erfgoedobject

Duitse militaire post Parnassusberg

bouwkundig element
ID
215892
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215892

Juridische gevolgen

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire post, gelegen in de tuin (aan straatzijde) op adres Walstraat 18, net achter (ten oosten van) de top van de Parnassusberg. Deze militaire constructie ligt dus tegen de oostelijke flank van de West-Vlaamse heuvelrug, ten oosten van het bos van Houthulst, ten zuidwesten van Staden. De constructie is bijna volledig begroeid. Op de constructie is een terras aangelegd.

Historiek

Op de Duitse militaire stafkaart van 6 oktober 1917 verschijnt voor het eerst een stelling ten oosten van de Walstraat, waar verschillende bunkers zijn opgetrokken. Deze stelling wordt op latere Duitse stafkaarten aangeduid met 'Artillerie-Schutz-Stellung'. Onderhavige constructie verschijnt pas op het beschikbare kaartmateriaal op een Belgische stafkaart van 1 juni 1918, samen met een andere constructie. Op de Belgische stafkaart van 30 oktober 1917 verschijnt wel een pad die vanaf de straat, ter hoogte van onderhavige constructie, westwaarts doorloopt tot aan de westelijke rand van de top van de Parnassusberg. Dit kan kloppen met de bewering van de eigenaars dat er zich aan de westelijke rand ooit een uitkijkpunt heeft bevonden. Vanaf deze westelijke rand is in ieder geval een enorm panoramische kijk in westelijke richting mogelijk. Het zou vreemd zijn mochten deze landschappelijke kwaliteiten niet gebruikt geweest zijn. Volgens de Belgische stafkaart van 1 juni 1918 stonden tegen deze westelijke heuvelflank ook batterijen opgesteld.

Deze bunker werd pas op 29/30 september 1918 veroverd. Op 29 september 1918, de tweede dag van het Geallieerde Bevrijdingsoffensief, verliep de aanval aanvankelijk voorspoedig, maar het Duitse mitrailleurvuur deed de aanval tegen de middag stokken. Tegen de avond werd heel moeizaam het gehucht Ondank bereikt, waar de mannen van het Belgische Vierde Linieregiment nog net een Duitse tegenaanval in de kiem konden smoren. De troepen waren te uitgeput om nog verder op te rukken richting West-Vlaamse Heuvelrug, zoals voorzien was. Pas de volgende dag kon de Zevende Infanteriedivisie de hoogte bij Stampkot voorbijsteken en oprukken tot aan de Zarrenbeek. Het Vierde Linieregiment bereikte die dag de weg Staden-Zarren.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire post met rechthoekig grondplan van 850 x 930 centimeter. De betonnen constructie is gegoten binnen een houten bekisting en op (nu verdwenen) gebogen golfplaten. Het dak is minimum één meter dik en heeft afgeschuinde randen. Via een toegang aan zuidoostelijke hoek wordt een gang bereikt, die op zijn beurt toegang verschaft tot de twee ruimtes. In het noordelijke uiteinde van deze gang zit een opening, die naar buiten toe verbreedt van 55 tot 160 centimeter. Beide ruimtes worden aan westelijke zijde met elkaar verbonden door een opening in de golfplaten en een uitsparing in de tussenmuur en het plafond. De constructie is omgebouwd tot wijnkelder, waardoor veel authentieke elementen niet meer zichtbaar zijn.

  • Brussel, Koninklijk Legermuseum: Collectie militaire stafkaarten, Houthulst-Staden (Plan Directeur), 30/10/1917; Art.Monartskarte Ieperen-Nord, 1/9/1918 – 19/7/1918 (samengevoegde kaart).
  • Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie militaire stafkaarten, Lagenkarte der Gruppe Staden, 27/2/1918.
  • Zonnebeke, Memorial Museum Passchendaele 1917: Collectie militaire stafkaarten, Houthulst, 1/3/1917; Artl. Aufstellung der Div. K., s.d.; Belgium, 20 S.E., Ed. 4A, 17/9/1917; Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 1/6/1918.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Stellungskarte Ieperen, Blatt XXII, 6/10/1917; Stellungskarte Staden, Blatt IV, 17/12/1917.
  • Mapping the front. German maps. Military mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (The Western Front Association in association with the Imperial War Museum), 2010: Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt IX, 20/7/1917.
  • BACCARNE R. & STEEN J., Van het Vrijbos tot Roeselare. Eindoffensief, Langemark-Poelkapelle, 2002.
  • WACKENIER W., Archeologie van staal en beton: Bunkers en minierte Unterstände uit de Eerste Wereldoorlog in Staden, Westrozebeke en Oostnieuwkerke, Universiteit Gent (ongepubliceerde eindverhandeling), 2004.
  • WEEMAES M., Van de IJzer tot Brussel. Het bevrijdingsoffensief van het Belgisch leger, 28 september 1918, Marcinelle, s.d.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse militaire post Parnassusberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215892 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.