Loppem)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Ter Loo [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210022 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.