erfgoedobject

Wijlegemhoeve met welkomstlindes

bouwkundig / landschappelijk element
ID
45352
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/45352

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Wijlegemhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Wijlegemhoeve
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Sint-Margarethakapel: omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Wijlegemhoeve
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voorheen ook genaamd d' euverhoeve, gelegen tegenover de kapel van Wijlegem. Voormalige abdijhoeve van de Sint-Pietersabdij van Gent, vermoedelijk daterend uit begin 15de eeuw; in de 17de eeuw in kaart gebracht als hoeve met drie losstaande bestanddelen, vanaf de 18de eeuw gesloten hoeve. Huidige hoevegebouwen vermoedelijk uit de 18de eeuw en in de jaren 1990 sterk aangepast in traditionele stijl.

Voorheen gesloten hoeve, na sloop van de westvleugel uit het eerste kwart van de 18de eeuw, in U-vormige opstelling met bakstenen gebouwen onder zadeldaken rondom heraangelegd, deels gekasseid en deels beplant binnenerf.

Ten oosten, aan de straatzijde, bakstenen bedrijfsgebouw van tien traveeën met stallen en geaccentueerde erftoegang onder overstekend zadeldak (pannen), gestut door drie gemetste steunberen. Gereconstrueerde rondboogpoort in gepleisterde omlijsting met gebogen waterlijst en geflankeerd door mijterboogvormige bepleisterde beeldnisjes, daterend van de renovatiewerken. Witgeschilderde erfgevel met groen geschilderde deuren. Houten ankers.

Ten noorden, gerestaureerd woonhuis van acht traveeën onder zadeldak (riet en pannen) met drie dakkapellen, in kern uit de 18de eeuw, doch huidig voorkomen daterend van de historiserende restauratie. Nu roodgeschilderde bakstenen erfgevel naar het zuiden gericht. Nieuwe houten kruiskozijnen met roedeverdeling en diefijzers en luiken in witgepleisterde vlakke omlijsting; groen en wit geschilderd houtwerk. Deur met vierkant bovenlicht gevat in omlijsting van gesinterde en rode baksteen met neuten, oren en kroonlijstje. Keldergaten onder oostelijke travee. Westelijke zijgevel rood geschilderd met groen geschilderd houtwerk van deur en vensters. Wit geschilderde achtergevel op gepikte plint met gemarkeerde deuromlijsting en twee keldervensters onder opkamervenstertjes in de westelijke travee. In de oostelijke hoek tussen boerenhuis en stallen, heropgebouwd wit geschilderd aanbouwsel van anderhalve bouwlaag onder pannendak, geïncorporeerd bij het gerestaureerde boerenhuis.

Interieur. Twee afzonderlijke overwelfde kelders onder beide uithoeken van het oorspronkelijke huis, ten zuidoosten met troggewelven met houten balken. Sporen van vroegere vakwerkbouw in stijl en regelwerk. Bewaarde samengestelde balklaag met versierde moerbalken, vermoedelijk uit de 18de eeuw. Twee rug-aan-rug geplaatste schouwen, in de keuken, de vroegere slaapkamer, nu bekleed met wandtegels. Rechts kamer, nu salon, heringericht in rococostijl met nieuwe rococoschouw en bepleisterd plafond versierd met behouden wapenschild van de Sint-Pietersabdij voorzien van mijter, staf en drie sleutels.

Ten zuiden, zijdelings op de straat en tegenover het huis, verbouwde stallen, op baksteen in straatpuntgevel gedateerd 1879.

Ten noordwesten, alleenstaand bakhuis met lemen oven, toegevoegd bij de renovatie van de hoeve.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het perceel van de hoeve omvat een noordelijke lage boomgaard, een weiland, een hoge boomgaard en een nutstuin. De boomgaarden werden heraangeplant maar tellen nog een aantal oude appelbomen, notelaars en perelaars. Rond de boomgaarden werd een meidoornhaag aangelegd. Ten oosten en westen werd de historische beplanting met knotessen en knotwilgen aangevuld.

Bij de toegang tot het erf staan twee lindes. De lindebomen zijn aan de basis met een tak aan elkaar verbonden wat doet vermoeden dat ze oorspronkelijk deel waren van de afsluitingshaag bij het erf. Op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) staat de hoeve immers afgebeeld met rondom een omhaagde boomgaard, een landgebruik dat tot in de jaren 1960 behouden blijft. De lindes staan ook dicht bij een erftoegang en bleven dus vermoedelijk behouden om een oude toegang te begeleiden als welkomstboom. Dit is een zeer oude traditie waarbij men geloofde dat door de zuiverende werking van de lindebomen de bewoners op het erf beschermd werden van kwade invloeden.

Het zijn twee Hollandse linden met stamomtrekken van circa 4 en 5,5 meter. Ze worden periodiek en traditioneel gesnoeid als gekandelaarde boom. Dit wijst er op dat het snoeihout werd gebruikt als brand-, gerief- en constructiehout en dat de snoei ook benut geweest is in functie van loofvoedering.

Men beweert dat er aan de straatzijde bij de bomen een veldkruis zou hebben gestaan.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Wijlegemhoeve met welkomstlindes [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/45352 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.