erfgoedobject

Hoeve-brouwerij 't Paenhuys

bouwkundig element
ID
214003
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214003

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige hoeve-brouwerij ('t Paenhuys) teruggaand tot het einde van de 18de, begin 19de eeuw. Op de Ferrariskaart is er reeds bebouwing weergegeven, vermoedelijk gaat het niet om deze volumes. Op het primitief kadasterplan (circa 1820) weergegeven als gesloten hoeve, de huidige vleugels gaan vermoedelijk grotendeels terug op aanpassingen van circa 1857, toen de noordwestelijke vleugel werd vergroot tot de huidige oppervlakte, de zuidwestelijke vleugel onderging ook wijzigingen. Ingevolge een schenking werd de brouwerij in 1883 grotendeels omgevormd tot weeshuis (zie gedenksteen op hekpijler : "Weezenhuys Nys-Michiels den 8 Maart 1883" en op binnenplein "Orphelinat Nys-Michiels le 8 mars 1883"). Deze functiewijziging werd kadastraal geregistreerd in 1885. In 1908 werd de afbraak van de noord- en zuidoostelijke vleugels geregistreerd.

L-vormig geheel, schuin georiënteerd ten opzichte van de straat. Op te delen in drie onderdelen : tegen de straat volume van anderhalve bouwlaag, ten tweede aansluitend hoger volume, ten derde haaks volume achteraan.

Het volume tegen de straat is vermoedelijk het oudste van de site, en gaat terug tot het einde van de 18de, begin van de 19de eeuw. Baksteenbouw van anderhalve bouwlaag met eestzolder. Rechthoekige plattegrond, zadeldak met aanzet van de dwarse zuidoostelijke vleugel. Deels gepikte en deels zandstenen plint. Op het gelijkvloers rechthoekige vlakke zandstenen omlijstingen met licht uitspringende trapeziumvormige sluitsteen. Gedichte rechthoekige deur onder houten latei.

Aansluitend noordwest-zuidoost georiënteerde hoge vleugel van drie bouwlagen onder zadeldak met kunstleien, mogelijk in kern op klimmend tot de 18de of eerste helft van de 19de eeuw, in 1883 aangepast aan de nieuwe functie. Verankerde baksteenbouw van negen traveeën op zandstenen plint, lijstgevels getypeerd door strakke ritmering van de gevelopeningen. Op het gelijkvloers lage rechthoekige vensters, met vlakke blauwe hardstenen omlijstingen. Op de verdiepingen hogere vensters en zolderventers met blauwe hardstenen lateien en lekdrempels. Aan de aan de oostzijde (koerzijde) idem, echter in zandsteen. Met zandsteen afgewerkte steigergaten.

Achteraan verankerde bakstenen vleugel van twee bouwlagen onder zadeldak met kunstleien, aandaken en vlechtingen. In kern mogelijk 18de-eeuws, aangepast aan de nieuwe functie in 1883. Onderkelderd gebouw met verhoogde begane grond op zandstenen plint, toegankelijk via bordestrap. Lijstgevel van zeven traveeën, de eerste vijf vormen een dubbelhuis (centrale toegang). Rechthoekige vensters in vlakke zandstenen omlijstingen, zandstenen steigergaten. Rechthoekige deur met eenvoudige zandstenen entablementomlijsting. Tussen vijfde en zesde travee bouwnaad (mogelijk getuige van de uitbreiding van 1857), rechts hiervan twee aangepaste traveeën, diverse bouwsporen. Op het gelijkvloers rondboogpoort met bakstenen omlijsting, rechts ervan rondboogdeurtje met zandstenen omlijsting. Hier deels onderbouw in zandsteen.

Ten tijde van opname werd het complex verbouwd. Het schrijnwerk was grotendeels verwijderd, het interieur niet bewaard.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Hoegaarden, Afdeling 1, 1857/6, 1885/6, 1908/7.

Auteurs: Thomas, Hans
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve-brouwerij 't Paenhuys [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214003 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.