Historiek

Neoromaanse parochiekerk met romaanse en gotische kern. Oudste kern, opklimmend tot de 12de eeuw, opgetrokken uit veldsteen. Na beschadiging in de 16de eeuw, hersteld en verbouwd in de loop van de 17de en de 18de eeuw. Koor hersteld begin 17de eeuw, schip in 1664 en koor in 1679 en 1757 (zie jaartal in dakpannen op oude foto's). Toevoeging van sacristieën in 1841 en 1844. Schip met twee traveeën verlengd en totaal heropgebouwd in neoromaansestijl in 1871-72 naar ontwerp van architect A. Van Assche. Restauratie van transept, koor, verhogen van toren en toevoegen van traptorentje in aangepaste stijl in 1903-04 onder leiding van architect J. Goethals. Grondige herstelling in 196668 onder leiding van architect L. Cromheecke (Maldegem).

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt een driebeukig basilicaal schip van vijf traveeën met transept en achthoekige kruisingstoren op vierkante aanzet, een vlak afgesloten koor geflankeerd door twee zijkoren ten oosten, met in de oksels noordelijke en zuidelijke sacristie, rond traptorentje tegen de zuidelijke transeptgevel.

Natuursteen en leien zadel- en lessenaarsdaken, koor voorzien van veldstenen parement (begin 20ste eeuw) als bekleding van baksteenbouw. Verankerde westelijke puntgevel met rondboogdeur in geprofileerde arduinen omlijsting en niskapel met Onze-Lieve-Vrouwebeeld erboven; hoog geplaatst rondboogvormig tweelicht met arduinen deelzuiltje ingeschreven in rondboog. Topoculus. Voorgevels van zijbeuken eveneens met smalle rondboogvensters. Zijgevels van vijf traveeën geleed door verankerde lisenen waartussen rondboogvensters en -deur met bekronende nissen eerste travee en verder rondboogvormige tweelichten; dito bovenlichten.

Rechts naast het zuidelijke zijportaal gedenksteen van de restauratie en vergroting van de kerk met vermelding "J. Van Der Auwermeulen/ Pastoor/ te Lootenhulle/ 1871". Oorlogsmonument met bronzen reliëfs naar ontwerp van Geo Verbanck ernaast.

Gelijkaardige neoromaanse drielichten in transeptgevels en volledig vernieuwde geveltoppen. Van het veldstenen metselwerk gaat een gedeelte terug tot de romaanse periode. Aan de rechterzijde nog een origineel gedicht rondboogpoortje, en een 19de-eeuwse grafsteen van de familie Van de Voorde met calvarie. Achtkantige romaanse kruisingstoren met twee registers, opgetrokken uit twee verschillende steensoorten, met zandstenen cordon en rondboogvormige galmgaten; bovenste geleding en spits met leien en dakkapelletjes toegevoegd in 1903-04.

Uitgebouwd hoofdkoor met veldstenen parement, vermoedelijk aangebracht door architect J. Goethals op een 17de- of 18de-eeuwse constructie. In zolder van noordelijke sacristie oorspronkelijk gotisch venster van zijkoor nog zichtbaar.

Interieur

Grotendeels gewit en bij restauratie aangepast. Rondbogige scheibogen op ronde arduinen zuilen met bladkapiteel. Decoratieve houten zoldering. Kruisingstoren rustend op vierkante pijlers. In koor en transept gedecapeerde 18de-eeuwse gewelven. Tussen zij- en middenkoren spitsboogvormige scheibogen. Behoud van originele middeleeuwse en een 17de-eeuwse kapconstructie in respectievelijk het Heilig Kruiskoor en middenkoor.

Mobilair

Twee hardstenen altaren (hoofdaltaar en Onze-Lieve-Vrouwaltaar) in neoromaanse stijl vernieuwd circa 1905 (zie jaartal in hoofdaltaar) door R. Rooms; hoofdaltaar met koperen taberbakel. Het zuidelijk zijaltaar (Heilig Kruis) is gemaakt van het vroegere hoogaltaar. Eiken koorbanken (20ste eeuw). IJzeren communiebank van 1833. Eiken preekstoel, gedateerd 1710. Twee eiken biechtstoelen met respectievelijk fronton met medaillon van Heilige Petrus en Heilige Maria Magdalena uit de tweede helft van de 18de eeuw. Orgel door Van Peteghem in 1757, door Jan Vergaert van Gent in 1874-78, hersteld door Leon Daem (1919), getransformeerd door familie Loncke (1949). 18de-eeuws marmeren doopvont met koperen deksel. Glasraam in koor geschonken door de familie de Bousies. Enkele 18de-eeuwse grafstenen tegen de kruisingspijlers en ook 19de-eeuwse aan de buitenmuren.