erfgoedobject

Wederopbouwhoeve

bouwkundig element
ID
307727
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307727

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Wederopbouwhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De wederopbouwhoeve, bij de Dienst der Verwoeste Gewesten gekend als de pachthoeve Dierickx van de familie Merghelynck, is gelegen aan de straat. De hoeve bestaat uit drie vrijstaande bakstenen volumes die omstreeks 1924 in situ werden heropgebouwd en in 1927 kadastraal werden geregistreerd. De hoeve vertoont veel gelijkenissen met de pachthoeve van de familie Merghelynck in de Oude Bellewaardestraat nr. 1.

Geschiedenis

De voorganger van deze hoeve was een omwalde hoeve die aangeduid was op de Kabinetskaart van graaf de Ferraris (1771-1778). De hoeve was achterin gelegen, ten westen van de straat. Op het einde van de 18de eeuw of het begin van de 19de eeuw werd de hoeve verplaatst naar de straatkant en bleef een omwalde site zonder bebouwing over. Deze nieuwe locatie blijkt voor het eerst uit de Atlas der Buurtwegen (1841), waarop de hoeve aan de straat aangeduid is met drie bouwvolumes. Deze situeerden zich ten noorden, ten westen en ten zuiden van het vierkante erf. Deze situatie bleef ongewijzigd tot ver in de 19de eeuw. Een mutatieschets van 1927 geeft aan dat ten oosten van het erf, evenwijdig met de straat, een vierde hoevegebouw was opgetrokken. De familie Dierickx pachtte reeds voor de Eerste Wereldoorlog de hoeve van arrondissementscommissaris Ferdinand Merghelynck (1845-1917). Volledig vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve in opdracht van de weduwe Laure Merghelynck-Hynderick de Theulegoet omstreeks 1924 heropgebouwd op dezelfde bouwplaats. Wel werd de vooroorlogse configuratie gewijzigd. De wederopbouw beperkte zich tot drie bakstenen bouwvolumes, die in het noorden, het oosten en het westen het erf begrensden. Voor de wederopbouw deed de familie Merghelynck - net als voor haar andere pachthoeves in Ieper - beroep op de Ieperse architect Cyrille Schmidt (1877-1954).

Beschrijving van de wederopbouwhoeve

De drie vrijstaande lage hoevebestanddelen staan rond een vierkant erf opgesteld: in het oosten het boerenhuis, in het noorden de stalvleugel en in het westen de schuurvleugel.

Voor de verankerde baksteenbouw werd de voor de wederopbouw veelvuldig voorkomende  rode baksteen aangewend. De zadeldaken met overstek, gedekt met rode mechanische platte pannen, vertonen een zacht knik. Poorten, staldeuren en luiken zijn blauw geschilderd als verwijzing naar het hoofdkleur in het familiewapen van de Mergelyncks.

De boerenwoning van vijf traveeën is naar de straat georiënteerd en voorzien van een voortuin. In de straatgevel steken de voordeur en de vensters onder een bakstenen segmentboog. Rechts van de deur prijkt het wapen van de familie Merghelynck. De middelste travee wordt benadrukt door een dakvenster onder sleepdak. In de erfgevel zijn de meeste muuropeningen gewijzigd. Enkel de deur en het opkamervenster steken nog onder een bakstenen segmentboog. Onder opkamer verwijst een vierkant keldervenster met horizontale strek naar de onderliggende kelder. IJzeren duimen geven aan dat de vensters in oorsprong beluikt waren.

De noordelijke stalvleugel bestaat uit twee aaneensluitende bouwvolumes van respectievelijk acht en vier traveeën en met een verschillende nokhoogte. Het grootste volume herbergde volgens de wederopbouwplannen de varkensstal en de koestal. Het kleinere volume werd ingenomen door fr paardenstal. De erfgevel van de stalvleugel wordt onderbroken door segmentbogige staldeuren en stalvensters. Een laadvenster onder sleepdak doorbreekt het geknikte zadeldak van het hoofdvolume. In de hoek met het kleinere, wat terugspringend bouwvolume bevindt zich onder een pannen lessenaarsdak een buitentoilet met bewaarde houten toiletdeur.

De westelijke schuurvleugel herbergde in oorsprong de kalverenstal, het kippenhok, de dwarsschuur, de aardappelkelder en het wagenhuis. Door verbouwingen van de kalverenstal en het kippenhok is enkel de staldeur naar de aardappelkelder nog voorzien van een bakstenen segmentboog. Een zware houten latei overspant de schuurpoort met klinket. Boven de poortopening in het wagenhuis, die eveneens met een zware houten latei wordt overspannen, bevindt zich een bakstenen segmentvormige ontlastingsboog.

  • Algemeen Rijksarchief Brussel, Dienst der Verwoeste Gewesten, dossier nr. 1973.
  • Archief van het Kadaster West-Vlaanderen, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Ieper, 2de afdeling (Ieper), 1927/29.

Auteurs: Becuwe, Frank
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Wederopbouwhoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307727 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.