Langs de Schotensesteenweg in Brecht ligt het domein De Merel, een recreatieve zone van 165 hectare groot die sinds eind 19de eeuw eigendom is van de Stad Antwerpen. Camping De Groene Linden maakt hier deel van uit. Aan de straatkant van deze camping liggen twee opmerkelijke gebouwen, namelijk een midden-19de-eeuwse hoeve met neogotisch schrijnwerk en een begin-20ste-eeuws huis in cottagestijl.

Historiek

Langs de steenweg naar Schoten wordt in 1858 een hoeve gebouwd bestaande uit een langgestrekt volume van boerenhuis en stallingen met een achter liggend, haaks ingeplant bijgebouw. Het terrein waarop de hoeve staat wordt in 1898 door de familie David de Gheest de Mercx verkocht aan de stad Antwerpen. Dit gebeurt in het kader van een grootschalige aankoop van gronden gelegen tussen Sint-Job-in-'t-Goor en Brecht, begrensd door de Schotensesteenweg en het kanaal Schoten-Turnhout-Dessel.

Het gebied bestaat uit bossen en graslanden en wordt doorkruist met bomenrijen en dreven. Begin 20ste eeuw wordt op dit terrein door de stad Antwerpen de "reinigheidsdienst Brecht" ingericht. In 1908 worden door stadsbouwmeester A. Van Mechelen plannen opgemaakt voor de bouw van twee huizen rechts van de bestaande hoeve. De bouwaanvraag vermeldt dat het gaat om "het bouwen van 2 huizen ten dienste van de reinigheidsdienst". In 1911 volgt de registratie van dit pand in het kadaster. De hoeve, gebouwd in 1858, wordt ook door de stad gekocht en maakt deel uit van de "reinigingsdienst – Brecht", onder de bevoegdheid van de Dienst der Stadsgebouwen van de stad Antwerpen. In 1941 wordt de haakse remise vervangen door paardenstallen, nog uitgebreid met twee loodsen.

In de tweede helft van de 20ste eeuw wordt het gebied ontwikkeld als recreatiezone gericht op de bewoners van de stad Antwerpen. Het geheel bestaat uit 64 hectare bos, 55 hectare landbouwpercelen, 17 hectare voor het sporthotel De Merel en de omliggende sportterreinen en 34 hectare voor Camping De Groene Linden. Het sporthotel bood de Antwerpenaar mogelijkheden voor voldoende sport. Camping De Groene Linden werd aangelegd om het stadspersoneel de kans te bieden in een groene omgeving vakantie te nemen.

Beschrijving

Links en rechts van de toegangsdreef tot het kampeerterrein De Groene Linden, grenzend aan de straat, zijn twee gebouwen aanwezig die verwijzen naar de periode waarin het domein nog niet als recreatiezone van de stad Antwerpen werd gebruikt. De midden-19de-eeuwse hoeve links van de toegang wordt gebruikt als receptie en als woning van de campinguitbater. De gekoppelde woningen van 1908-1911, rechts van de poort, werden een tijd als boswachters- of hovenierswoning gebruikt; later zou hier de kampvader hebben verbleven.

De hoeve is van het langgestrekte type, met een boerenhuis van vijf traveeën in het noorden en een aansluitende stal van drie brede traveeën. Het betreft een rode, verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldak met dakvensters, opgericht parallel met de straat. Opmerkelijk zijn de spitsbogige muuropeningen van het boerenhuis, met bewaard houtwerk waarbij de bovenlichten zijn ingevuld met fijn houten neogotisch maaswerk. Dit is een erg apart element aangezien dergelijke neogotische detaillering zelden voorkomt bij landelijke architectuur. De stijlkenmerken komen overeen met de midden-19de-eeuwse bouwdatum van de hoeve en zijn gekend als "troubadoursneogotiek". Op een niet gedateerd, wellicht begin-20ste-eeuws plan kunnen we de originele muuropeningen van de hoeve zien. Hieruit blijkt dat het meest rechtse spitsboogvenster van de woning later is aangebracht. Luikduimen wijzen erop dat de vensters oorspronkelijke beluikt waren.

Ten westen aansluitend, een stalgedeelte van drie brede traveeën. De reeds vermelde bouwtekening van de hoeve laat zien dat de rechthoekige stalvensters een latere toevoeging zijn en korfbogige muuropeningen vervangen. De twee rechtse traveeën van dit gedeelte waren remise, de centrale travee was een stal.

De gevels van de hoeve zijn momenteel beschilderd, maar het gebruik van helrode baksteen voor de muren en zwarte baksteen voor accenten als de tandfries onder de gootlijst en de omlijstingen van venster- en deuropeningen, maken duidelijk dat de hoeve oorspronkelijk onbeschilderd was. Aan de erfgevel van de woning zijn aanbouwen gerealiseerd; twee lage traveeën behielden het originele karakter en worden gekenmerkt door segmentbogige muuropeningen en een dakvenster.

De personeelswoningen van 1908-1911 zijn door stadsarchitect A. Van Mechelen ontworpen in een pittoreske baksteenarchitectuur met verwijzingen naar de cottagestijl en het eclecticisme. Het gaat om twee identieke, rug aan rug gebouwde woningen in een omheinde, beboomde tuin, met aan noord- en zuidzijde eenzelfde, identieke voorgevel. De woningen zijn in een rode baksteenbouw uitgevoerd, met gecementeerde plint en gebruik van zwarte baksteen voor accenten als muurbanden en rollagen boven de vensters. Beide woningen zijn samen onder een rood pannen schilddak gevat dat een aparte vorm kent. Het dak kraagt over aan de voorgevels, is doorbroken door drie dakkapellen aan beide zijden, gaat aan oostzijde over in een lager zadeldak voor de aanbouw en splitst zich aan westzijde op in twee zadeldaken, waardoor de gevel aan de straatzijde uit twee identieke, naast elkaar staande puntgevels bestaat. Segmentbogige muuropeningen met gaaf bewaard, verzorgd schrijnwerk; de vensters zijn beluikt; zoldervensters en telkens twee vensteropeningen in de westelijke straatgevels.

Beide woningen hebben een dubbelhuisstructuur, met centrale voordeur uitgevend op een gang met trap, links en rechts uitgevend in woonkamers. In de oostelijke aanbouw zijn keuken, washuis en stalletjes ondergebracht. Een latere verbouwing voegde beide huizen samen tot één woning; beide trappen zijn evenwel bewaard, net als de sobere, maar authentieke interieurelementen zoals houten vloeren, gestucte wanden en plafonden, tussendeuren.