Het ontwerp van deze eclectische woning met middeleeuwse reminiscenties, gelegen in een ruime tuin, wordt toegeschreven aan architect Hendrik Beyaert. Rechts van het perceel loopt een verbindingsweg naar de Geneesheerstraat die achter het perceel doorloopt, waardoor het perceel aan drie zijden is omgeven door straten. De toegang van het pand was oorspronkelijk aan deze zijde (zuidwest) omdat op het ogenblik van de bouw het voorliggende perceel aan de Waversebaan nog in handen was van een andere eigenaar.

Historiek

De woning zou volgens literatuurgegevens in 1854 ontworpen zijn door H. Beyaert voor de Brusselse advocaat Jules Theodore Bartels (1815-1855), een sociaal bewogen man en voorstander van de vrijhandel. M. Erkens, die zich hiervoor baseert op het kadaster vermeldt Egidius Onderbeeck, beenhouwer als oudste gekende eigenaar; hij overleed in 1850. Volgens artikel 810 (kadaster) wordt het perceel in 1854 verkocht door 'Maria Onderdebeek, koopvrouw' aan Julius-Theodorus Bartels, 'advokaat Brussel'; de mutatieschets van 1861 en de bijhorende staten maken melding van een 'démolition d’un bâtiment' (het gebouwtje ten zuidoosten van de woning) en een 'amélioration notable' aan het bestaande gebouw. Of deze merkelijke verbetering kan gelinkt worden aan het ontwerp van Beyaert kon niet uitgemaakt worden aangezien het huidige uitzicht en volume toch wel sterk afwijken.

In 1861 wordt de verkoop geregistreerd door weduwe Bartels (Julius was overleden in 1855) aan Edgard Neave, rentenier uit Brussel, die het op zijn beurt verkoopt aan Augustinus Buls samen met het voorliggende perceel aan de Waversesteenweg. Deze verkoop werd geregistreerd in 1863. Ten zuidoosten van de woning wordt op dat ogenblik ter plaatse van het gebouw dat in 1861 werd afgebroken een paardenstal ingetekend. Deze werd in gebruik genomen in 1862. In 1878 wordt op het kadaster een 'agrandissement' geregistreerd waarbij een bestaand 'huis' muteert naar een kasteel met omringende lusthof, dit in opdracht van Cornelius-Franciscus Augustinus Buls, zilversmid in Brussel. Het is pas op dat ogenblik dat op de mutatieschetsen het volume verschijnt met de markante uitbouw aan de noordwestgevel. De bijhorende mutatiestaten vermelden wel dat de feiten op dat ogenblik meer dan 10 jaar oud zijn. Vraag is dus in hoeverre Augustinus Buls (1823-1894), die trouwens nonkel was van Karel Buls, de eerste Vlaamse burgemeester van Brussel, verantwoordelijk was voor het huidige uitzicht van de woning en in hoever hij gebruik maakte van de plannen van Beyaert, aangezien diverse elementen duidelijk herkenbaar zijn.

De sterk afwijkende ontwerpplannen van H. Beyaert worden bewaard in het prentenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek in Brussel. De gevelankers op de tekening geven het jaartal 1854 weer, het jaar dat in de literatuur algemeen wordt beschouwd als het bouwjaar. Het uitgevoerde ontwerp is echter veel eenvoudiger van opzet en werd vermoedelijk aangepast door A. Buls.

Beschrijving

Gerenoveerde, vrijstaande woning op rechthoekige plattegrond van drie onregelmatige traveeën en twee bouwlagen onder leien zadeldak met neogotisch getinte dakkapellen, gevat tussen aandaken met schouderstukken en getrapte topstukken. Het geheel is bepleisterd en geschilderd in ossenbloedrood, afgewisseld met sterk contrasterend gebroken wit voor onder meer de plint, de hoekkettingen van de erker en de omlijstingen van het grootste deel der vensters en deuren. De gekanteelde noordgevel met arkeltorentjes op de hoeken wordt gemarkeerd door een getrapte middentravee met achtzijdige bekroning. Op de begane grond wordt deze travee voorafgegaan door een prominent aanwezige vijfzijdige erker bekroond door de met kruismotief uitgewerkte leuning van het terras voor het hoger gelegen deurvenster, dat op zijn beurt bekroond wordt door een wapenschild met monogram VB. Voortgaande op oude foto’s was het terras voorheen een soort veranda, mogelijk later toegevoegd aangezien ze niet voorkomt op de wandschildering in de gang die een voorstelling geeft van de woning en de toenmalige kerk van Hoeilaart. De betekenis van het monogram VB kon niet achterhaald worden.

Beide zijtraveeën, bovenaan afgelijnd door een boogfries, vertonen eenvoudige, rechthoekige muuropeningen op de begane grond en tudorbogige bovenvensters onder een druiplijst. De eveneens gekanteelde achtergevel is eenvoudiger uitgewerkt en wordt geopend door rechthoekige muuropeningen in een contrasterend geschilderde omlijsting. Ook hier zorgt een boogfries voor de aflijning van het geheel. Het monogram AB in het ijzerwerk van het bovenlicht van de (keuken)deur verwijst naar Augustinus Buls. De zijgevels vertonen eenvoudige kruiskozijnen.

Langs de verbindingsweg naar de Geneesheerstraat, aan de westzijde van de woning bevindt zich aan weerszijden van de woning telkens een toegang in een getrapt geveltje, verbonden door een ijzeren hek op een basismuurtje. De linkse toegang was bedoeld voor de eigenaar, de rechtse gaf achteraan uit en was bedoeld voor het personeel. De poortjes werden bij de renovatie door de huidige eigenaars heropgebouwd.

In het interieur valt vooral een wandschildering in de gang te vermelden, waarop de woning wordt afgebeeld, hier zonder de aangehaalde veranda en met monogram AB in het wapenschild in tegenstelling tot het nu aanwezige VB, zie hoger.

Het perceel aan de Waversesteenweg ten noordwesten van de woning was op het ogenblik van de bouw nog in handen van een andere eigenaar maar werd verworven door Augustinus Buls die in 1862 een aanvraag indiende voor het nog aanwezige hek tussen twee pijlers; ook in het ijzeren hek zijn de initialen van Augustinus Buls verwerkt (AB). Dit perceel werd omgevormd tot tuin.