Oorlogsmonument voor de gesneuvelde soldaten, de burgerlijke slachtoffers en opgeëisten van de Eerste Wereldoorlog en de gesneuvelden en weerstanders van de Tweede Wereldoorlog van Geraardsbergen, met inbegrip van het oudere waterbassin met fontein uit 1894.

Werd op 17 september 1922 onthuld op het Stationsplein. Sterk beeldbepalend element aan de oostkant van het Stationsplein, dat hoofdzakelijk gebruikt wordt als parking.

Enkele weken na het einde van de Eerste Wereldoorlog werd er al een 'Komiteit tot het oprichten van een Gedenkmaal der slachtoffers van den Oorlog' in leven geblazen. Op 17 januari 1919 ging het comité met het stadsbestuur praten en deelden ze de wens mee om een herinneringsmonument te plaatsen. Op 21 april 1920 verspreidde ze een affiche waarin ze de inwoners van Geraardsbergen opriepen om de financiering te steunen. De gemeenteraad keurde op 27 september de beslissing goed om 15.000 frank bij te dragen. Even later werd een geschikte plek gevonden op het Stationsplein.

Tijdens de prijskamp voor het beste ontwerp kwam de maquette van Jules Vits naar voren. De oprichting zou 45.000 frank kosten. Vits droeg hier 5.000 frank zelf aan toe 'om de gelegenheid te hebben een kunstwerk te kunnen leveren, niet uit winstbejag maar alleenlijk tot latere aanbeveling, gezien Geraardsbergen een welbezochte stad is.'

Het gedenkteken werd achter een waterbassin geplaatst. Dit was al in 1894 gebouwd om het vrijwilligerskorps van de brandweer van voldoende water te kunnen voorzien, wanneer er een brand uitbrak in de benedenstad. Uiteindelijk volgde de onthulling van het monument op 17 september 1922, dit ging gepaard met een groot feest.

Het gedenkteken bestaat uit een vrouwenfiguur die de vrede symboliseert, aan haar rechterzijde ligt een gesneuvelde soldaat; aan haar linkerzijde een gesneuvelde opgeëiste. Aan de rechterzijde en de linkerzijde van het voetstuk, waarop dit beeld staat, staat een leeuw. Vóór de beeldengroep staat een groot cirkelvormig waterbassin met in het midden een fontein.

Op de achterkant van het monument wordt een opsomming gegeven van de gesneuvelden, soldaten, burgerlijke slachtoffers en opgeëisten (1914-1918), gesneuvelden en weerstanders (1940-1945). Er staat ook een speciale gedenkplaat voor de slachtoffers van het luchtbombardement van 22 mei 1944.

Boven hun hoofd staat: PAX 1914-1918

Aan hun voeten: AAN ONZE HELDEN