erfgoedobject

Kasteel van Diepenbeek

bouwkundig element
ID
21591
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/21591

Juridische gevolgen

Beschrijving

De eerste burcht, het "Oude Hof" (waarvan Oudenhofstraat, later Nanofstraat) bevond zich in de nabijheid van de Breemakker. In 1433 werd de vrijheerlijkheid Diepenbeek verdeeld tussen de families Schoonvorst en van Gaver enerzijds en de families van Horne en de Merode anderzijds.

Omtrent die periode wordt een tweede burcht gebouwd, dichter bij de dorpskern en de Demer. Van deze burcht rest alleen nog de toren. Het kasteel zou ten noordwesten hierop aangesloten hebben. In 1663 verkoopt de barones de Merode het kasteel aan baron Edmond Godfries van Bocholt, landcommandeur der Duitse orde van Alden Biesen. Tijdens de Franse bezetting komt het kasteel in privé-bezit. Het huidige kasteel ligt in een park, waarin de oorspronkelijke omgrachting gedeeltelijk bewaard bleef.

Van de oorspronkelijke waterburcht blijft alleen de poorttoren over (eerste helft 15de eeuw?)(tegelijkertijd donjon?). Zware bakstenen constructie op ronde plattegrond, bekroond met een brede, ingesnoerde spits (leien). Aanleunende, ronde traptoren ten noordoosten, voorzien van een achtkantige, bovenste geleding en klokvormige dakbekroning. Hoge, bakstenen sokkel, afgeboord door middel van een mergelstenen afschuining.

De toren heeft twee geledingen, waarvan de bovenste aanzienlijk inspringt; de onderste was afgedekt met een thans verdwenen dak. De opening der ophaalbrug (ten noordwesten) is dichtgemetseld, doch de bouwnaden zijn duidelijk zichtbaar. Hieronder, spitsboogvormige muuropening, thans gedicht, voorzien van een natuurstenen omlijsting met negblokken. Een tweede ingang, van latere datum, bevindt zich vlak bij de traptoren, op gelijke hoogte met de ophaalbrug. Korfboogdeur met afgeschuinde, natuurstenen omlijsting. Een ijzeren brugje met datering 1892 verbindt deze deur met de andere kasteelvleugel. Enkele behouden, spleetvormige schietgaten met onderaan een rond gat (voor kruisbogen). In de eerste helft van de 18de eeuw werden de wanden naar alle zijden opengewerkt door middel van steekboogvensters in vlakke, kalkstenen omlijsting met licht uitspringende imposten en sluitsteen. Het interieur kan niet besproken worden gezien het ontoegankelijk is.

Huidig kasteel op L-vormige plattegrond. De noordwestelijke vleugel is de oudste: tweede helft 17de eeuw (?). De deur en de gedichte kloosterkozijnen in de linkerzijgevel verwijzen naar een gebouw in Maasstijl. De huidige gevelordonnantie is classicistisch, en dateert uit de eerste helft van de 18de eeuw. Witgekalkt en van gesmeed ijzeren ankers voorzien bakstenen gebouw op een gepikte plint; vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien); beschilderde, bolronde kroonlijst. Zichtbare bouwnaden in voor- en achtergevel (na de vierde travee). Getoogde vensters in kalkstenen omlijsting, identiek aan die van de burchttoren, en twee ovaalronde, kalkstenen oculi in de vierde travee. Ingeschreven rondboogdeur in een vlakke, kalkstenen omlijsting met sluitsteen, imposten en neuten. In de achtergevel, eenvoudige steekboogdeur in een vlakke, kalkstenen omlijsting met vlakke sluitsteen, tussendorpel en neuten; en brede, ingeschreven rondboogdeur met geprofileerd beloop, sluitsteen en imposten, tussen geblokte pilasters; bekroond met wapenschild (Ferdinand Damiaan Hendrik, baron van Sikkingen von Ebernberg, landcommandeur (1743-1749) van Alden Biesen) en entablement.

Een hoektoren van twee en een halve bouwlaag onder schilddak (leien) vormt de verbinding tussen de beide vleugels.

Vensters zoals in de noordwestelijke vleugel. De noordoostelijke , vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien), is voorzien van gelijkaardige vensters. Aanpassing uit de tweede helft van de 18de eeuw: rococodeur met geprofileerde kalkstenen posten op neuten, die een van bladwerk en sluitsteen voorziene bovenlichtomlijsting onder uitspringende druiplijst dragen. Hierboven een blind muurvak gevat in een rococo-omlijsting van stuc, en ingekraste datering 1761.

Aanhorigheden: ruime, dubbele dwarsschuur met pachterswoning, ten noordwesten van het woonhuis. Bakstenen gebouw van elf traveeën onder zadeldak (golfplaten), uit de 18de eeuw (?). Twee bakstenen korfboogpoorten, en rechthoekige staldeuren in vlakke kalkstenen omlijsting. De pachterswoning is voorzien van een steekboogdeur en -venster onder gebogen houten latei met gestrekte uiteinden. Zijgevels met aandaken en vlechtingen.

  • PIPERS P., Diepenbeek, Antwerpen, 1936, p. 49-55.

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Meer historische informatie over het Kasteel van Diepenbeek is beschikbaar in volgend artikel:

  • COUN T. 2023: De kastelen van Diepenbeek. Dichtung und Wahrheit, Limburg-Het Oude Land van Loon 102, 37-55.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Park van het kasteel van Diepenbeek

  • Is deel van
    Diepenbeek


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Diepenbeek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/21591 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.